Η Υψηλή καλλιτεχνία

[Σπύρος Σούρλας]

Η μεγάλη τέχνη δεν χρειάζεται υποχρεωτικά ´ειδικές συνθήκες´ακρόασης.
Υπάρχουν μάλιστα περιπτώσεις,που έχω απολαύσει έργα πολύ γνωστά σε μένα ,ακόμα και στο αυτοκίνητό μου.Σίγουρα είναι και θέμα διάθεσης.Αλλες φορές επιθυμώ την πλήρη απομόνωση για να απολαύσω κάτι.Τώρα για το πώς μπορεί να συνυπάρχει μιά ´φτηνή συζήτηση´με μιά ´υψηλή´,νομίζω οτι αυτό είναι απαραίτητο για την ίδια μας την ζωή.Υπάρχουν στιγμές που ο εγκέφαλός μας χρειάζεται και το απλό για να συνεχίσει να ´στροφάρει´.
Ασε που το παράδειγμά σου ,Λύμπε για τίς κυλόττες δεν είναι επιτυχές γιατί συχνά και εκεί υπάρχει ´υψηλή τέχνη´.:flipout: :flipout:
Πέρα απο την πλάκα όμως,το πρόβλημα είναι η γενικότερη ´φτήνια´,που κυκλοφορεί και αποχαυνώνει.Και πού λίγοι στρέφουν το βλέμμα σε κάτι διαφορετικό απο τούς συνηθισμένους ήχους ,έστω και απο περιέργεια.Αυτο το flat πράγμα ,κάτι σαν ισοηλεκτρική γραμμή στο καρδιογράφημα δηλαδή,που επικρατεί χρόνια τώρα.
Υ.Γ
Σπύρο ,ωραίο αυτό για το Φροϋδικό ´Id'.:grinning-smiley-043

 

[petros_m]

Οταν ενα εργο μας ειναι πολυ οικειο μπορουμε να το ακουσουμε και κατω απο κακες συνθηκες γιατι, στην πραγματικοτητα, δεν το "ακουμε" εκεινη τη στιγμη, αλλα, ουσιαστικα, απλως το επαναφερουμε στη μνημη μας.

 

[Busoni]

Μια και η συζήτηση ξεκίνησε (και) από την περίφημη Chaconne, ήθελα να αναφερθώ στην επίσης περίτεχνη μεταγραφή της για το πιάνο από τον Feruccio Busoni. Ο Murray Perahia είχε κάποτε παρατηρήσει εύστοχα ότι η μουσική του Bach είναι καθολική(universal). Αυτό σημαίνει ότι η ουσία των έργων του είναι θαμμένη στις νότες παρά στα όργανα και το στύλ της εποχής. Γι αυτό και μεταγραφές, όπως αυτή της Chaconne του Busoni, δεν είναι μουσικές μεταφορές αλλά αναβίωση αυτής της μουσικής καθολικότητας σε άλλο σώμα(το πιανιστικό εν προκειμένω) και άλλη εποχή(την ρομαντική).

Το έργο εξαρχής προδιαθέτει για τις τεχνικές απαιτήσεις του. Ο Busoni δεν διστάζει να εμπλουτίσει το αρχικό έργο τόσο με αρμονίες όσο και με δεξιοτεχνικές κινήσεις στο πιάνο σε μέρη ανυποψίαστα στον ακροατή του βιολιού. Το αποτέλεσμα εντείνει την δραματικότητα του εργου, ίσως πέρα από αυτό που είχε στο μυαλό του ο Bach.

Η προσωπική μου προτίμηση στη Chaconne είναι η ερμηνεία του Michelangeli(η οποία περιέχεται στο παραπάνω CD) ο οποίος, κατα τη γνώμη μου, "ξεχνά" τον Bach και σκέφτεται τον Busoni. Αντίθετα αυτή του Rubinstein προσεγγίζει το έργο με "ευλάβεια" και ερμηνευτική ακρίβεια που αρμόζει περισσότερο στο στυλ του Bach. Αξιόλογη θεωρώ και την ερμηνεία της "ωραίας Ελένης"(Helene Grimaud) η οποία δεν νομίζω ότι έχει ηχογραφηθεί, αλλά έχει τραβηχθεί σε video από ρεσιτάλ και περιδιαβαίνει στο διαδίκτυο και τα πηρ-του-πηρ

 

[Lepton]

Απάντηση: Re: Η Υψηλή καλλιτεχνία

...κι όσο για το πλαίσιο μέσα στο οποίο γίνεται λειτουργικό κάτι, αναρωτιέμαι εδώ και καιρό: πόσο και με ποιό τρόπο λειτουργεί η ciaccona του Μπάχ όταν τη βάζεις δίπλα από ανέκδοτα ή συζητήσεις για κυλότες ;:blink:
θα με ενδιέφερε πολύ η γνώμη σας πάνω σ αυτό το θέμα

Δεν σε καταλαβαίνω. Αφού δεν είναι για να λειτουργήσει εκεί. Εγώ εκεί τη διάβασα, την αγόρασα (να και μια φορά που αγόρασα κάτι πριν το παρουσιάσεις ) και δεν την ακούω διαβάζοντας ανέκδοτα. Πού το πρόβλημα;

 

[Κωστας Λυμπεροπουλος]

Re: Απάντηση: Re: Η Υψηλή καλλιτεχνία

Δεν σε καταλαβαίνω. Αφού δεν είναι για να λειτουργήσει εκεί. Εγώ εκεί τη διάβασα, την αγόρασα (να και μια φορά που αγόρασα κάτι πριν το παρουσιάσεις ) και δεν την ακούω διαβάζοντας ανέκδοτα. Πού το πρόβλημα;

το πρόβλημα, ή μάλλον το ερώτημα, είναι δικό μου: το έργο τέχνης παραμένει αυτό που είναι κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες; μήπως χρειάζεται κάποιο προαπαιτούμενο πλαίσιο για να λειτουργήσει;
"Ο Ηλίθιος" παραμένει αυτό που είναι, ακόμη κι αν τον διαβάσω σε συνέχειες, σε λαϊκή απογευματινή;

 

[McZab]

το πρόβλημα, ή μάλλον το ερώτημα, είναι δικό μου: το έργο τέχνης παραμένει αυτό που είναι κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες; μήπως χρειάζεται κάποιο προαπαιτούμενο πλαίσιο για να λειτουργήσει;
"Ο Ηλίθιος" παραμένει αυτό που είναι, ακόμη κι αν τον διαβάσω σε συνέχειες, σε λαϊκή απογευματινή;

Νομίζω ότι είναι ένα από τα πιο ενδιαφέροντα θέματα που έχουν ανοίξει στο forum.
Μάλιστα, αν το απλώσουμε σε όλη την Τέχνη και όχι μόνο στη Μουσική, θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να αναλυθεί γιατί η αλληλεπίδραση κάθε έργου τέχνης με το περιβάλλον του διαφέρει. Και με τη λέξη περιβάλλον δεν (πρέπει να) εννοούμε μόνο τις συνθήκες τις σαφώς ορισμένες και αμετάβλητες αλλά και τις μεταβλητές όπως ο Χρόνος και ο Δέκτης του έργου.
Θα γράψω δυο σκέψεις μου για τη Μουσική μόνο, μιας και αυτό ήταν το ερέθισμα, αλλά και διότι παρουσιάζει και τις μεγαλύτερες τεχνικές δυσκολίες αναπαραγωγής ως Τέχνη σε σχέση με άλλες μορφές που είτε είναι αυθύπαρκτες και αρκεί να "εκτεθούν" (ζωγραφική, λογοτεχνία, κ.α.) είτε μπορούν να αποδοθούν -σχεδόν αναγκαστικά- σε πιο ελεγχόμενα περιβάλλοντα (βλ. θέατρο) οπότε δύσκολα τίθεται θέμα προαπαιτούμενου πλαισίου.
Για μένα λοιπόν, το πλαίσιο υπάρχει και είναι το υπόβαθρο εκείνο που χρειάζεται ώστε το κάθε μουσικό έργο να αποδώσει το 100% της αξίας και του περιεχομένου του. Θα το χώριζα δε σε δύο μέρη-συντελεστές: Τις τεχνικές προδιαγραφές και την πνευματική-ψυχολογική κατάσταση του ακροατή-δέκτη.

Οι τεχνικές προδιαγραφές περιλαμβάνουν τα αναγκαία για όσο το δυνατόν πιστότερη αναπαραγωγή (HiFi, HiEnd, αίθουσες ακροάσεων, μουσικά όργανα). Το μουσικό έργο για να αναδειχθεί απαιτεί ένα minimum συνθηκών που πρέπει να εξασφαλίζουν την αξιόπιστη απόδοση, την αξιόπιστη μετατροπή της παρτιτούρας σε μουσική. Θεωρώ ότι με αυτόν τον τρόπο ο ακροατής βρίσκει ένα πρόσφορο έδαφος να εμβαθύνει στο έργο και να απολαύσει κάθε του πτυχή όπως ο συνθέτης θα ευχόταν. Ειπώθηκε ότι και με ένα φορητό mp3 ή στο αυτοκίνητο μπορεί να γίνει ακρόαση μουσικής και μάλιστα απολαυστική. Βεβαίως και μπορεί αλλά δεν παύει να είναι λύση ανάγκης και όχι επιλογή. Και σίγουρα όταν ο κάθε συνθέτης έγραφε το έργο του και ο κάθε μουσικός το ερμήνευε, δεν είχε στο μυαλό του το αυτοκίνητό μας σαν ιδανικό χώρο ακρόασης αντί ας πούμε μιας εκκλησίας ή μιας όπερας, κτλ. Άρα λοιπόν και οι τεχνικές προδιαγραφές διαμορφώνουν τις συνθήκες αυτές που απαιτούνται για τη βαθύτερη απόλαυση και κατανόηση ενός μουσικού έργου. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι ιδανικές συνθήκες ακρόασης είναι αναγκαίες αλλά όχι ικανές να αναδείξουν την αξία ενός έργου.

Φαίνεται όμως ότι ο δεύτερος συντελεστής της πνευματικής-ψυχολογικής κατάστασης του ακροατή, είναι ισχυρότερος μιας και σε σχεδόν όλες τις περιπτώσεις είναι αυτός που ορίζει το πόσο δεκτικός είναι ο ακροατής στο μουσικό ερέθισμα. Δηλαδή, το αν θα απολαύσουμε (πρώτα αισθητικά και μετά ως μήνυμα) ένα μουσικό έργο, εξαρτάται περισσότερο από την γενική καλή μας διάθεση εκέίνη τη στιγμή και λιγότερο από τον τόπο και τα μέσα αναπαραγωγής. Αυτό που περιπλέκει τα πράγματα είναι το πώς επηρρεάζει την αντίληψη ενός έργου, η συνολική μας πορεία στη ζωή, οι εμπειρίες μας και η παιδεία μας. Αυτό είναι κάτι που καταγράφεται στατιστικά αλλά δεν μπορεί να μετρηθεί με ακρίβεια ως αίτιο και αιτιατό. (Αν μπορούσε τότε όλοι οι μουσικοί θα ήταν τέκνα μουσικών και μόνο!)

Από εκεί και πέρα πρέπει να συζητήσουμε αν ένα έργο τέχνης (μουσικό) εμπεριέχει μια δεδομένη αξία* ανεξάρτητα από τις συνθήκες. Παρότι η απάντηση που μας έρχεται στο μυαλό αυτόματα είναι "φυσικά, ναι" πιστεύω ότι είναι λαναθασμένη εξαιτίας του ότι έχουμε μάθει να θεωρούμε κάποιες αξίες και
κάποιες συνθήκες αυτονόητες και κεκτημένες με αποτέλεσμα να αγνοούμε την ίδια τους την αξία. Και εξηγώ. Αν δώσεις τον "Ηλίθιο" να τον διαβάσει κάποιος και στο επιστρέψει πίσω λέγοντας ότι δεν του άρεσε καθόλου, αυτό κατατάσει "χαμηλά" το βιβλίο ή τον αναγνώστη του?
Αν κατά την ακρόαση της 9ης Συμφωνίας του Μπετόβεν κάποιος χασμουρηθέί και νοσταλγήσει μπουζούκια, ποιος φταίει? Μήπως ο Μπετόβεν? Μήπως η χαμηλή ανάλυση του mp3? Τα παραδείγματα μπορούν να γίνουν χιλιάδες για το θέατρο, τη ζωγραφική, τη γλυπτική, κτλ.
Σαφώς και η αξία του Ντοστογιέφσκι ή του Μπετόβεν δεν μειώνεται επειδή δεν άρεσε σε κάποιον και αυτό γιατί φαίνεται ότι κάθε καλλιτέχνης (συνειδητά ή ασυνείδητα) μέσω του έργου του ορίζει αυτός το προαπαιτούμενο πλαίσιο "λειτουργίας" του. Και από τεχνικής άποψης (ορίζοντας τον τρόπο εκτέλεσης) και από πνευματικής αφού σίγουρα πλησιάζοντας την ψυχική-πνευματική κατάσταση του ίδιου του καλλιτέχνη εισπράτουμε ευκολότερα αλλά και αρτιότερα την ουσία του. Κάθε έργο λοιπόν μας αναγκάζει να μπούμε στο πλαίσιο που το ίδιο προδιαγράφει αν θέλουμε βέβαια, αν αισθανόμαστε την ανάγκη να το κάνουμε. Η άρνηση, ή η ανικανότητά μας να συμβαδίσουμε με τις απαιτήσεις του έργου δεν αφαιρεί αξία από το έργο αλλά ούτε και από εμάς. Απλά δεν "ανήκουμε" στον κόσμο (πλαίσιο) του έργου και αυτό δεν ανήκει στον δικό μας από επιλογή και όχι εξαιτίας μιας δήθεν αυτονόητης αξιοκρατικής διαβάθμισης.

Συνοψίζω λέγοντας θα πρέπει να προσέξουμε την σύγχρονη τάση αποσύνδεσης της Τέχνης από τον κόσμο. Υπάρχει κυρίαρχη η λογική ότι το έργο τέχνης έχοντας ξεπεράσει την έννοια του "αντικειμένου", ανήκει σε έναν κόσμο που υπερίπταται και δεν είναι προσβάσιμος και προσιτός από κανέναν. Έτσι οι πίνακες ανήκουν στα μουσεία, τα γλυπτά στις γλυπτοθήκες και η μουσική στα μέγαρα μετατρέποντας τις συνθήκες και τα πλαίσια σε αντικείμενα λατρείας και φύλακες της πεμπτουσίας της Τέχνης. Η γήινη, (χρηστική πολλές φορές) πτυχή των έργων όχι μόνο δεν τα υποβαθμίζει αλλά αντίθετα ανοίγει και αναδεικνύει το 100% της αξίας-αποστολής της Τέχνης και διευρύνει το πλαίσιο λειτουργίας τους.

*Το πώς ορίζουμε την αξία ενός έργου τέχνης είναι φυσικά αντικείμενο φιλοσοφικών αναζητήσεων εδώ και χιλιάδες χρόνια και περιλαμβάνει διάφορες τάσεις περί του αν είναι το Ωραίο ή η Αλήθεια ή και τα δύο, κτλ. Δεν μπορούμε να το αναλύσουμε εδώ και κάνουμε την υπόθεση ότι η "όποια" αξία είναι δεδομένη και συμφωνημένη.

 

[Δημήτρης Ν.]

Απάντηση: Re: Απάντηση: Re: Η Υψηλή καλλιτεχνία

"Ο Ηλίθιος" παραμένει αυτό που είναι, ακόμη κι αν τον διαβάσω σε συνέχειες, σε λαϊκή απογευματινή;

Ναι , ο "Ηλίθιος" θα παραμείνει αυτό που είναι , αλλά εσύ δεν πρόκειται να το ευχαριστηθείς .
( το έργο Τέχνης δεν αλλάζει , αλλάζει όμως η σχέση μας με αυτό , γεγονός που σχετίζεται τόσο με το πλαίσιο ακρόασης όσο και με χρονικό πλαίσιο - για περισσότερες λεπτομέρειες βλ. : McZab : Απάντηση στο θέμα "Η Υψηλή Καλλιτεχνία" post No 26 )

 

[Κωστας Λυμπεροπουλος]

Aκουσα, στο σπίτι του Δαμιανού, μία εκδοχή της Chaconne από την Partita no.2 με την Viktoria Mullova και δηλώνω συγκλονισμένος. Είναι το ίδιο έγκυρη με την εκδοχή του Milstein. Κατά κάποιο τρόπο όμως, μου φαίνεται λίγο πιο κοντά στο πνεύμα του Κάντορα. Με την έννοια ότι η Mullova έχει δώσει το βάρος στο γεγονός ότι η Chaconne, πρώτα και κύρια, είναι ένας Αναγεννησιακός χορός. Λείπουν κοντολογής εδώ η δραματικότητα και η τρομαχτική συγκινησιακή φόρτιση με τις οποίες διακοσμούν το έργο όλοι οι μεγάλοι Εβραίοι βιολιστές. Αυτή η ροπή προς τη μοιρολατρεία που διαπερνά όλες τις εκφάνσεις της καλλιτεχνικής έκφρασης αυτής της μεγάλης ράτσας. Σε όλη τη διάρκεια της ακρόασης βρέθηκα να ακούω το έργο με καινούργια αυτιά, να παίρνει μέσα μου μία πρωτόγνωρη διάσταση που μέχρι τότε δεν είχα καν διανοηθεί ότι μπορεί να έχει. Ενιωθα σαν να ανακαλυψα μόλις ...την Αμερική. Σκεφτόμουν 'μα φυσικά...έτσι ακριβώς πρέπει να παίζεται. Στον Κάντορα, τα statements είναι πάντα σεμνά, υποδόρια, ποτέ δεν σε κατακρημνίζει στα Τάρταρα, σε αβήσσους του πάθους. Ο Κάντορας, βασικά, Χορεύει. Το μεγαλείο του έγκειται ακριβώς στο γεγονός ότι χορεύοντας, σε περνάει απ τα 40 κύματα και σου λέει τα πάντα'.
Θα το παραγγείλω φυσικά, δεν υπάρχει περίπτωση να μην το έχω και έτσι.
Και πρέπει να βγάλω τα κιτάπια μου και να αναζητήσω μήπως υπάρχει κάποια εκτέλεσή του με τον Ivry Gitlis. Αυτός ειδικά ο βιρτουόζος είναι ένα φετίχ για μένα. Από τότε που τον άκουσα στο Κοντσέρτο για Βιολί του Sibelius και στο 2ο Κοντσέρτο για Βιολί του Bartok. Είχε 'κάτι' τελείως δικό του αυτός ο μουσικός. Λες και μέσα στο vibrato του αλλά και στην άρθρωσή του εν γένει, κατοικούσε ένα αδηφάγο gremlin που σχεδόν ποτέ δεν ήξερες αν είναι ευχαριστημένο ή θυμωμένο. Φυσικά και υπάρχουν καλύτεροι, μπορώ να σκεφτώ αρκετούς - αλλά αυτό το 'κάτι' του Gitlis δεν το έχω ακούσει ποτέ σε κανέναν.

 

[Δαμιανός Δημητριάδης]

Το διπλό cd που ακούσαμε με τον Κώστα είναι κυκλοφορία του 2007 από την εταιρεία onyx:

Η Μούλοβα τα τελευταία χρόνια έψαξε πολύ το θέμα της ερμηνείας μπαρόκ μουσικής για βιολί, ακούγοντας και δουλεύοντας πολύ με συναδέλφους της που εξειδικεύονται στην περίοδο.

Όταν έγινε για πρώτη φορά γνωστή στη Δύση στα τέλη της δεκαετίας του '80, είχε ηχογραφήσει τις σονάτες και τις παρτίτες για τη Φίλιπς, συγκεντρώνοντας πολύ καλές κριτικές. Αυτήν την ερμηνεία δεν την έχω ακούσει, αλλά είμαι σίγουρος πως η νέα της ηχογράφηση είναι πολύ διαφορετική. Το βιολί που χρησιμοποιεί έχει χορδές από έντερο και το δοξάρι επίσης είναι διαφορετικό (αναγράφεται ως μπαρόκ).

Η ερμηνεία της αποφεύγει τη χρήση του βιμπράτο και διακρίνει στις φράσεις της ισχυρά και ασθενή μέρη. Αυτό αναδεικνύει τη χορευτική φύση της μουσικής - ενός σοβαρού και στυλιζαρισμένου χορού, όπως η σακόν - και προσδίδει στην μουσική πλαστικότητα και - θα τολμούσα να πω - τρυφερότητα. Μεταφέρει το βάρος από τη δραματική πρόζα σε μια διακριτική, συμπαθητική και τρυφερή θωπεία.

Έχει κάνει επίσης και μια άλλη θαυμάσια και βραβευμένη ερμηνεία στις σονάτες για βιολί και τσέμπαλο του Μπαχ, στην ίδια εταιρεία, με τον Οττάβιο Νταντόνε.

 

[Elina]

Με αφορμή την εκπομπή του Λυμπε χθές, στο lab fm, ακούγοντας από τα εντελώς ταπεινά ηχεία του laptop μου, ανέτρεξα εδώ, σ'αυτό το τόσο παλιό thread...

ήταν βάλσαμο.. στον πόνο που προξενεί ο θάνατος. Πάλι ο αγαπημένος μου Bach...

Κώστα, ευχαριστώ :2thumb22sup:

 

[Κώστας Γκαβάκος]

Στέκομαι με δέος μπροστά στα τελευταία έργα του Κάντορα.
Συνέθεσε την Μεγάλη Λειτουργία 232 γνωρίζοντας ότι δεν θα εκτελεστεί ποτέ. Όχι μόνον γιατί ήταν πολύ μεγάλη χρονικά για να χωρέσει σε μια λειτουργία αλλά γιατί περιλάμβανε τυπικό τόσο από το καθολικό όσο και από το προτεσταντικό δόγμα. Αλλά ούτε η Τέχνη της Φούγκας αποτελούσε κάποια υποχρέωση του τυφλού και ετοιμοθάνατου συνθέτη. Νομίζω ότι το υπαγόρευε σαν το στερνό του αντίο στην τέχνη του counterpoint.
Το έργο αυτό το πρώτο άκουσα πριν 25 χρόνια με τον πιανίστα Zlotan Kocsis σε ένα cd της Philips. Αργότερα τo αγόρασα με το περίφημο Julliard quartet που είχε κατασκευάσει πιο μπάσα βιόλα για να καλύψει την ανάγκη διαχωρισμού των φωνών. Σχετικά πρόσφατα το άκουσα σε κλαβενσέν με την Isolde Ahlgrimm.
H εκτέλεση όμως που προτιμώ είναι με το κουαρτέτο Bell Arte Ensemble. Το κουαρτέτο παίζει κάποιες από τις φούγκες ενώ κάποιες άλλες παρουσιάζονται αποκλειστικά από κλαβενσέν.
Παρά τις τόσες ηχογραφήσεις και τα χρόνια αυτό το έργο με δυσκολεύει. Ίσως κάποιες φορές πρέπει να αρκείσαι στην αίσθηση χωρίς να προσπαθείς να καταλάβεις.

 

[Brucknerian]

Μια και ανασκάφτηκε η Τέχνη της φούγκας θα πω και εγώ τις προτιμήσεις μου και την γνώμη μου.

Η πιο πειστική και η καλύτερη εκδοχή ερμηνεία για μένα, είναι για τσέμπαλο όπως μας το παρουσίασε ο Gustav Leonhardt. Ακούγοντας αυτή την ερμηνεία προσωπικά πείσθηκα απόλυτα ότι το έργο συνετέθη για πληκτροφόρο όργανο και φυσικά επιλέχθηκε το τσέμπαλο της εποχής. Ηχογράφηση και ερμηνεία που ορίζει το έργο. Οποιαδήποτε άλλη ηχογράφηση κι αν άκουσα με τσέμπελο, δεν με έπεισαν.

Σε πιάνο, είμαστε τυχεροί και έχουμε μια σειρά ηχογραφήσεων του Grigory Sokolov (στην Naive). H ηχογράφηση είναι ζωντανή από το 1982. O Σακαλώφ έχει την αναγκαία εγκεφαλικότητα που απαιτεί το έργο και είναι ο πιο αναλυτικός ερμηνευτής, χρωματίζει και ζωγραφίζει πραγματικά την μουσική. Δεν βιάζεται καθόλου και αφήνει την μουσική να ξεχειλίζει ως κάτι το φυσιολογικό (πιστέψτε με η σύνθεση δεν είναι κάτι το νορμάλ, ως δημιουργία είναι στην στρατόσφαιρα της μουσικής δημιουργίας και σύνθεσης). Αυτή και μόνο η ερμηνεία του μου αρκεί να τον κατατάσσω στους μεγαλύτερους πιανίστες όλων των εποχών.

Η πρώτη εκδοχή της τέχνης της φούγκας που άκουσα, ήταν σε εκκλησιαστικό όργανο με τον Helmut Walcha. Μέχρι που άκουσα τον Leonhardt είχα πεισθεί ότι είναι έργο για εκκλησιαστικό όργανο και αποτελλεί μέχρι και σήμερα αγαπημένη ηχογράφηση (γενικότερα o Walcha είναι η αδυναμία μου σε Bach/εκκλησιαστικό όργανο)

Δεν μπορώ καθόλου την εκδοχή με κουαρτέτο εγχόρδων. Το άκουσα με το Keller Quartet και με τους Emerson και ειλικρινά, τοποθέτηση του έργου είναι απογοητευτική. Το μόνο που μπόρεσα να θαυμάσω είναι η προσπάθεια των ερμηνευτών να παλέψουν με τις "φωνές" χωρίς να επιτύχουν να τις αποδώσουν όπως στο πιάνο, όργανο και τσέμπαλο. Από την πάλη αυτή, δεν έχει απομείνει έκφραση, για μένα τουλάχιστο. Παρόλα αυτά, η εκδοχή αυτή φαίνεται να είναι δημοφιλής.

Αντίθετα είναι τα αποτελέσματα σε προσπάθειες ενορχήστρωσης σε ορχήστρα δωματίου. Από τι πιο όμορφες προσπάθειες είναι αυτή της Ακαδημίας του Αγίου Μαρτίνου, όπου είναι πραγματική Ακαδημία, μια και μελέτησαν το έργο και κατέθεσαν μια δικιά τους μουσικολογική άποψη του πως μπορεί να ερμηνευτεί το έργο σε ορχήστρα δωματίου. Εντύπωση μου προκάλεσε, το γεγονός ότι κάποια μέρη δεν τα πείραξαν καθόλου και τα έδιναν στο τσέμπαλο. Πιστεύω όμως ότι ο Jordi Savall με το σύνολο του, μας έδωσαν μια απολύτως μπαρόκ εκδοχή, για το πως θα ακουγόταν το έργο αν ενορχηστρωνόταν με μπαρόκ προδιαγραφές.

Τέλος να πω ότι το έργο δεν ήταν το ύστατο έργο του Μπαχ. Ύστατο έργο μάλλον είναι η "Μουσική προσφορά" του (άρχισε να την συνθέτει το 1747). Η σύνθεση της Τέχνης της Φούγκας άρχισε να γράφεται σταδιακά από το 1740 μέχρι και το 1743 έφτασε μέχρι εκεί που έφτασε. Το γεγονός του ότι είναι ημιτελές, απροσδιόριστο ως προς το τι αφορά, η ιστορία της δημοσίευσης του κ.λπ κ.λπ δημιούργησαν μια λανθασμένη φιλολογία σχετικά με το έργο. Η ηχογράφηση του Jordi Savall, στο βιβλιαράκι που την συνοδεύει, παρουσιάζει και αποκαλύπτει αναλυτικά το ιστορικό της σύνθεσης και της πορείας της.

 

[Κώστας Γκαβάκος]

Μανώλη η εμπειρία σου είναι πολύ χρήσιμη.
Η ερμηνεία του Kocsis που έχω θεωρείται καλή αλλά δεν έχω μέτρο σύγκρισης.
Τον Sokolov τον γυροφέρνω καιρό στο μυαλό μου αλλά δεν μπορούσα να αποφασίσω μεταξύ της ηχογράφησης του Sokolov ή του Koroliov (σε tacet) που ο György Ligeti την θεωρούσε διαμάντι.
Ενημέρωσε με σε παρακαλώ αν η ηχογράφηση του Sokolov σε cd περιλαμβάνει όλο το έργο ή μόνον τις φούγκες 12-17 και 19 (όπως συμβαίνει με την έκδοση σε βινύλιο).
Σε ευχαριστώ

 

[Δαμιανός Δημητριάδης]

Μια που η κουβέντα ταξιδεύει από την παρτίτα στην Τέχνη της Φούγκας, να δηλώσω πως η εκτέλεση της Τατιάνας Νικολάγιεβα στην Υπερίων, όσες φορές έχω ακούσει το έργο, μου έχει καλύψει πλήρως. Περιλαμβάνει όλες τις φούγκες και παίζει μέχρι εκεί που έχει γράψει ο Μπαχ. Έτσι, η απότομη σιωπή στην Contrapunctus 14, δημιουργεί μια στοιχειωτική εντύπωση. :blink:

Το φυλλάδιο που συνοδεύει το σετ, περιλαμβάνει μια εκτενή μουσικολογική ανάλυση του έργου, στα γνώριμα πολύ υψηλά στάνταρντς της Υπερίων.

 

[Brucknerian]

Μανώλη η εμπειρία σου είναι πολύ χρήσιμη.
Η ερμηνεία του Kocsis που έχω θεωρείται καλή αλλά δεν έχω μέτρο σύγκρισης.
Τον Sokolov τον γυροφέρνω καιρό στο μυαλό μου αλλά δεν μπορούσα να αποφασίσω μεταξύ της ηχογράφησης του Sokolov ή του Koroliov (σε tacet) που ο György Ligeti την θεωρούσε διαμάντι.
Ενημέρωσε με σε παρακαλώ αν η ηχογράφηση του Sokolov σε cd περιλαμβάνει όλο το έργο ή μόνον τις φούγκες 12-17 και 19 (όπως συμβαίνει με την έκδοση σε βινύλιο).
Σε ευχαριστώ

Περιλαμβάνει όλο το υπάρχον έργο. Είναι διπλό CD. Είχα πάρει της 2 5άδες που εξέδωσε η Naive τα οποία είχαν την επιμέλεια του Bruno Monsaingeon. Αυτά δεν χάνονται διότι σπάνια έχουμε κάτι τόσο επιμελημένο από αυτό τον σπουδαίο πιανίστα.

Παρόλα θα καταθέσω μια άποψη. Αν έχετε ήδη μια εκδοχή για πιάνο, θα συνιστούσα να πάτε στην ηχογράφηση για τσέμπαλο του Gustav Leonhardt (και κανενός άλλου, αυτό το τονίζω). Πιστεύω ότι θα διευρυνθούν σημαντικότερα οι μουσικές ακροάσεις και εμπειρίες με αυτή την επιλογή.

 

[Σπύρος Σούρλας]

Μια που η κουβέντα ταξιδεύει από την παρτίτα στην Τέχνη της Φούγκας, να δηλώσω πως η εκτέλεση της Τατιάνας Νικολάγιεβα στην Υπερίων, όσες φορές έχω ακούσει το έργο, μου έχει καλύψει πλήρως. Περιλαμβάνει όλες τις φούγκες και παίζει μέχρι εκεί που έχει γράψει ο Μπαχ. Έτσι, η απότομη σιωπή στην Contrapunctus 14, δημιουργεί μια στοιχειωτική εντύπωση. :blink:

Το φυλλάδιο που συνοδεύει το σετ, περιλαμβάνει μια εκτενή μουσικολογική ανάλυση του έργου, στα γνώριμα πολύ υψηλά στάνταρντς της Υπερίων.

Προυπογράφω..

Απο τίς καινούριες εκδοχές ενδιαφέρον έχει η ερμηνεία τού Pierre-Laurent Aimard τού 2008 στην D.G.

 

[amadeus webern]

Η καλύτερη Τέχνη της Φούγκας που έχω ακούσει μέχρι στιγμής είναι του Τζόρντι Σαβάλ με το σύνολο Hesperion XX. Θεϊκή ερμηνεία που βλέπει το φως και βγάζει διαμάντια εκεί που οι άλλοι ψηλαφίζουν στα τυφλά.

Άλλες ενδιαφέρουσες ερμηνείες: του Έριχ Μπέργκελ σε δική του ενορχήστρωση και με ολοκλήρωση της τελευταίας φούγκας από τον ίδιο, "έργο εξέχουσας σημασίας", σύμφωνα με τον Κάραγιαν.

Όσο για την περίφημη Σακόν, τι να λέμε... Προτιμώ την βερσιόν για πιάνο του Μπουσόνι. Και μένα αγαπημένη μου η εκτέλεση του Μικελάντζελι. Αρκετές από τις ορίτζιναλ εκτελέσεις για βιολί, ακόμα και από μεγάλα ονόματα, με απογοήτευσαν και μέχρι στιγμής δεν έχει βρεθεί κάποια να με κερδίσει ολοκληρωτικά.

Όσο για τις εξαίσεις σονάτες για βιολί του Μπαχ, ωραία η δουλειά της Mullova, όμως ακόμα πιο ωραία για μένα (ίσως και απείρως πιο ωραία) αυτή του Frank Peter Zimmermann (άλλη μια σπάνια ερμηνεία).