Μας ελειψες..
Δαμιανέ με άγγιξες.....
Τα μελετούσα στο πιάνο πρόσφατα...
Τα παιδιά σήμερα φέρουν το βαρύ ρόλο των κληρονόμων και αναπαραγωγών του κομφορμισμού και του κοντόφθαλμου στα όρια της γελοιότητας ατομισμού μας. Δεν αποτελούν τα τραγούδια εγκλωβισμένους ανέμους. Αντίθετα είναι το ορειβατικό σχοινί που θα μας ενώσει με τους άλλους και θα μας συγκρατήσει από την πτώση.
Ευχαριστώ πολύ παιδιά. Πάνο δεν μου πήγαινε το χέρι λόγω της κατάστασης τα τελευταία χρόνια. Είχα υιοθετήσει κατά κάποιον τρόπο τη θέση του Αντόρνο για την ποίηση μετά τα στρατόπεδα... Όμως το κίνητρο μου για τα Τραγούδια ήταν ακριβώς αυτή η θλιβερή συγκυρία. [...]
Υ.Γ. Ελπίζω να μην είμαι εκτός θέματος!
[...] Η γλώσσα παραμένει το σπίτι τους, ακόμη και αν στοιχειώνουν τη μνήμη τους οι κραυγές και τα παραγγέλματα της.
Εμείς εδώ φυσικά δεν έχουμε σχέση με αυτά... Πάλι καλά, γιατί δεν έχουμε ούτε Αντόρνο, ούτε Τσέλαν.
Δεν έχουμε Αντόρνο, σαφώς, αλλά Τσέλαν (ποιητές), έχουμε αρκετούς. Θα συμφωνήσω με την ουσία της πρότασής σου όπως την αντιλαμβάνομαι, ότι δηλαδή δεν έχουμε το εκτυφλωτικό φως (ας πούμε ενός Goethe, Schiller, Schopenhauer), αλλά δεν έχουμε και το έρεβος ενός Χίτλερ...
Όμως, Κώστα, χωρίς να παρεβλέψουμε το μεγάλο έγκλημα των χιτλερικών, το οποίο θα είναι για πάντα μια πολύ μεγάλη μελανή κηλίδα στην ιστορία της ανθρωπότητας, την περιρρέουσα ατμόσφαιρα τη διαμορφώνουν σε ένα βαθμό τουλάχιστον οι διαχρονικές αξίες ενός Goethe, Schiller, Schopenhauer, στο βαθμό που αυτές έχουν μια διείσδυση, αν όχι στη συλλογική συνείδηση, τουλάχιστον, κατά έναν παράξενο τρόπο, στο συλλογικό υποσυνείδητο. Στα καθ' ημάς, οι αρκετοί ποιητές μας παραμένουν, νομίζω, μοναχικές φωνές, τις οποίες επιδερμικά μόνο αντιλαμβάνεται η ευρύτερη κοινωνία. Δεν απαιτώ από την ευρύτερη κοινωνία να ερμηνεύει Σεφέρη ασφαλώς, απαιτώ όμως να του αναγνωρίζει το κύρος που του αναλογεί. Στη χώρα μας έχουν αντιστραφεί τα πράγματα, με την έννοια ότι "η μυλωνού τον άντρα της με τους πραματευτάδες"... Εννοείται ότι δεν εξιδανικεύω τις καταστάσεις στη γερμανόφωνη Ευρώπη. Η υπουργός Παιδείας της Γερμανίας κατηγορήθηκε ως αντιγραφέας στη διατριβή της. Τώρα όμως είναι σπίτι της. Μπορεί ο δείνα Γερμανός ή Αυστριακός να ακούει μουσικές ρυπαρότητες, όμως δεν διανοείται να τις χαρακτηρίσει ανώτερες από τους στίχους του Goethe, στο βαθμό που γνωρίζω και επομένως γενικεύω, βεβαίως. Ενώ εδώ;