Τον τελευταίο καιρό έχω στραφεί στην ακρόαση έργων που έχω παραμελήσει (επαναξιολογήσεις) αλλά και σημαντικών νέων εκδόσεων άλλων περισσότερο γνωστών έργων.
Στην δεύτερη κατηγορία, των γνωστών-δημοφιλών έργων, σύντομα θέλω να αναφερθώ στον Sibelius.
O Klaus Makela θα μας απασχολεί όλο και συχνότερα. Είναι νεότατος και μαέστρος της Φιλαρμονικής του Oslo, μουσικός διευθυντής της Ορχήστρας του Παρισιού και το 2027 αναλαμβάνει την διεύθυνση μιας από τις μεγαλύτερες ορχήστρες της Concertgebouw. Είναι ο τρίτος μαέστρος μετά τους Solti και Chailly που η Decca κάνει αποκλειστικό συμβόλαιο. Πρόσφατα έβγαλε κύκλο των συμφωνιών του Sibelius που το Gramophone χαρακτήρισε σαν <superb>. Προσωπικά θεωρώ τον κύκλο άνισο, για παράδειγμα θεωρώ ότι η 2η είναι πολύ καλή και η 5η διεκπεραιωτική.
Αντίθετα άκουσα μια 2η Sibelius από τον Kitajenko –Gurzenlich Ορχήστρα Κολωνίας που μπαίνει στις εκτελέσεις αναφοράς. Ως τώρα ο Kitajenko μου ήταν γνωστός από τις εξαιρετικές ηχογραφήσεις του στο Ρωσικό ρεπερτόριο Prokofiev, Shostakovich, Rachmaninov.
Επίσης άκουσα μια θαυμάσια εκτέλεση της 7ης του Sibelius σε υψηλή ανάλυση από Mravinsky- Leningrad. Αυτή υπήρχε σε δίσκο του 60 από την Μελόντια. Για την 3η του Sibelius, που επίσης περιλαμβάνεται, θα έχω άποψη όταν την ακούσω συγκριτικά με την αναφορά μου σε αυτή την συμφωνία, τον Colin Davis που έχω σε βινύλια.
Στην πρώτη τώρα κατηγορία, αυτή των επαναξιολογήσεων, περιλαμβάνονται.
Η μουσική του Johann Christian Bach του λεγόμενου Άγγλου Bach. Δεν είναι τόσο σημαντικός στην εξέλιξη της μουσικής όσο o αδελφός του CPE Bach αλλά έχει συνθέσει την συμφωνία Op.6 No6 που περιλαμβάνει όλα τα πάθη και την ευαισθησία του 18ου αιώνα. Παύει έτσι να αποτελεί μόνο έναν εξαιρετικό μελωδό και προάγγελο του Mozart. Από βινύλια της Philips που εδώ είναι σε ψηφιακή μορφή.
Σημαντική αλλά παραγνωρισμένη είναι η Faust Symphony του Liszt. Επηρεασμένη από τον Φάουστ του Goethe, αποτελείται από τις μουσικές του Φαόυστ, της Μαργαρίτας και του Μεφιστοφελή, Αυτές οι μουσικές δεν περιγράφουν αλλά μετατρέπουν τους χαρακτήρες του έργου σε συναίσθημα. Έργο ορισμός του Γερμανικού ρομαντισμού. Με την ευκαιρία προτείνω την λιγότερο γνωστή αλλά εξίσου ή και περισσότερο ενδιαφέρουσα συμφωνία πάνω στην Θεία Κωμωδία του Δάντη.
Εδώ με τον Gianandrea Noseda (έχει κάνει όλο τα συμφωνικά του Liszt) αλλά εξαιρετικές εκτελέσεις από τον Bernstein με Boston ή τον Solti με Chicago.
Μια συμφωνία διάρκειας 17 λεπτών είναι η 10η του παραγνωρισμένου Myaskovsky σύγχρονου του Shostakovich. Αφορμή για το έργο είναι το ποίημα του Πούσκιν για τον Μπρούτζινο Καβαλάρη, το άγαλμα του Μεγάλου Πέτρου στην Αγία Πετρούπολη. Το άγαλμα που, όταν κάποιος το καταράστηκε για τον χαμό της αγαπημένης του, ζωντάνεψε και τον κυνήγησε μέχρι να πνιγεί στον ποταμό Νέβα. Έργο του 1927 με αγριότητα, ένταση, μεγάλες ταχύτητες, γιγαντιαίες ορχηστρικές δυνάμεις.
Φυσικά από τον Svetlanov που έχει ηχογραφήσει και τις 17 συμφωνίες του Myaskovsky μια και δεν παίζεται εκτός Σοβιετικής Ένωσης. Τελευταία βλέπω ότι ο Vasily Petrenko με την Oslo Philharmonic έχει ηχογραφήσει μαζί με συμφωνίες του Prokofiev και τις 21, 27 του Myaskovky. H ηχογράφηση του Svetlanov είναι σε υψηλή ανάλυση.
Και ερχόμαστε στην Αμερική. Υπάρχει κατ’ αρχάς η 4η συμφωνία του Ives και άλλες όπως η 1η του Barber, η 3η του William Schuman και η 3η του Roy Harris. Επιλέγω την 3η συμφωνία του Copland, ένα αισιόδοξο έργο αποτέλεσμα της ευφορίας του τέλους ενός μεγάλου πολέμου. Παραγγελία του Koussevitsky και της ορχήστρας της Βοστώνης πρεμιέρα το 1946. Ο Koussevitsky την θεωρούσε σαν την μεγαλύτερη Αμερικανική συμφωνία και ο Bernstein έλεγε ότι έχει καταστεί ένα Αμερικανικό μνημείο σαν το Washington Monument ή το Lincoln Memorial.
Ακρόαση από τον ίδιο με London Symphony Orchestra αλλά και Bernstein-New York και Michael Tilson Thomas-San Francisco.
Και φθάνουμε στο 1968 και τον μεταμοντερνισμό. Εδώ ξεχωρίζω την Sinfonia για 8 φωνές και ορχήστρα του Luciano Berio. Το έργο περιλαμβάνει 5 μέρη. Σημαντικότερο και με διαφορά είναι το 3ο μέρος που επιγράφεται In ruhig fliessende Bewegung όπως το σκέρτσο της 2ης συμφωνίας του Mahler. To τρίτο μέρος αποτελεί ένα κολάζ της 2ης του Mahler, του Valse του Ravel, της Ιεροτελεστίας, της Θάλασσας του Debussy κ.α ‘Ένα χάος παραθέσεων και μεταμορφώσεων ορχηστρικών θραυσμάτων σε μια χιουμοριστική μουσική ταπισερί με την διάθεση να χαλάει από τις επανειλημμένες φωνητικές παροτρύνσεις keep going.
Δεν έχω ακούσει τις ηχογραφήσεις των Boulez, Chailly…, εδώ με τον Lintu και τους Φιλανδούς.
Στην κατηγορία των επαναξιολογήσεων με βοήθησαν σχόλια της εφημερίδας Guardian.