Search
Search titles only
By:
Search titles only
By:
Home
Forums
New posts
Search forums
What's new
New posts
Latest activity
Members
Current visitors
Κανονισμός Λειτουργίας
Σωματείο AVClub
Log in
Register
Search
Search titles only
By:
Search titles only
By:
New posts
Search forums
Menu
Install the app
Install
Reply to thread
Home
Forums
Μουσική - Κινηματογράφος - Τηλεόραση - Πολιτισμός
Μουσική
Παρουσιάσεις δίσκων - Aφιερώματα
Πάσα γυνή χόλος εστί... Carmen του Georges Bizet
JavaScript is disabled. For a better experience, please enable JavaScript in your browser before proceeding.
You are using an out of date browser. It may not display this or other websites correctly.
You should upgrade or use an
alternative browser
.
Message
<blockquote data-quote="Brucknerian" data-source="post: 1056011182" data-attributes="member: 18005"><p><strong><span style="font-size: 15px">ΠΛΟΚΗ ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΟΠΕΡΑΣ</span></strong></p><p></p><p><strong>Πρελούδιο</strong></p><p></p><p>Στην εισαγωγική μουσική της όπερας μπορούμε να διακρίνουμε 3 βασικές μελωδίες, τις οποίες θα ακούσουμε στην διάρκεια του έργου. Η πρώτη μελωδία είναι το θριαμβευτικό θέμα της ταυρομαχίας όπου μέσα του υποβόσκει μια μικρή φράση που εκφράζει μια ανησυχία, παρά το θριαμβευτικό ύφος της μελωδίας της ταυρομαχίας. Ακολουθεί η μελωδία του ταυρομάχου από την άρια του Εσκαμιγιο. Επανέρχεται η μελωδία της Ταυρομαχίας αλλά μετά ακολουθεί η μελωδία της Μοίρας. Η Μελωδία που σημαίνει τον θάνατο της Carmen και την καταστροφή του Don Jose. Η μελωδία της μοίρας επαναλαμβάνεται και κορυφώνεται σε ένα ξέσπασμα (φορτίσιμο) από όλη την ορχήστρα.</p><p></p><p>Η Αυλαία ανοίγει</p><p></p><p><strong>Πρώτη Πράξη</strong></p><p></p><p>Οι στρατιώτες της φρουράς φλυαρούν και παρατηρούν τους περαστικούς στην πλατεία της Σεβίλλης (χορωδιακό), έξω από ένα καπνεργοστάσιο. Πρωτοστατεί ένας στρατιώτης ο Morales, ο οποίος παρατηρεί μια νεαρή ξένη χωριατοπούλα. Είναι η Μικαέλα μια ορφανή κοπέλα, μεγαλωμένη από την μητέρα του στρατιώτη. Don Jose. Ψάχνει τον Don Jose για να του δώσει τα νέα από την πατρίδα και από την μάνα του. Ο Μοράλες την πληροφορεί ότι έχει υπηρεσία και ότι θα επιστρέψει με την αλλαγή της φρουράς. Καθώς η Μικαέλα φεύγει οι στρατιώτες και ο Μοράλες ειδικά ερωτοτροπουν μαζί, αυτή όμως τους αποφεύγει ευγενικά.</p><p></p><p>Η φρουρά την έρχεται. Ο ερχομός τους γίνεται δεκτό με από ένα εμβατήριο και χορωδία των χαμινιών. Τα ανήλικα και φτωχα παιδιά της Σεβίλλης υποδέχονται τους στρατιώτες μιμουμένα την διαδικασία αλλαγής της φρουράς. Ο Στρατός και γενικότερα τα σώματα ασφαλείας τότε και πάντα απ’ ότι φαίνεται ήταν μια λύση για να αντιμετωπίσουν και να αποφύγουν την φτώχεια. Τα παιδιά ονειρεύονται να γίνουν και αυτά στρατιώτες πιθανότατα.</p><p></p><p>Με την φρουρά επιστρέφει και ο Don Jose. Ο Morales τον ενημερώνει για τον ερχομό μιας κοπέλας που τον αναζητούσε. Από την περιγραφή καταλαβαίνει ότι είναι η Μικαέλα. Ο Don Jose πιάνει συζήτηση με τον λοχαγό του. Ο Λοχαγός Θουνίγια του ζητεί να μάθει για αυτό το μέρος μια και είναι νέος στην περιοχή. Τον ρωτάει αν για τις κοπέλες του καπνεργοστασίου, για το αν είναι όμορφες κ.λπ. O Don Jose του απαντάει ότι το θέμα του είναι αδιάφορο. Μας δημιουργείται η αίσθηση ότι είναι ερωτευμένος με την Μικαέλα.</p><p>Το καμπανάκι χτυπάει που σημάνει το διάλλειμα των καπνεργατριών. Οι καπνεργάτρίες βγαίνουν στην πλατεία και γίνονται αντικείμενου θαυμασμού και έρωτα του αντρικού πληθυσμού. Οι καπνεργάτριες στο χωριαδιακό τους υποδηλώνουν την ματαιότητα και την εφημερία των πραγμάτων, παρομοιάζοντας τα με τον καπνό (όλα είναι καπνός, οι αγάπες, οι έρωτες κ.λπ). Από τον αντρικό πληθυσμό γίνεται φανερό ότι η μεγαλύτερη αδυνάμια και η πιο δημοφιλής από όλες είναι η Carmen. Η Κάρμεν βγαίνει τελευταία και όλοι την θαυμάζουν και την γλυκοκοιτάζουν, εκτός από τον Don Jose.</p><p>Σε αυτό το σημείο ακούμε την περίφημη Habanera – L’amour est un oiuseau rebelle. Από αυτό τραγούδι αντιλαμβανόμαστε το πόσο ελεύθερο πνεύμα είναι η Carmen, το πόσο σιχαίνεται τις δεσμεύσεις και απαιτεί και επιδιώκει την ελευθερία της.</p><p></p><p>Εδώ θα πρέπει να κάνουμε μια επισήμανση. H Habanera όπως την γνωρίζουμε και όπως είναι καταγεγραμμένη, την οφείλουμε εν μέρει στην εμμονή της 1ης Carmen, της C. Galli-Marie. Αυτή ζήτησε από τον Bizet να αλλάξει την Habanera. Ο Bizet πείστηκε και έγραψε μια καινούργια Habanera στηριζόμενος σε ένα λαϊκό ισπανικό τραγούδι (η Ισπανία ήταν κάτι εξωτικό για τους Γάλλους) την Habanera «El Arreglito» του Ισπανού Sebastián Yradier. Την 1η εκδοχής της Habanera την ακούσαμε πρώτη φορά στην Carmen με την Angela Georghiou ενώ πρόσφατα την συμπερίλαβε στο άλμπουμ της η mezzo-soprano Elina Garanca στο τελευταίο προσωπικό της άλμπουμ με τον τίτλο «Habanera».</p><p></p><p>Στο τέλος της Habanera ακόμε την μελώδια της μοίρας, όπου στο τελείωμα της η Carmen βγάζει ένα τριαντάφυλλο από το στήθος της και το πετάει στο Don Jose. Αυτό ήταν. O Don Jose έχει μαγευτεί.</p><p></p><p>Χτυπάει το καμπανάκι του καπνεργοστασίου και όλοι επιστρέφουν στις δουλείες τους. O Don Jose παραληρεί μαγεμένος από την Carmen. Εκείνη την στιγμή εμφανίζεται η Μικαέλα. Η Μιακαέλα φαίρνει χαιρετισμούς από το χωριό τους, το όποιο βρίσκεται στην περιοχή της Ναβάρας. Της στέλνει την αγάπη της μητέρας του, κάποια λίγα χρήματα, ένα γράμμα και ένα φιλί. Είναι η στιγμή που για πρώτη φορά τραγουδάει ο Don Jose. H πρώτη του άρια αφορά την θύμηση και την ανάμνηση της μητέρας του. Δημιουργείται εδώ ένα δραματικό υπόβαθρό για την εξέλιξη της υπόθεσης. Την αγάπη για την μάνα και πως τελικά θα παραμεριστεί μπροστά στην σαγήνη του έρωτα για την Κάρμεν. Ενώ διαβάζει το γράμμα η Μικαέλα φεύγει με την υπόσχεση να επιστρέψει για να πάρει απάντηση στο γράμμα. Η μητέρα του Don Jose τον παραινεί να παντρευτεί την Μικαέλα. Ο Don Jose ενθουσιασμένος συμφωνεί με την ιδέα της μητέρας του. </p><p></p><p>Όμως… Φωνές ακούγονται από το καπνεργοστάσιο! Η Κάρμεν τράβηξε μαχαίρι και χαράκώσε το πρόσωπο μιας άλλης εργάτριας δια ασήμαντο λόγο. Οι καπνεργάτριες είναι χωρίσμενες σε ομάδες. Ο Λοχαγός θουνίγια αναλαμβάνει να αποδώσει δικαιωσύνη ως αξιωματικός που είναι. Ανακρίνει την Καρμεν, αλλά αυτή δεν του λέει τίποτα για τα γεγονότα. Το περιγελά αλλά ταυτόχρονα τον γοητεύει κιόλας, τραγουδώντας απλά τρα-λα-λα-λα. O Θουνίγια διατάζει τον Don Jose να την χειροδέσει και να την συνοδεύσει στην φυλακή.</p><p>Η Κάρμεν γνωρίζει ότι ο Don Jose είναι ερωτευμένος μαζί της και προσπαθεί να τον πείσει να την αφήσει ελεύθερη., τραγουδώντας του μια seguelinde. Χίλια-μύρια του υπόσχεται μαγικό φίλτρο να τον αγαπάνε όλες οι γυναίκες, προσποιείται ότι είναι συμπατριώτισσα του και τελικά του εξομολογείται ότι είναι ερωτευμένη μαζί του και ότι αν την αφήσει να δραπετεύσει, θα συναντηθούν στην ταβέρνα του φίλου της Λίγιας Πάστια για να διασκεδάσουν τον έρωτα τους. Αυτό το τελευταίο τσακίζει το μαγεμένο και ερωτευμένο Don Jose. Δένει χαλαρά τα χέρια της για να δραπετεύσει. H Carmen τραγουδώντας L’amour est un enfant boheme.. δραπετεύει. O Don Jose εισπράττει ποινή φυλάκισης ενός μήνα από τον Λοχαγό Θουνίγια.</p><p></p><p><strong>Δεύτερη Πράξη</strong></p><p></p><p>Η Κάρμεν με τις τσιγγάνες φίλες της Μερσέντες και Φρασκίτα βρίσκονται στην ταβέρνα του Λίγιας Πάστια. Στην ταβέρνα βρίσκονται και στρατιωτικοί όπως ο Θουνίγια και ο Μοράλες και διασκεδάσουν. Η Κάρμεν σηκώνεται και αρχίζει να τραγούδα “Les tringles des sisters tintaient” μια άρια δυνατή και αρκετά χορευτική. Το κέφι ανάβει. Από τον Θουνίγια μαθαίνει, ότι ο Don Jose βγήκε από την φυλακή.</p><p></p><p>Το πλήθος έξω ακούγεται δυνατά να επευφημεί τον ταυρομάχο Εσκαμίγιο, ένα τοπικό ήρωα που επιστρέφει νικητής από τις ταυρομαχίες. Σε αυτό το σημείο έχουμε την περίφημη και διάσημη άρια του ταυρομάχου, όπου τραγουδά για τους κίνδυνους και τις νίκες της αρένας των ταυρομαχιών. Μετά από αυτόν τον κόπο του, πάντα ο έρωτας τον περιμένει. Αυτή την περίφημη άρια ο Bizet την αποκάλεσε ως σκουπίδι. Είναι μια άρια στα πρότυπα του Basso-Buffo και είναι η μοναδική άρια του Εσκαμίγιο. Γράφτηκε για να ικανοποιήσει το κοινό της Opera-Comique. Ο Εσκαμίγιο όπως και η Μικαέλα είναι επινόηση των λιμπρετιστών του Bizet που λειτουργούν ως αντίβαρα στους χαρακτήρες των Don Jose και Carmen. Αλαζόνας και επαρμένος αποτελεί το αντίβαρο στον χαρακτήρα του μαγεμένου και παραπλανημένου Don Jose</p><p></p><p>Ο Εσκαμίγιο εντοπίζει την Καρμέν και εκφράζει τον θαυμασμό του για την Carmen, η οποία δεν του δίνει καμιά σημασία. Επίσης και ο Θουνίγια της ζητά να συναντηθούν αργότερα και επίσης του αρνείται.</p><p></p><p>Όλοι αποχωρούν από την ταβέρνα του Θουνίγια. Μένει η Carmen με τις φίλες της. Εμφανίζονται τότε 2 φίλοι λαθρέμποροι ο Ντανκαιρε και ο Ρεμεντάδο. Καταστρώνουν σχέδια για απατεωνιές και ζητούν την συμβολή των κοριτσιών. H Κάρμεν αρνείται ομολογώντας ότι είναι ερωτευμένη και περιμένει να την επισκεφθεί ο έρωτας της ο Don Jose. Ο Ντανκαιρέ της λέει ότι θα της περάσει όπως και όλοι οι άλλοι έρωτες. Παρόλα αυτά η Kάρμεν αρνείται.</p><p></p><p>O Don Jose καταφθάνει. Ο Don Jose εξομολογείται τον έρωτα του κι εκείνη χορεύει και τραγουδάει για τον έρωτά της. Ενώ η Καρμέν τραγούδα, ένα σάλπισμα τρομπέτας ακούγεται. Είναι κλήση για επιστροφή στο στρατόπεδο και ο Don Jose, ακόμα έντιμος ως στρατιώτης σηκώνεται να επιστρέψει στο στρατόπεδο. H Καρμεν εξοργίζεται και τον περιγελά. Του λέει πως δεν την αγαπά και ότι προτιμά τον στρατό από αυτή. Μάταια ο Don Jose προσπαθεί να της εξηγήσει. Η μελωδία της μοίρας ακούγεται πάλι όσο ο Don Jose προσπαθεί να την μεταπείσει. Της δείχνει μαραμένο το τριαντάφυλλο που του έριξε και το κρατούσε στην φυλακή για συντροφιά. H Κάρμεν δεν πείθεται. Ως αντίτιμο του ζήτα να την ακολουθήσει στα βουνά μαζί με τους φίλους της τους Λαθρέμπορους. Εκείνος αρνείται και η Κάρμεν τον διώχνει. Φεύγοντας βλέπει τον Θουνίγια που έρχεται να συναντήσει την Carmen. O Don Jose τώρα είναι που δεν φεύγει, παρά τις εντολες του Θουνίγια. Αρχίζει μια ξιφομαχία μεταξύ Θουνίγια και Don Jose. Η Καρμεν τους χωρίζει και ζητεί την συμβολή των φίλων της λαθρεμπόρων διώχνουν τον Θουνίγια.</p><p></p><p>Ο Don Jose δεν έχει άλλη επιλογή, από το να λιποτακτήσει μια και έχει αντιπαρατεθεί με τον λοχαγό του. Έτσι ακολουθεί την Καρμεν και τους υπόλοιπους στα βουνά, ζώντας ελεύθερα.</p><p></p><p><strong>Τρίτη Πράξη</strong></p><p></p><p>Στις γύρω ορεινές περιοχές, εκεί που είναι τα κρησφύγετα των λαθρεμπόρων και των τσιγγάνων, βρίσκεται και ο Don Jose με την Carmen. Ο Don Jose ζητά από την Carmen να συμφιλιωθούν. H Carmen του απαντά ότι θέλει να ζει ελεύθερα και δεν δέχεται να την καταπιέζουν. Τον ειρωνεύεται πως σκέφτεται την προηγούμενη έντιμη ζωή του και την μητέρα του, που τα παράτησε για χάρη της. Τον συμβουλεύει να την εγκαταλείψει γιατί δεν μπορεί να συνηθίσει την ζώη των τσιγγάνων και των ελεύθερων ανθρώπων.</p><p></p><p>Λίγο πιο πέρα η Μερσέντες και Φρασκίτα ρίχνουν τα χαρτιά, για να διαβάσουν την τύχη τους. Έρωτες και πλούτη προβλέπουν. Ρίχνει την τράπουλα και η Carmen. Όσες φορές την ρίξει, ότι και να τραβήξει βλέπει τον θάνατο. Το φλάουτο μαζί με τα έγχορδα παίζουν την μελωδία της Μοίρας. Πρώτα τον θάνατο της Carmen και έπειτα του Don Jose.</p><p></p><p>Δραματικά είναι το πιο κρίσιμό σημείο. Η όπερα από εδώ και πέρα παίρνει ένα πολύ σοβαρό και τραγικό χαρακτήρα. Η πλοκή του έργου δεν έχει σχέση με αυτό που θα περίμενε το κοινό στην Opera-Comique του Παρισιού.</p><p></p><p>Ο Ντανκαιρέ πληροφορείται ότι το δρόμο τον έχουν κλείσει τελωνιακοί όπου κυνηγούν τους λαθρέμπορους και έχουν αποκλείσει τους δρόμους. Οι Carmen, Μερσέντες και η Φρασκίτα αποφασίζουν να αναλάβουν δράση, να αποπλανήσουν τους τελωνιακούς ώστε να μπορέσουν να ανοίξουν τους δρόμους. Ο Don Jose διαφωνεί και έχουμε μια έντονη σκηνή ζηλοτυπίας, όπου δεν ανέχεται η Carmen να αναλάβει τέτοια δράση. Τελικά τον αφήνουν μόνο του (έπειτα από απειλές) να φυλάει τα εμπορεύματα.</p><p></p><p>Εντωμεταξύ, εμφανίζεται η Mikaela. Είναι τρομοκρατημένη και ζητάει βοήθεια από τον Θεό, να βρει το θάρρος. Ψάχνει τον Don Jose. Το βρίσκει, τον φωνάζει αλλά είναι μακριά και δεν την ακούει.</p><p></p><p>Ο Don Jose πυροβολεί κάποιον που πλησιάζει το κρησφύγετο των λαθρεμπόρων. Η Μικαέλα τρομοκρατημένη κρύβεται. Είναι ο Εσκαμίγιο που έρχεται να συναντήσει την Carmen. Εξομολογείται την σκέψη του στο Don Jose όπου δεν γνωρίζει ποιος είναι. Πυρ και μανία από την ζήλια του ο Don Jose, μονομαχεί με το ταυρομάχο. Πριν συμβεί κάτι κακό έρχεται η Carmen και με την βοήθεια του Ντανκαιρέ τους χωρίζουν. Άλλη μια σκηνή έντονης ζηλοτυπίας από τον Don Jose. Ο Ρεμεντάδο εντωμεταξύ ανακαλύπτει την Μικαέλα.. Η Μικαέλα πληροφορεί τον Don Jose ότι η μητέρα του είναι ετοιμοθάνατη. Ο Don Jose φεύγει με την Μικαέλα. Απειλεί την Carmen ότι θα επιστρέψει. O Εσκαμίγιο φεύγοντας προσκαλεί όλους στην ταυρομαχίας της Σεβίλλης. Από μακριά ακούγεται το τραγούδι του και την σιγουριά του ότι έχει κατακτήσει την καρδιά της Carmen</p><p></p><p><strong>Τέταρτη Πράξη</strong></p><p></p><p>Η πράξη διαδραματίζεται κοντά στην κεντρική της Σεβίλλης, έξω από την αρένα των ταυρομαχιών. Το φαγκότο δίνει πρώτο την μελωδία της ταυρομαχίας. Έξω από την αρένα υπάρχει ένα παζάρι, ένα πανυγύρι. Οι πλανόδιοι διαλαλούν την πραματεία τους πριν αρχίσει η ταυρομαχία. Ο Θουνίγια, η Φρασκίτα και η Μερσεντες βρίκονται εκεί. Η Αρένα είναι γεμάτη και όλοι περιμένουν τον Εσκαμίγιο. Η παιδική χορωδία αναγγέλλει την άφιξη της ταυρομάχων και το κοινό επευφημεί ως χορωδία όλους τους συμμετέχοντες στην γιορτή της ταυρομαχίας. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι εδώ η όπερα μας δίνει μια τουριστική εικόνα της Σεβίλλης της εποχής και γενικότερα των Ισπανικών εθίμων, που για την Γαλλία ήταν μια κοντινή εξωτική χώρα.</p><p></p><p>Ο Εσκαμίγιο καταφθάνει ο οποίος συνοδεύεται από την Carmen! Ακούμε την μελωδία του ταυρομάχου. Η Μερσέντες και η Φρασκίτα προειδοποιούν την Carmen. O Don Jose βρίσκεται στην Αρένα. H Carmen πρέπει να προσέχει και αυτό την συμβουλεύουν οι δύο φίλες της. Η Carmen όμως δεν φοβάται, η μοίρα της, της είναι γνώστη από πολύ νωρίς.</p><p></p><p>Η συνάντηση με τον Don Jοσε είναι αναμενόμενη και μοιραία. Ο Don Jose της υπενθυμίζει, εκλιπαρώντας, τις ωραίες στιγμές που πέρασαν μαζί. Ζητά να γυρίσει κοντά της. Όσο διαδραματίζεται η συζήτηση, από την Αρένα ακούγεται το κοινό που ως χορωδία μας τραγουδά την εξέλιξη της ταυρομαχίας, που είναι μια ακόμα επιτυχία για τον Εσκαμίγιο. Η Carmen του απαντά ότι δεν δέχεται την πρόταση του. Είναι ελεύθερη και θέλει να ζει ελεύθερα, χωρίς δεσμεύσεις και καταπιέσεις. Δεν μπορεί να δεχθεί το ρόλο της υποτακτικής συζύγου όπως οριζόταν τότε. Ο Don Jose την ρωτάει αν είναι ερωτευμένη με τον Don Jose. Εκείνη του απαντά ότι τον αγαπάει και στο θάνατο ακόμα μπροστά θα φωνάζει ότι τον θα τον αγαπά!</p><p></p><p>Ο Don Jose την διατάζει να τον ακολουθήσει χωρίς πολλά λόγια, γεμάτος θυμό και οργή. H Carmen αρνείται πεισματικά και θυμωμένη του πετάει το δακτυλίδι που κάποτε της είχε χαρίσει. To κοινό πανηγυρίζει την τελική νίκη του Εσκαμίγιο, την στιγμή που Don Jose τραβάει μαχαίρι και σκοτώνει την Carmen αγκαλιάζοντας την, γεμάτος λυγμούς. Ακούμε το θέμα της ταυρομάχου, ενώ ταυτόχρονα ακούμε μελωδίες που εκφράζουν την οδύνη του Don Jose. Η μελωδία της Μοίρας ακούγεται για τελευταία φόρα, καθώς ο Don Jose αφήνει να τον συλλάβουν, όπου με μια φωνή απόγνωσης φωνάζει: «Ναι! Την σκότωσα εγώ, την λατρεμένη μου Carmen!”</p><p></p><p>H όπερα εδώ τελειώνει.</p><p></p><p><strong>Μικρά συμπεράσματα</strong></p><p></p><p>Η Carmen είναι μια όπερα πολυποίκιλη. Από την μια μας παρουσιάζει την εξωτική Ισπανία και τα έθιμα της. Μας δίνει μια εικόνα των τσιγγάνων και τον τρόπου ζωής τους. Μας δίνει μήνυμα για το κόστος του να είναι κανείς ελεύθερος και αδέσμευτος. Οι συγκρούσεις και οι μάχες που χρειάζονται για να το συντηρήσουμε αυτό και ότι μπορεί να μας στοιχίσει πολλά ακόμα και την ίδια μας ζωή. Δίνεται για πρώτη φορά βήμα και διάσταση στον ρόλο της γυναίκας, ως ανεξάρτητης και δυναμικής παράλληλα με την δεδομένη κυριαρχία που μπορεί να έχει θηλυκότητα ούτως ή άλλως. Δεν είναι τυχαίο ότι γοήτευσε όλες τις μουσικές τάσεις της εποχής και αποτελεί αλλά και θα αποτελεί βασικό ρεπερτόριο στο οπερετικό είδος. Το σπουδαιότερο από όλα: Η υπέροχή μουσική του Bizet, του οποίου η μουσική και η μελωδίες της Carmen απετέλεσαν πηγή έμπνευσης για συνθέσεις, γύρω από την Carmen. Ο Bizet μαζί με τον Mozart αποτελούν ίσως τους πιο ταλαντούχους συνθέτες που πέρασαν στην ανθρώπινη ιστορία.</p><p></p><p><em>... στην συνέχεια, οι προτεινόμενες ηχογραφήσεις ...</em></p></blockquote><p></p>
[QUOTE="Brucknerian, post: 1056011182, member: 18005"] [B][SIZE="4"]ΠΛΟΚΗ ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΟΠΕΡΑΣ[/SIZE][/B] [B]Πρελούδιο[/B] Στην εισαγωγική μουσική της όπερας μπορούμε να διακρίνουμε 3 βασικές μελωδίες, τις οποίες θα ακούσουμε στην διάρκεια του έργου. Η πρώτη μελωδία είναι το θριαμβευτικό θέμα της ταυρομαχίας όπου μέσα του υποβόσκει μια μικρή φράση που εκφράζει μια ανησυχία, παρά το θριαμβευτικό ύφος της μελωδίας της ταυρομαχίας. Ακολουθεί η μελωδία του ταυρομάχου από την άρια του Εσκαμιγιο. Επανέρχεται η μελωδία της Ταυρομαχίας αλλά μετά ακολουθεί η μελωδία της Μοίρας. Η Μελωδία που σημαίνει τον θάνατο της Carmen και την καταστροφή του Don Jose. Η μελωδία της μοίρας επαναλαμβάνεται και κορυφώνεται σε ένα ξέσπασμα (φορτίσιμο) από όλη την ορχήστρα. Η Αυλαία ανοίγει [B]Πρώτη Πράξη[/B] Οι στρατιώτες της φρουράς φλυαρούν και παρατηρούν τους περαστικούς στην πλατεία της Σεβίλλης (χορωδιακό), έξω από ένα καπνεργοστάσιο. Πρωτοστατεί ένας στρατιώτης ο Morales, ο οποίος παρατηρεί μια νεαρή ξένη χωριατοπούλα. Είναι η Μικαέλα μια ορφανή κοπέλα, μεγαλωμένη από την μητέρα του στρατιώτη. Don Jose. Ψάχνει τον Don Jose για να του δώσει τα νέα από την πατρίδα και από την μάνα του. Ο Μοράλες την πληροφορεί ότι έχει υπηρεσία και ότι θα επιστρέψει με την αλλαγή της φρουράς. Καθώς η Μικαέλα φεύγει οι στρατιώτες και ο Μοράλες ειδικά ερωτοτροπουν μαζί, αυτή όμως τους αποφεύγει ευγενικά. Η φρουρά την έρχεται. Ο ερχομός τους γίνεται δεκτό με από ένα εμβατήριο και χορωδία των χαμινιών. Τα ανήλικα και φτωχα παιδιά της Σεβίλλης υποδέχονται τους στρατιώτες μιμουμένα την διαδικασία αλλαγής της φρουράς. Ο Στρατός και γενικότερα τα σώματα ασφαλείας τότε και πάντα απ’ ότι φαίνεται ήταν μια λύση για να αντιμετωπίσουν και να αποφύγουν την φτώχεια. Τα παιδιά ονειρεύονται να γίνουν και αυτά στρατιώτες πιθανότατα. Με την φρουρά επιστρέφει και ο Don Jose. Ο Morales τον ενημερώνει για τον ερχομό μιας κοπέλας που τον αναζητούσε. Από την περιγραφή καταλαβαίνει ότι είναι η Μικαέλα. Ο Don Jose πιάνει συζήτηση με τον λοχαγό του. Ο Λοχαγός Θουνίγια του ζητεί να μάθει για αυτό το μέρος μια και είναι νέος στην περιοχή. Τον ρωτάει αν για τις κοπέλες του καπνεργοστασίου, για το αν είναι όμορφες κ.λπ. O Don Jose του απαντάει ότι το θέμα του είναι αδιάφορο. Μας δημιουργείται η αίσθηση ότι είναι ερωτευμένος με την Μικαέλα. Το καμπανάκι χτυπάει που σημάνει το διάλλειμα των καπνεργατριών. Οι καπνεργάτρίες βγαίνουν στην πλατεία και γίνονται αντικείμενου θαυμασμού και έρωτα του αντρικού πληθυσμού. Οι καπνεργάτριες στο χωριαδιακό τους υποδηλώνουν την ματαιότητα και την εφημερία των πραγμάτων, παρομοιάζοντας τα με τον καπνό (όλα είναι καπνός, οι αγάπες, οι έρωτες κ.λπ). Από τον αντρικό πληθυσμό γίνεται φανερό ότι η μεγαλύτερη αδυνάμια και η πιο δημοφιλής από όλες είναι η Carmen. Η Κάρμεν βγαίνει τελευταία και όλοι την θαυμάζουν και την γλυκοκοιτάζουν, εκτός από τον Don Jose. Σε αυτό το σημείο ακούμε την περίφημη Habanera – L’amour est un oiuseau rebelle. Από αυτό τραγούδι αντιλαμβανόμαστε το πόσο ελεύθερο πνεύμα είναι η Carmen, το πόσο σιχαίνεται τις δεσμεύσεις και απαιτεί και επιδιώκει την ελευθερία της. Εδώ θα πρέπει να κάνουμε μια επισήμανση. H Habanera όπως την γνωρίζουμε και όπως είναι καταγεγραμμένη, την οφείλουμε εν μέρει στην εμμονή της 1ης Carmen, της C. Galli-Marie. Αυτή ζήτησε από τον Bizet να αλλάξει την Habanera. Ο Bizet πείστηκε και έγραψε μια καινούργια Habanera στηριζόμενος σε ένα λαϊκό ισπανικό τραγούδι (η Ισπανία ήταν κάτι εξωτικό για τους Γάλλους) την Habanera «El Arreglito» του Ισπανού Sebastián Yradier. Την 1η εκδοχής της Habanera την ακούσαμε πρώτη φορά στην Carmen με την Angela Georghiou ενώ πρόσφατα την συμπερίλαβε στο άλμπουμ της η mezzo-soprano Elina Garanca στο τελευταίο προσωπικό της άλμπουμ με τον τίτλο «Habanera». Στο τέλος της Habanera ακόμε την μελώδια της μοίρας, όπου στο τελείωμα της η Carmen βγάζει ένα τριαντάφυλλο από το στήθος της και το πετάει στο Don Jose. Αυτό ήταν. O Don Jose έχει μαγευτεί. Χτυπάει το καμπανάκι του καπνεργοστασίου και όλοι επιστρέφουν στις δουλείες τους. O Don Jose παραληρεί μαγεμένος από την Carmen. Εκείνη την στιγμή εμφανίζεται η Μικαέλα. Η Μιακαέλα φαίρνει χαιρετισμούς από το χωριό τους, το όποιο βρίσκεται στην περιοχή της Ναβάρας. Της στέλνει την αγάπη της μητέρας του, κάποια λίγα χρήματα, ένα γράμμα και ένα φιλί. Είναι η στιγμή που για πρώτη φορά τραγουδάει ο Don Jose. H πρώτη του άρια αφορά την θύμηση και την ανάμνηση της μητέρας του. Δημιουργείται εδώ ένα δραματικό υπόβαθρό για την εξέλιξη της υπόθεσης. Την αγάπη για την μάνα και πως τελικά θα παραμεριστεί μπροστά στην σαγήνη του έρωτα για την Κάρμεν. Ενώ διαβάζει το γράμμα η Μικαέλα φεύγει με την υπόσχεση να επιστρέψει για να πάρει απάντηση στο γράμμα. Η μητέρα του Don Jose τον παραινεί να παντρευτεί την Μικαέλα. Ο Don Jose ενθουσιασμένος συμφωνεί με την ιδέα της μητέρας του. Όμως… Φωνές ακούγονται από το καπνεργοστάσιο! Η Κάρμεν τράβηξε μαχαίρι και χαράκώσε το πρόσωπο μιας άλλης εργάτριας δια ασήμαντο λόγο. Οι καπνεργάτριες είναι χωρίσμενες σε ομάδες. Ο Λοχαγός θουνίγια αναλαμβάνει να αποδώσει δικαιωσύνη ως αξιωματικός που είναι. Ανακρίνει την Καρμεν, αλλά αυτή δεν του λέει τίποτα για τα γεγονότα. Το περιγελά αλλά ταυτόχρονα τον γοητεύει κιόλας, τραγουδώντας απλά τρα-λα-λα-λα. O Θουνίγια διατάζει τον Don Jose να την χειροδέσει και να την συνοδεύσει στην φυλακή. Η Κάρμεν γνωρίζει ότι ο Don Jose είναι ερωτευμένος μαζί της και προσπαθεί να τον πείσει να την αφήσει ελεύθερη., τραγουδώντας του μια seguelinde. Χίλια-μύρια του υπόσχεται μαγικό φίλτρο να τον αγαπάνε όλες οι γυναίκες, προσποιείται ότι είναι συμπατριώτισσα του και τελικά του εξομολογείται ότι είναι ερωτευμένη μαζί του και ότι αν την αφήσει να δραπετεύσει, θα συναντηθούν στην ταβέρνα του φίλου της Λίγιας Πάστια για να διασκεδάσουν τον έρωτα τους. Αυτό το τελευταίο τσακίζει το μαγεμένο και ερωτευμένο Don Jose. Δένει χαλαρά τα χέρια της για να δραπετεύσει. H Carmen τραγουδώντας L’amour est un enfant boheme.. δραπετεύει. O Don Jose εισπράττει ποινή φυλάκισης ενός μήνα από τον Λοχαγό Θουνίγια. [B]Δεύτερη Πράξη[/B] Η Κάρμεν με τις τσιγγάνες φίλες της Μερσέντες και Φρασκίτα βρίσκονται στην ταβέρνα του Λίγιας Πάστια. Στην ταβέρνα βρίσκονται και στρατιωτικοί όπως ο Θουνίγια και ο Μοράλες και διασκεδάσουν. Η Κάρμεν σηκώνεται και αρχίζει να τραγούδα “Les tringles des sisters tintaient” μια άρια δυνατή και αρκετά χορευτική. Το κέφι ανάβει. Από τον Θουνίγια μαθαίνει, ότι ο Don Jose βγήκε από την φυλακή. Το πλήθος έξω ακούγεται δυνατά να επευφημεί τον ταυρομάχο Εσκαμίγιο, ένα τοπικό ήρωα που επιστρέφει νικητής από τις ταυρομαχίες. Σε αυτό το σημείο έχουμε την περίφημη και διάσημη άρια του ταυρομάχου, όπου τραγουδά για τους κίνδυνους και τις νίκες της αρένας των ταυρομαχιών. Μετά από αυτόν τον κόπο του, πάντα ο έρωτας τον περιμένει. Αυτή την περίφημη άρια ο Bizet την αποκάλεσε ως σκουπίδι. Είναι μια άρια στα πρότυπα του Basso-Buffo και είναι η μοναδική άρια του Εσκαμίγιο. Γράφτηκε για να ικανοποιήσει το κοινό της Opera-Comique. Ο Εσκαμίγιο όπως και η Μικαέλα είναι επινόηση των λιμπρετιστών του Bizet που λειτουργούν ως αντίβαρα στους χαρακτήρες των Don Jose και Carmen. Αλαζόνας και επαρμένος αποτελεί το αντίβαρο στον χαρακτήρα του μαγεμένου και παραπλανημένου Don Jose Ο Εσκαμίγιο εντοπίζει την Καρμέν και εκφράζει τον θαυμασμό του για την Carmen, η οποία δεν του δίνει καμιά σημασία. Επίσης και ο Θουνίγια της ζητά να συναντηθούν αργότερα και επίσης του αρνείται. Όλοι αποχωρούν από την ταβέρνα του Θουνίγια. Μένει η Carmen με τις φίλες της. Εμφανίζονται τότε 2 φίλοι λαθρέμποροι ο Ντανκαιρε και ο Ρεμεντάδο. Καταστρώνουν σχέδια για απατεωνιές και ζητούν την συμβολή των κοριτσιών. H Κάρμεν αρνείται ομολογώντας ότι είναι ερωτευμένη και περιμένει να την επισκεφθεί ο έρωτας της ο Don Jose. Ο Ντανκαιρέ της λέει ότι θα της περάσει όπως και όλοι οι άλλοι έρωτες. Παρόλα αυτά η Kάρμεν αρνείται. O Don Jose καταφθάνει. Ο Don Jose εξομολογείται τον έρωτα του κι εκείνη χορεύει και τραγουδάει για τον έρωτά της. Ενώ η Καρμέν τραγούδα, ένα σάλπισμα τρομπέτας ακούγεται. Είναι κλήση για επιστροφή στο στρατόπεδο και ο Don Jose, ακόμα έντιμος ως στρατιώτης σηκώνεται να επιστρέψει στο στρατόπεδο. H Καρμεν εξοργίζεται και τον περιγελά. Του λέει πως δεν την αγαπά και ότι προτιμά τον στρατό από αυτή. Μάταια ο Don Jose προσπαθεί να της εξηγήσει. Η μελωδία της μοίρας ακούγεται πάλι όσο ο Don Jose προσπαθεί να την μεταπείσει. Της δείχνει μαραμένο το τριαντάφυλλο που του έριξε και το κρατούσε στην φυλακή για συντροφιά. H Κάρμεν δεν πείθεται. Ως αντίτιμο του ζήτα να την ακολουθήσει στα βουνά μαζί με τους φίλους της τους Λαθρέμπορους. Εκείνος αρνείται και η Κάρμεν τον διώχνει. Φεύγοντας βλέπει τον Θουνίγια που έρχεται να συναντήσει την Carmen. O Don Jose τώρα είναι που δεν φεύγει, παρά τις εντολες του Θουνίγια. Αρχίζει μια ξιφομαχία μεταξύ Θουνίγια και Don Jose. Η Καρμεν τους χωρίζει και ζητεί την συμβολή των φίλων της λαθρεμπόρων διώχνουν τον Θουνίγια. Ο Don Jose δεν έχει άλλη επιλογή, από το να λιποτακτήσει μια και έχει αντιπαρατεθεί με τον λοχαγό του. Έτσι ακολουθεί την Καρμεν και τους υπόλοιπους στα βουνά, ζώντας ελεύθερα. [B]Τρίτη Πράξη[/B] Στις γύρω ορεινές περιοχές, εκεί που είναι τα κρησφύγετα των λαθρεμπόρων και των τσιγγάνων, βρίσκεται και ο Don Jose με την Carmen. Ο Don Jose ζητά από την Carmen να συμφιλιωθούν. H Carmen του απαντά ότι θέλει να ζει ελεύθερα και δεν δέχεται να την καταπιέζουν. Τον ειρωνεύεται πως σκέφτεται την προηγούμενη έντιμη ζωή του και την μητέρα του, που τα παράτησε για χάρη της. Τον συμβουλεύει να την εγκαταλείψει γιατί δεν μπορεί να συνηθίσει την ζώη των τσιγγάνων και των ελεύθερων ανθρώπων. Λίγο πιο πέρα η Μερσέντες και Φρασκίτα ρίχνουν τα χαρτιά, για να διαβάσουν την τύχη τους. Έρωτες και πλούτη προβλέπουν. Ρίχνει την τράπουλα και η Carmen. Όσες φορές την ρίξει, ότι και να τραβήξει βλέπει τον θάνατο. Το φλάουτο μαζί με τα έγχορδα παίζουν την μελωδία της Μοίρας. Πρώτα τον θάνατο της Carmen και έπειτα του Don Jose. Δραματικά είναι το πιο κρίσιμό σημείο. Η όπερα από εδώ και πέρα παίρνει ένα πολύ σοβαρό και τραγικό χαρακτήρα. Η πλοκή του έργου δεν έχει σχέση με αυτό που θα περίμενε το κοινό στην Opera-Comique του Παρισιού. Ο Ντανκαιρέ πληροφορείται ότι το δρόμο τον έχουν κλείσει τελωνιακοί όπου κυνηγούν τους λαθρέμπορους και έχουν αποκλείσει τους δρόμους. Οι Carmen, Μερσέντες και η Φρασκίτα αποφασίζουν να αναλάβουν δράση, να αποπλανήσουν τους τελωνιακούς ώστε να μπορέσουν να ανοίξουν τους δρόμους. Ο Don Jose διαφωνεί και έχουμε μια έντονη σκηνή ζηλοτυπίας, όπου δεν ανέχεται η Carmen να αναλάβει τέτοια δράση. Τελικά τον αφήνουν μόνο του (έπειτα από απειλές) να φυλάει τα εμπορεύματα. Εντωμεταξύ, εμφανίζεται η Mikaela. Είναι τρομοκρατημένη και ζητάει βοήθεια από τον Θεό, να βρει το θάρρος. Ψάχνει τον Don Jose. Το βρίσκει, τον φωνάζει αλλά είναι μακριά και δεν την ακούει. Ο Don Jose πυροβολεί κάποιον που πλησιάζει το κρησφύγετο των λαθρεμπόρων. Η Μικαέλα τρομοκρατημένη κρύβεται. Είναι ο Εσκαμίγιο που έρχεται να συναντήσει την Carmen. Εξομολογείται την σκέψη του στο Don Jose όπου δεν γνωρίζει ποιος είναι. Πυρ και μανία από την ζήλια του ο Don Jose, μονομαχεί με το ταυρομάχο. Πριν συμβεί κάτι κακό έρχεται η Carmen και με την βοήθεια του Ντανκαιρέ τους χωρίζουν. Άλλη μια σκηνή έντονης ζηλοτυπίας από τον Don Jose. Ο Ρεμεντάδο εντωμεταξύ ανακαλύπτει την Μικαέλα.. Η Μικαέλα πληροφορεί τον Don Jose ότι η μητέρα του είναι ετοιμοθάνατη. Ο Don Jose φεύγει με την Μικαέλα. Απειλεί την Carmen ότι θα επιστρέψει. O Εσκαμίγιο φεύγοντας προσκαλεί όλους στην ταυρομαχίας της Σεβίλλης. Από μακριά ακούγεται το τραγούδι του και την σιγουριά του ότι έχει κατακτήσει την καρδιά της Carmen [B]Τέταρτη Πράξη[/B] Η πράξη διαδραματίζεται κοντά στην κεντρική της Σεβίλλης, έξω από την αρένα των ταυρομαχιών. Το φαγκότο δίνει πρώτο την μελωδία της ταυρομαχίας. Έξω από την αρένα υπάρχει ένα παζάρι, ένα πανυγύρι. Οι πλανόδιοι διαλαλούν την πραματεία τους πριν αρχίσει η ταυρομαχία. Ο Θουνίγια, η Φρασκίτα και η Μερσεντες βρίκονται εκεί. Η Αρένα είναι γεμάτη και όλοι περιμένουν τον Εσκαμίγιο. Η παιδική χορωδία αναγγέλλει την άφιξη της ταυρομάχων και το κοινό επευφημεί ως χορωδία όλους τους συμμετέχοντες στην γιορτή της ταυρομαχίας. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι εδώ η όπερα μας δίνει μια τουριστική εικόνα της Σεβίλλης της εποχής και γενικότερα των Ισπανικών εθίμων, που για την Γαλλία ήταν μια κοντινή εξωτική χώρα. Ο Εσκαμίγιο καταφθάνει ο οποίος συνοδεύεται από την Carmen! Ακούμε την μελωδία του ταυρομάχου. Η Μερσέντες και η Φρασκίτα προειδοποιούν την Carmen. O Don Jose βρίσκεται στην Αρένα. H Carmen πρέπει να προσέχει και αυτό την συμβουλεύουν οι δύο φίλες της. Η Carmen όμως δεν φοβάται, η μοίρα της, της είναι γνώστη από πολύ νωρίς. Η συνάντηση με τον Don Jοσε είναι αναμενόμενη και μοιραία. Ο Don Jose της υπενθυμίζει, εκλιπαρώντας, τις ωραίες στιγμές που πέρασαν μαζί. Ζητά να γυρίσει κοντά της. Όσο διαδραματίζεται η συζήτηση, από την Αρένα ακούγεται το κοινό που ως χορωδία μας τραγουδά την εξέλιξη της ταυρομαχίας, που είναι μια ακόμα επιτυχία για τον Εσκαμίγιο. Η Carmen του απαντά ότι δεν δέχεται την πρόταση του. Είναι ελεύθερη και θέλει να ζει ελεύθερα, χωρίς δεσμεύσεις και καταπιέσεις. Δεν μπορεί να δεχθεί το ρόλο της υποτακτικής συζύγου όπως οριζόταν τότε. Ο Don Jose την ρωτάει αν είναι ερωτευμένη με τον Don Jose. Εκείνη του απαντά ότι τον αγαπάει και στο θάνατο ακόμα μπροστά θα φωνάζει ότι τον θα τον αγαπά! Ο Don Jose την διατάζει να τον ακολουθήσει χωρίς πολλά λόγια, γεμάτος θυμό και οργή. H Carmen αρνείται πεισματικά και θυμωμένη του πετάει το δακτυλίδι που κάποτε της είχε χαρίσει. To κοινό πανηγυρίζει την τελική νίκη του Εσκαμίγιο, την στιγμή που Don Jose τραβάει μαχαίρι και σκοτώνει την Carmen αγκαλιάζοντας την, γεμάτος λυγμούς. Ακούμε το θέμα της ταυρομάχου, ενώ ταυτόχρονα ακούμε μελωδίες που εκφράζουν την οδύνη του Don Jose. Η μελωδία της Μοίρας ακούγεται για τελευταία φόρα, καθώς ο Don Jose αφήνει να τον συλλάβουν, όπου με μια φωνή απόγνωσης φωνάζει: «Ναι! Την σκότωσα εγώ, την λατρεμένη μου Carmen!” H όπερα εδώ τελειώνει. [B]Μικρά συμπεράσματα[/B] Η Carmen είναι μια όπερα πολυποίκιλη. Από την μια μας παρουσιάζει την εξωτική Ισπανία και τα έθιμα της. Μας δίνει μια εικόνα των τσιγγάνων και τον τρόπου ζωής τους. Μας δίνει μήνυμα για το κόστος του να είναι κανείς ελεύθερος και αδέσμευτος. Οι συγκρούσεις και οι μάχες που χρειάζονται για να το συντηρήσουμε αυτό και ότι μπορεί να μας στοιχίσει πολλά ακόμα και την ίδια μας ζωή. Δίνεται για πρώτη φορά βήμα και διάσταση στον ρόλο της γυναίκας, ως ανεξάρτητης και δυναμικής παράλληλα με την δεδομένη κυριαρχία που μπορεί να έχει θηλυκότητα ούτως ή άλλως. Δεν είναι τυχαίο ότι γοήτευσε όλες τις μουσικές τάσεις της εποχής και αποτελεί αλλά και θα αποτελεί βασικό ρεπερτόριο στο οπερετικό είδος. Το σπουδαιότερο από όλα: Η υπέροχή μουσική του Bizet, του οποίου η μουσική και η μελωδίες της Carmen απετέλεσαν πηγή έμπνευσης για συνθέσεις, γύρω από την Carmen. Ο Bizet μαζί με τον Mozart αποτελούν ίσως τους πιο ταλαντούχους συνθέτες που πέρασαν στην ανθρώπινη ιστορία. [I]... στην συνέχεια, οι προτεινόμενες ηχογραφήσεις ...[/I] [/QUOTE]
Verification
Post reply
Home
Forums
Μουσική - Κινηματογράφος - Τηλεόραση - Πολιτισμός
Μουσική
Παρουσιάσεις δίσκων - Aφιερώματα
Πάσα γυνή χόλος εστί... Carmen του Georges Bizet
Top
Bottom
This site uses cookies to help personalise content, tailor your experience and to keep you logged in if you register.
By continuing to use this site, you are consenting to our use of cookies.
Accept
Learn more…