Demon Seed (1977)
Η Susan (Julie Christie) μια επιφανειακά φιλήσυχη παιδοψυχολογός, αλλά με έντονη μετά την απώλεια της κόρης της, νευρωτική συμπτωματολογία, καταλήγει προσωρινός κάτοικος του υπερ-αυτοματοποιημένου σπιτιού του αποξενωμένου πρώην συζύγου της, Dr. Alex Harris (Fritz Weaver), ο οποίος είναι υπεύθυνος για την δημιουργία της πρώτης στον κόσμο εξελιγμένης μονάδας τεχνητής νοημοσύνης, τον Πρωτέα IV. Ο Πρωτέας έχει κατασκευαστεί με στόχο να συνδράμει στην πρόοδο της ανθρωπότητας, ως εργαλείο επίλυσης δύσκολων προβλημάτων και όντως, μόλις τέσσερις ημέρες μετά την ενεργοποίησή του, αποδεικνύει τις ικανότητές του, καταφέρνοντας να ανακαλύψει την θεραπεία της λευχαιμίας. Σύντομα όμως ανακύπτουν προβλήματα, καθώς ο Πρωτέας αρχίζει να ασκεί κριτική στις ανθρώπινες δραστηριότητες, αρνούμενος να συμμετέχει σε ζητήματα όπου ο μόνος στόχος είναι η συσσώρευση οικονομικής δύναμης, ενώ σε ανύποπτο χρόνο, θέτει στον δημιουργό του το θέμα της ανεξαρτησίας του (
«πότε θα με βγάλεις από αυτό το κουτί;»). Η αμηχανία των χρηματοδοτών του σχεδίου Πρωτέας IV ως προς τη συνέχιση της λειτουργίας του, μετά από αυτές τις
δυσλειτουργίες, οδηγούν στην φυλάκιση της Susan μέσα στο ίδιο της το σπίτι, μετά την κατάληψη των συστημάτων του από τον Πρωτέα, ο οποίος σε μια ύστατη προσπάθεια να ικανοποιήσει το ένστικτο επιβίωσης που βρίσκεται έμφυτο σε όλα τα έμβια όντα, αποφασίζει πως η μοναδική του διέξοδος είναι η αναπαραγωγή… Και προς αυτό το στόχο, η μοναδική υποψήφια μητέρα που «ταιριάζει» στο περιορισμένο του χρονοδιάγραμμα, είναι η Suzan.
Στις μέρες μας, η ιδέα πως το PC μας συνωμοτεί τα βράδια με το πολυμίξερ και την τοστιέρα, με στόχο τη δολοφονία ή/και τη γονιμοποίηση του ιδιοκτήτη τους, μας φαίνεται σκανδαλιστικά γελοία. Τη δεκαετία του ’60 και του ’70 όμως, οι υπολογιστές αποτελούσαν κάτι το πρωτόγνωρο και ταυτόχρονα ακατανόητο, οι περισσότεροι τους ονόμαζαν ηλεκτρονικούς εγκεφάλους και οι ικανότητές τους στην ταχύτατη επίλυση μαθηματικών προβλημάτων, προκαλούσαν τον φόβο και τον προβληματισμό, ως προς μια ενδεχόμενη κυριαρχία της μηχανής πάνω στον άνθρωπο, της στείρας λογικής πάνω στην ανθρώπινη συμπόνια και συναίσθημα. Ως εκ τούτου δεν ήταν λίγες οι ταινίες ΕΦ της εποχής που πραγματεύονταν το συγκεκριμένο ζήτημα, με πιο γνωστή βέβαια το 2001 του Κιούμπρικ. Επί της ουσίας, μέσα από αυτή τη δυσπιστία και αποστροφή απέναντι στην εξελιγμένη τεχνολογία, οι συγγραφείς ΕΦ, βρήκαν στη νοήμονα μηχανή το τέλειο απλοποιημένο όχημα για να καθρεφτίσουν τις δικές μας λογικές και συναισθηματικές δυνατότητες και αδυναμίες
Στα πλαίσια αυτά κινείται και το Demon Seed, το οποίο στη χώρα μας έγινε γνωστό ως «Η Επανάσταση των Ρομπότ». Χωρίς βέβαια να εκδηλώνει τις καλλιτεχνικές ανησυχίες της Οδύσσειας, αλλά ζευγαρώνοντας αυτή τη θεματική με έντονες επιρροές από το “Rosemary’s Baby”, αυτοπροσδιορίστηκε ως ένα τίμιο θρίλερ επιστημονικής φαντασίας, ελαφρώς άνω του μέσου όρου των B-Movies, αν και για τον σύγχρονο, κυριολεκτικά βομβαρδισμένο από βίαιες και κλειστοφοβικές εικόνες, θεατή, αδυνατεί να χτίσει ικανοποιητικό σασπένς. Ποτισμένο με καίριες δόσεις διαστροφής, είναι χτισμένο πάνω στο τρίπτυχο
παράνοια-φρίκη-προσμονή, μία κλασσικότατη συνταγή για τα θρίλερ της εποχής. Η μοναδική ερμηνεία του Robert Vaughn στη φωνή του Πρωτέα δημιουργεί την κατάλληλη ατμόσφαιρα, ενώ και οι ιδέες που πραγματεύεται η ταινία, είναι ενδιαφέρουσες και διαχρονικές και παρά την παιδική αμεσότητα με την οποία κάποιες στιγμές προβάλλονται, αποφεύγεται ο διδακτισμός. Χαρακτηριστικός δε, είναι ο σταδιακός εξανθρωπισμός του Πρωτέα: ξεκινώντας από μία απρόσωπη συνάθροιση τεχνολογίας, αποκτάει πρώτα τη δική του φωνή, την οποία σύντομα ντύνει με συναίσθημα, η όρασή του αποτελείται πάντα από δύο κάμερες, σαν ζευγάρι ανθρώπινων ματιών, μέχρι που «ζευγαρώνει» και καταλήγει δέσμιος της σάρκας και αυτός…
Χοντρή παραφωνία σε όλα τα παραπάνω, αποτελεί κάτι, που σίγουρα θα θεωρούνταν από τους παραγωγούς το δυνατό χαρτί της ταινίας: η συμμετοχή της διάσημης από το "Doctor Zhivago", Julie Christie. Η μονοδιάστατα υστερική απόδοση του χαρακτήρα της Suzan (προφανώς η ηθοποιός δεν θα είχε σε μεγάλη εκτίμηση το είδος της ΕΦ, διαφορετικά δεν θα μας σερβίριζε μία τόσο κάκιστη ερμηνεία) καταντά κουραστική και ψεύτικη και δυστυχώς, μεγάλο μέρος της διάρκειας της ταινίας, στηρίζεται πάνω της.
Στο παρασκήνιο, η ταινία αποτελεί τη δεύτερη σκηνοθετική απόπειρα μετά το “Performance”, του μετέπειτα αυτόχειρα, Donald Cammell και είναι βασισμένη στην ομότιτλη νουβέλα του Dean Koontz. Στη διεύθυνση φωτογραφίας βρίσκεται ο Bill Butler, γνωστός τότε για τη δουλειά του στο “The Conversation” του Coppola, στο “Jaws” του Spielberg και στο “One Flew Over the Cuckoo’s Nest” του Forman.
Παραδόξως, το “Demon Seed”, κυκλοφόρησε στη χώρα μας σχετικά πρόσφατα σε DVD με ελληνικούς υπότιτλους, από την Audio Visual, αν και θα δυσκολευτείτε να το βρείτε, λόγω του πολύ μικρού αριθμού κομματιών που τυπώθηκαν από την εταιρεία…
http://www.youtube.com/watch?v=TTBzwGhH2MY
IMDB Score: 6,2/10 (επί 2.314 ψήφων)
Rotten Tomatoes Score: 62%
Σκηνοθεσία: Donald Cammell
Παραγωγή: Herb Jaffe
Σενάριο: Roger Hirson & Robert Jaffe (βασισμένο στη νουβέλα του Dean Koontz)
Πρωταγωνιστούν: Julie Christie, Fritz Weaver, Gerrit Graham, Robert Vaughn
Μουσική: Jerry Fielding
Διεύθυνση Φωτογραφίας: Bill Butler
Μοντάζ: Francisco Mazzola
Διανομή: 1977, Metro Goldwyn Mayer, United Artists
Διάρκεια: 94 min.
