Την τελευταία περίοδό του, ο Jean-Pierre Melville μας χάρισε μερικά έξοχα και ίσως υποτιμημένα νέο-νουάρ. Το ποίο αγαπημένο μου είναι ο Σαμουράι «Le Samouraï» (1967) με το Alain Delon.
Στο φόντο ψυχροί μπλε και γκρι τόνοι, και ένα βροχερό υγρό Παρίσι. Σε πρώτο πλάνο οι ήρωες ξεγυμνωμένοι από περιττούς διαλόγους, και ειδικά ο κύριος χαρακτήρας -ένας πληρωμένος δολοφόνος- ερμηνευμένος από τον τόσο άψογα ψυχρό και αφαιρετικό Delon. Ήταν η πρώτη φορά που σκέφτηκα πως ο συγκεκριμένος μπορεί και να έχει πραγματικά ταλέντο. Ως τότε τον έβλεπα σαν τον ωραίο που απλά το χρησιμοποιούσε.
Ίσως και να έχει σχέση το παρελθόν, που σαφώς επηρέασε και διαμόρφωσε τον πραγματικό χαρακτήρα του, που κατά πως φαίνεται έχει και βάθος, και όχι μόνο ωραία παρουσία. Παιδί από ένα διαλυμένο σπίτι, αλεξιπτωτιστής στην Ινδοκίνα, κάθε πιθανό επάγγελμα στη συνέχεια, για να φθάσει τελικά να επιλεχθεί σε ταινίες σαν τον «Ρόκο και τα αδέλφια του» στην ηλικία των μόλις 24-25 ετών.
Όσο για τον Melville , η αγάπη του για το είδος, δεν νομίζω πως θα αρκούσε από μόνη της για να μας χαρίσει τέτοια αριστουργήματα. Και δεν διστάζω καθόλου να χρησιμοποιήσω τον χαρακτηρισμό. Κάτι άλλο θα πρέπει να κρύβεται πίσω από αυτόν τον ήρωα της αντίστασης κατά τον πόλεμο και μετέπειτα ανεξάρτητο κινηματογραφιστή μια και αρχικά όλες οι πόρτες έκλειναν για αυτόν στο χώρο.
Κατάφερε όμως να κάνει την δουλειά όπως ήξερε και ήθελε μόνο αυτός και να επηρεάσει τόσους ανθρώπους και κινήματα στη συνέχεια.
Πολλά χρόνια αργότερα ο Jarmusch θα μας παρουσιάσει το «Ghost Dog: O τρόπος των Σαμουράι» με τον Forest Whitaker στον κεντρικό ρόλο ενός και πάλι πληρωμένου δολοφόνου που βρίσκεται κυνηγημένος όπως και στην ταινία του Melville από τους ίδιους γκάνγκστερ που τον είχαν αρχικά προσλάβει.
Δεν μπορώ να ξέρω τι είχε στο νου του ο Jarmusch αλλά μόνο σαν να μην υπήρξε ποτέ η ταινία του Melville θα μπορούσα να την παρακολουθήσω. Κάθε ομοιότητα για εμένα σταματά στη χαλαρά κοινή κεντρική ιδέα του σεναρίου.
Η ατμόσφαιρα πάει περίπατο όταν αναγκαστικά αρχίζω τις συγκρίσεις. Και η λιτότητα στην αφήγηση και την εξέλιξη ούτε στο ελάχιστο δεν μπορεί να συγκριθεί. Ίσως όμως να μην χρειάζονται τέτοιες στενόφθαλμες συγκρίσεις, αφού απλά μιλάμε για δύο εντελώς διαφορετικές ταινίες.
Στο φόντο ψυχροί μπλε και γκρι τόνοι, και ένα βροχερό υγρό Παρίσι. Σε πρώτο πλάνο οι ήρωες ξεγυμνωμένοι από περιττούς διαλόγους, και ειδικά ο κύριος χαρακτήρας -ένας πληρωμένος δολοφόνος- ερμηνευμένος από τον τόσο άψογα ψυχρό και αφαιρετικό Delon. Ήταν η πρώτη φορά που σκέφτηκα πως ο συγκεκριμένος μπορεί και να έχει πραγματικά ταλέντο. Ως τότε τον έβλεπα σαν τον ωραίο που απλά το χρησιμοποιούσε.
Ίσως και να έχει σχέση το παρελθόν, που σαφώς επηρέασε και διαμόρφωσε τον πραγματικό χαρακτήρα του, που κατά πως φαίνεται έχει και βάθος, και όχι μόνο ωραία παρουσία. Παιδί από ένα διαλυμένο σπίτι, αλεξιπτωτιστής στην Ινδοκίνα, κάθε πιθανό επάγγελμα στη συνέχεια, για να φθάσει τελικά να επιλεχθεί σε ταινίες σαν τον «Ρόκο και τα αδέλφια του» στην ηλικία των μόλις 24-25 ετών.
Όσο για τον Melville , η αγάπη του για το είδος, δεν νομίζω πως θα αρκούσε από μόνη της για να μας χαρίσει τέτοια αριστουργήματα. Και δεν διστάζω καθόλου να χρησιμοποιήσω τον χαρακτηρισμό. Κάτι άλλο θα πρέπει να κρύβεται πίσω από αυτόν τον ήρωα της αντίστασης κατά τον πόλεμο και μετέπειτα ανεξάρτητο κινηματογραφιστή μια και αρχικά όλες οι πόρτες έκλειναν για αυτόν στο χώρο.
Κατάφερε όμως να κάνει την δουλειά όπως ήξερε και ήθελε μόνο αυτός και να επηρεάσει τόσους ανθρώπους και κινήματα στη συνέχεια.
Πολλά χρόνια αργότερα ο Jarmusch θα μας παρουσιάσει το «Ghost Dog: O τρόπος των Σαμουράι» με τον Forest Whitaker στον κεντρικό ρόλο ενός και πάλι πληρωμένου δολοφόνου που βρίσκεται κυνηγημένος όπως και στην ταινία του Melville από τους ίδιους γκάνγκστερ που τον είχαν αρχικά προσλάβει.
Δεν μπορώ να ξέρω τι είχε στο νου του ο Jarmusch αλλά μόνο σαν να μην υπήρξε ποτέ η ταινία του Melville θα μπορούσα να την παρακολουθήσω. Κάθε ομοιότητα για εμένα σταματά στη χαλαρά κοινή κεντρική ιδέα του σεναρίου.
Η ατμόσφαιρα πάει περίπατο όταν αναγκαστικά αρχίζω τις συγκρίσεις. Και η λιτότητα στην αφήγηση και την εξέλιξη ούτε στο ελάχιστο δεν μπορεί να συγκριθεί. Ίσως όμως να μην χρειάζονται τέτοιες στενόφθαλμες συγκρίσεις, αφού απλά μιλάμε για δύο εντελώς διαφορετικές ταινίες.