«Ένα απίστευτο ταξίδι»

[Black Jack]

(1943 - 2010)

Ο Ζοζέ Αντόνιου Ρεζέντσε ζε Αλμέιδα Πράδο γέννημα θρέμμα της Σάντος στο Σάν Πάουλου της Βραζιλίας, ξεκίνησε αρχικά τις σπουδές του στη σύνθεση με τον Καμάργκο Γκουαρνιέρι, διακεκριμένη μορφή της βραζιλιάνικης εθνικής μουσικής σχολής. Εκεί γύρω στο 1970, γοητευμένος από τις Σειρήνες της ευρωπαϊκής avant-garde, βρέθηκε στο Παρίσι υπό την καθοδήγηση του Ολιβιέ Μεσιάν και της Νάντια Μπουλανζέ. Η μουσική του, εμφανώς επηρρεασμένη από τις ρυθμικές πολυπλοκότητες των Γάλλων δασκάλων του, μοιάζει ακανόνιστα ασύμμετρη, ίσως και ακόμη πιο αφηρημένη από το τυπικό στυλ του Μεσιάν. Δεν φοβάται τις διακεκομμένες σιωπές, είναι σίγουρα κατά διαστήματα λιγότερο συνδεδεμένη με τη μελωδικές συνέχειες.

Οι Cartas Celestes, έργο ζωής για τον Πράδο, αποτελούν μια εικονική χαρτογράφηση των ουρανών με όχημα τη μουσική, ένα συνθετικό όραμα σκέτη ωδή στη σύγχρονη πιανιστική φιλολογία. Ένα πρότζεκτ από 18 έργα, τα 15 για σόλο πιάνο, που αποπνέει μια εξαιρετικά ανοιχτή και εκτεταμένη μοντέρνα αίσθηση σε όλη του τη μεγαλοπρέπεια. Ξεκίνησε να τις συνθέτει το 1974 και τις ολοκλήρωσε το 2010, λίγους μόλις μήνες πριν το θάνατό του. Ο ίδιος τις περιέγραψε σαν «ένα απίστευτο ταξίδι» παρακολουθώντας τους φωτεινούς βραζιλιάνικους νυχτερινούς ουρανούς. Ωστόσο, δεν λείπουν και οι φιλοσοφικές ή ποιητικές αναφορές στο φινάλε της τετραλογίας, σε αστερισμούς που πήραν το όνομά τους από τα ζώα, την ελληνική και αιγυπτιακή μυθολογία, καθώς και ένας τελευταίος φόρος τιμής στη στη βραζιλιάνικη λογοτεχνία και τον Μάριο ντε Αντράντε, κεντρική φιγούρα στη βραζιλιάνικη λογοτεχνία. Ο προσεκτικός ακροατής θα διακρίνει, ίσως, εκλεκτικές συγγένειες με τον σοφιστικέ Μικρόκοσμο του Τζορτζ Κραμπ. Ένα κόσμημα της πέρα από την τονικότητα (transtonal) προσέγγισης, στυλιστικά -ταυτόχρονα- τόσο ατονικό όσο και διτονικό στα Μπαρτοκικά πρότυπα της πολυτονικού παραδείγματος. Είναι σε κάθε περίπτωση μια μουσική πρόταση υψηλής μοντερνιστικής αισθητικής. Και παίζεται ακόμη πιο άψογα και εκφραστικά από τον συμπατριώτη του Άλισον Σκόπελ. Ο εύελπις πιανίστας διαβάζει αυτά τα έργα με προσοχή και ποιητικότητα. Βοηθά το συνθετικό βάθος του Πράδο να βγει στο προσκήνιο με έναν σύγχρονο λυρικό τρόπο και βαθμολογείται πολύ πάνω από τη βάση.

Complete Cartas Celestes • 1: Nos. 1 - 3 and 15 (Grand Piano, 2016 CD GP709) / Complete Cartas Celestes • 2: Nos. 4 - 6 (Grand Piano, 2017 CD GP710)​

Complete Cartas Celestes • 3: Nos. 9 - 10, 12 and 14 (Grand Piano, 2018 CD GP746) / Complete Cartas Celestes • 4: Nos. 13 and 16 - 18 (Grand Piano, 2018 CD GP747)​

 

[Black Jack]

Μια μικρή διευκρίνηση: Στο σημείο που αναφέρομαι στον Τζορτζ Κραμπ, εννοώ τη μνημειώδη σειρά έργων "Makrokosmos". Ο επίσης εκπληκτικός "Mikrokosmos" είναι του Μπέλα Μπάρτοκ.

 

[Δημοκηδής]

Άκουσα στο σποτιφάι όπου υπάρχουν δύο από τα άλμπουμς ... πολύ ενδιαφέροντα πράγματα, δεν είχα τον συνθέτη υπόψη μου ... μου αρέσει που αποφεύγει το φολκλόρ σε μια πραγματικά καινοτόμα και μοντερνίστικη προσέγγιση ... Θα μελετήσω παραπάνω το σκ.