Search
Search titles only
By:
Search titles only
By:
Home
Forums
New posts
Search forums
What's new
New posts
Latest activity
Members
Current visitors
Κανονισμός Λειτουργίας
Σωματείο AVClub
Log in
Register
Search
Search titles only
By:
Search titles only
By:
New posts
Search forums
Menu
Install the app
Install
Reply to thread
Home
Forums
Μουσική - Κινηματογράφος - Τηλεόραση - Πολιτισμός
Μουσική
Παρουσιάσεις δίσκων - Aφιερώματα
Il Dissoluto Punito
JavaScript is disabled. For a better experience, please enable JavaScript in your browser before proceeding.
You are using an out of date browser. It may not display this or other websites correctly.
You should upgrade or use an
alternative browser
.
Message
<blockquote data-quote="Κωστας Λυμπεροπουλος" data-source="post: 1056051814" data-attributes="member: 62"><p><strong>Re: IL DISSOLUTO PUNITO</strong></p><p></p><p>"Oποιοσδήποτε θα ήθελε να αποκτήσει μια σαφή εικόνα της μυθοπλαστικής τάσης των αρχών του δέκατου ένατου αιώνα, που βρίσκεται στον πυρήνα του ρομαντικού κινήματος -μιαν εικόνα δηλαδή της γενικής αυτής προσπάθειας έκφρασης του ανέκφραστου- δεν θα μπορούσε να κάνει καταλληλότερη επιλογή από την ιστορία της όπερας του Ντον Τζιοβάνι του Μότσαρτ.</p><p>Ολοι όσοι την έχουν ακούσει γνωρίζουν ότι στο τέλος της όπερας (ή σχεδόν στο τέλος) επέρχεται η συντριβή του ντον Τζιοβάννι από τις δυνάμεις της Κόλασης. Αφού είναι αδύνατον να συμμορφωθεί και να μετανοήσει, πέφτει ξαφνικά ένας κεραυνός και οι δυνάμεις της Κόλασης τον καταπίνουν. Όταν καθαρίσουν οι καπνοί από τη σκηνή, τα εναπομείναντα πρόσωπα του έργου τραγουδούν ένα πολύ χαριτωμένο μικρό σεξτέτο για το πόσο υπέροχα αισθάνονται τώρα που έχει αφανισθεί ο ντον Τζιοβάννι και που αυτοί είναι ζωντανοί και ευτυχισμένοι - λένε μάλιστα πως μπορούν πλέον να ζήσουν μια καθ’ όλα γαλήνια, ικανοποιητική και ήρεμη ζωή, ο καθένας με τον δικό του τρόπο: ο Ματσέτο θα παντρευτεί την Τζερλίνα, η Ελβίρα θα γυρίσει στο μοναστήρι της, ο Λεπορέλο θα βρεί άλλον κύριο, ο Οτάβιο θα παντρευτεί την ντόνα Αννα, και ούτω καθ’ εξής. Τον δέκατο ένατο αιώνα ωστόσο, αυτό το απολύτως αθώο σεξτέτο, που είναι και ένα από τα ωραιότερα κομμάτια του Μότσαρτ, κατηγορήθηκε ως βλάσφημο από το κοινό και, ως εκ τούτου, δεν παίχτηκε ποτέ. Απ όσο γνωρίζω, επανήλθε για πρώτη φορά στα ευρωπαϊκά ρεπερτόρια χάρη στον Μάλερ, περί τα τέλη του δέκατου ένατου αιώνα ή τις αρχές του εικοστού. Σήμερα παίζεται κανονικά. </p><p>Ας δούμε όμως ποια είναι η ρίζα όλης αυτής της ιστορίας. Ο ντον Τζιοβάννι είναι μια πληθωρική, επιβλητική και δυσοίωνη μορφή, που συμβολίζει κάτι το άγνωστο για μας, μα και κάτι το ανέκφραστο. Πιθανόν να συμβολίζει την τέχνη σε αντιδιαστολή με τη ζωή, το ανεξάντλητο κακό σε αντιδιαστολή με το καλό των φιλισταίων. Συμβολίζει την εξουσία, τη μαγεία, τις υπεράνθρωπες δυνάμεις τους κακού. Η όπερα φτάνει σε μια μεγαλειώδη κορύφωση, όπου η μία δύναμη της κόλασης απορροφά την άλλη, και το έντονο μελόδραμα κατακτά ένα εκρηκτικό ζενίθ, σκοπός του οποίου είναι να φοβίσει τους θεατές και να τους δείξει πόσο άστατος και τρομαχτικός είναι ο κόσμος στον οποίο ζουν. Κι εκεί που κανείς δεν το περιμένει, ακολουθεί αυτό το μικρό σεξτέτο, όπου οι ήρωες, κατά τον πλέον απλό και ατάραχο τρόπο, τραγουδούν χαρούμενοι για το γεγονός ότι ο φαύλος πήρε την τιμωρία που του άξιζε ενώ οι καλοί άνθρωποι μπορούν να ξαναρχίσουν τη συνηθισμένη ζωή τους ήρεμα και ομαλά. <em>Η ιδέα αυτή θεωρήθηκε αντικαλλιτεχνική, ρηχή, απογοητευτική και απωθητική και για τούτο απαλείφτηκε</em>.</p><p>Δίχως καμιά αμφιβολία, αυτή η εξύψωση του ντον Τζιοβάννι στο επίπεδο ενός μεγαλειώδους μύθου, ο οποίος κατακυριεύει τη φαντασία μας και ερμηνεύεται κατά τέτοιον τρόπο ώστε να εκφράζει τις πιο βαθιές και άφατες πτυχές της τρομαχτικής φύσης της πραγματικότητας, πόρρω απείχε από τις προθέσεις του λιμπρετίστα - πιθανότατα δε, και από εκείνες του Μότσαρτ. Ο λιμπρετίστας Lorenzo da Ponte, που ξεκίνησε τη ζωή του ως μεταστραφείς Εβραίος στη Βενετία και την τερμάτισε ως καθηγητής ιταλικών στη Νέα Υόρκη, σε καμία περίπτωση δεν είχε κατά νουν να τοποθετήσει επί σκηνής ένα από τα μεγάλα σύμβολα της πνευματικής ύπαρξής του στη γή. Τον δέκατο ένατο αιώνα ωστόσο, αυτός ήταν ο τρόπος με τον οποίο ο κόσμος αντιμετώπιζε τον ντον Τζιοβάννι. Τον ντον Τζιοβάννι που δεν σταμάτησε μέχρι σήμερα να κυριεύει τον νου των ανθρώπων - για τον Kierkegaard, ας πούμε, στάθηκε μια βαθύτατη έμμονη ιδέα. Αποτελεί ιδιαίτερα χαρακτηριστικό παράδειγμα της ριζικής μεταμόρφωσης εκείνου του στοιχείου που, ενώ αρχικά ήταν αδρανές, κλασικό, συμμετρικό και, απ όλες τις απόψεις, συμμορφωμένο με τις συμβατικότητες της εποχής, αποτίναξε τελικά το περίβλημά του και, εντελώς αναπάντεχα, άρχισε να απλώνει τα φτερά του κατά τον πλέον παράξενο και ανησυχητικό τρόπο."</p><p></p><p></p><p><strong>Isaiah Berlin: Οι ρίζες του Ρομαντισμού</strong>.</p><p>μετάφραση Γιάννη Παπαδημητρίου.</p><p>Εκδόσεις SCRIPTA, Αθήνα 1999.</p><p></p><p></p><p>italics mine.</p></blockquote><p></p>
[QUOTE="Κωστας Λυμπεροπουλος, post: 1056051814, member: 62"] [b]Re: IL DISSOLUTO PUNITO[/b] "Oποιοσδήποτε θα ήθελε να αποκτήσει μια σαφή εικόνα της μυθοπλαστικής τάσης των αρχών του δέκατου ένατου αιώνα, που βρίσκεται στον πυρήνα του ρομαντικού κινήματος -μιαν εικόνα δηλαδή της γενικής αυτής προσπάθειας έκφρασης του ανέκφραστου- δεν θα μπορούσε να κάνει καταλληλότερη επιλογή από την ιστορία της όπερας του Ντον Τζιοβάνι του Μότσαρτ. Ολοι όσοι την έχουν ακούσει γνωρίζουν ότι στο τέλος της όπερας (ή σχεδόν στο τέλος) επέρχεται η συντριβή του ντον Τζιοβάννι από τις δυνάμεις της Κόλασης. Αφού είναι αδύνατον να συμμορφωθεί και να μετανοήσει, πέφτει ξαφνικά ένας κεραυνός και οι δυνάμεις της Κόλασης τον καταπίνουν. Όταν καθαρίσουν οι καπνοί από τη σκηνή, τα εναπομείναντα πρόσωπα του έργου τραγουδούν ένα πολύ χαριτωμένο μικρό σεξτέτο για το πόσο υπέροχα αισθάνονται τώρα που έχει αφανισθεί ο ντον Τζιοβάννι και που αυτοί είναι ζωντανοί και ευτυχισμένοι - λένε μάλιστα πως μπορούν πλέον να ζήσουν μια καθ’ όλα γαλήνια, ικανοποιητική και ήρεμη ζωή, ο καθένας με τον δικό του τρόπο: ο Ματσέτο θα παντρευτεί την Τζερλίνα, η Ελβίρα θα γυρίσει στο μοναστήρι της, ο Λεπορέλο θα βρεί άλλον κύριο, ο Οτάβιο θα παντρευτεί την ντόνα Αννα, και ούτω καθ’ εξής. Τον δέκατο ένατο αιώνα ωστόσο, αυτό το απολύτως αθώο σεξτέτο, που είναι και ένα από τα ωραιότερα κομμάτια του Μότσαρτ, κατηγορήθηκε ως βλάσφημο από το κοινό και, ως εκ τούτου, δεν παίχτηκε ποτέ. Απ όσο γνωρίζω, επανήλθε για πρώτη φορά στα ευρωπαϊκά ρεπερτόρια χάρη στον Μάλερ, περί τα τέλη του δέκατου ένατου αιώνα ή τις αρχές του εικοστού. Σήμερα παίζεται κανονικά. Ας δούμε όμως ποια είναι η ρίζα όλης αυτής της ιστορίας. Ο ντον Τζιοβάννι είναι μια πληθωρική, επιβλητική και δυσοίωνη μορφή, που συμβολίζει κάτι το άγνωστο για μας, μα και κάτι το ανέκφραστο. Πιθανόν να συμβολίζει την τέχνη σε αντιδιαστολή με τη ζωή, το ανεξάντλητο κακό σε αντιδιαστολή με το καλό των φιλισταίων. Συμβολίζει την εξουσία, τη μαγεία, τις υπεράνθρωπες δυνάμεις τους κακού. Η όπερα φτάνει σε μια μεγαλειώδη κορύφωση, όπου η μία δύναμη της κόλασης απορροφά την άλλη, και το έντονο μελόδραμα κατακτά ένα εκρηκτικό ζενίθ, σκοπός του οποίου είναι να φοβίσει τους θεατές και να τους δείξει πόσο άστατος και τρομαχτικός είναι ο κόσμος στον οποίο ζουν. Κι εκεί που κανείς δεν το περιμένει, ακολουθεί αυτό το μικρό σεξτέτο, όπου οι ήρωες, κατά τον πλέον απλό και ατάραχο τρόπο, τραγουδούν χαρούμενοι για το γεγονός ότι ο φαύλος πήρε την τιμωρία που του άξιζε ενώ οι καλοί άνθρωποι μπορούν να ξαναρχίσουν τη συνηθισμένη ζωή τους ήρεμα και ομαλά. [I]Η ιδέα αυτή θεωρήθηκε αντικαλλιτεχνική, ρηχή, απογοητευτική και απωθητική και για τούτο απαλείφτηκε[/I]. Δίχως καμιά αμφιβολία, αυτή η εξύψωση του ντον Τζιοβάννι στο επίπεδο ενός μεγαλειώδους μύθου, ο οποίος κατακυριεύει τη φαντασία μας και ερμηνεύεται κατά τέτοιον τρόπο ώστε να εκφράζει τις πιο βαθιές και άφατες πτυχές της τρομαχτικής φύσης της πραγματικότητας, πόρρω απείχε από τις προθέσεις του λιμπρετίστα - πιθανότατα δε, και από εκείνες του Μότσαρτ. Ο λιμπρετίστας Lorenzo da Ponte, που ξεκίνησε τη ζωή του ως μεταστραφείς Εβραίος στη Βενετία και την τερμάτισε ως καθηγητής ιταλικών στη Νέα Υόρκη, σε καμία περίπτωση δεν είχε κατά νουν να τοποθετήσει επί σκηνής ένα από τα μεγάλα σύμβολα της πνευματικής ύπαρξής του στη γή. Τον δέκατο ένατο αιώνα ωστόσο, αυτός ήταν ο τρόπος με τον οποίο ο κόσμος αντιμετώπιζε τον ντον Τζιοβάννι. Τον ντον Τζιοβάννι που δεν σταμάτησε μέχρι σήμερα να κυριεύει τον νου των ανθρώπων - για τον Kierkegaard, ας πούμε, στάθηκε μια βαθύτατη έμμονη ιδέα. Αποτελεί ιδιαίτερα χαρακτηριστικό παράδειγμα της ριζικής μεταμόρφωσης εκείνου του στοιχείου που, ενώ αρχικά ήταν αδρανές, κλασικό, συμμετρικό και, απ όλες τις απόψεις, συμμορφωμένο με τις συμβατικότητες της εποχής, αποτίναξε τελικά το περίβλημά του και, εντελώς αναπάντεχα, άρχισε να απλώνει τα φτερά του κατά τον πλέον παράξενο και ανησυχητικό τρόπο." [B]Isaiah Berlin: Οι ρίζες του Ρομαντισμού[/B]. μετάφραση Γιάννη Παπαδημητρίου. Εκδόσεις SCRIPTA, Αθήνα 1999. italics mine. [/QUOTE]
Verification
Post reply
Home
Forums
Μουσική - Κινηματογράφος - Τηλεόραση - Πολιτισμός
Μουσική
Παρουσιάσεις δίσκων - Aφιερώματα
Il Dissoluto Punito
Top
Bottom
This site uses cookies to help personalise content, tailor your experience and to keep you logged in if you register.
By continuing to use this site, you are consenting to our use of cookies.
Accept
Learn more…