Ολοκληρώνοντας το κύκλο Mahler-Pierre Boulez

Brucknerian

Senior Member
25 July 2009
478
Salonique
Σήμερα μόλις παρέλαβα το παρακάτω CD:

boulez-knaben.jpg


Ο Monsieur Boulez με αυτό το CD του ολοκλήρωσε τον κύκλο συμφωνίων και ορχηστρικών τραγουδιών του Mahler. Ένα ταξίδι που άρχισε το 1996 και τελείωσε το 2010. Ξεκίνησε τότε με την 6η συμφωνία. Το ταξίδι το παρακολούθησα συνεπώς από τον 1997 όπου ηχογράφησε την "Σταχτοπούτα" του Mahler, δηλαδή την 7η, που ήταν και 1η συμφωνία του Mahler με τον Boulez που πήρα. Από τότε και μέτα σχεδόν κάθε χρόνο έβγαζε και ένα άλμπουμ που αφορούσε τον Mahler. Μακρύ ταξίδι ομολογουμένως, που δεν έχει καμμιά σχέση με τις "εποχικες" ξεπέτες, όπου κάποιοι μαέστροι (ομολογουμένως ευφυείς) ολοκληρώνουν κύκλους σε 1-2 έτη (όποιος θέλει ονόματα, ρωτάει).

Πριν καταθέσω την άποψη μου για το εν λόγω άλμπουμ που κλείνει το κύκλο, θα ήθελα να γράψω λίγα λόγια για τον κατά Boulez Mahler, όπως τον αντιλήφθηκα εγώ.

Ο Boulez του Mahler δεν έχει μέση κατάσταση. Ή τον λατρεύεις ή τον σιχαίνεσαι. Από όλους τους ερμηνευτές είναι ο πιο αναλυτικός και ο ποιο λεπτομερής. Δεν υπάρχει κάτι που να του ξεφεύγει ή να μην παρουσιάζει. Παράλληλα είναι ο πιο αποστασιοποιημένος όσον αφορά την εκφραστικότητα των έργων. Έτσι σε πολλούς ακούγετε, βαρετός, αργός (ενώ δεν είναι, απλά είναι πάρα πολύ λεπτομερής) δίχως έμπνευση.

Καταλήγοντας κάπου, θα έλεγα, με όρους σταυρολέξου, ότι ο Mahler του Boulez, είναι για δύσκολους λύτες. Δεν θα σε συνεπάρει με την εκφραστικότητα του, αυτό είναι το μόνο σίγουρο. Εκείνο που λέει, κλείνοντας σου το μάτι, είναι το εξής: "Φίλε, αυτός είναι ο Mahler με κάθε λεπτομέρεια. Άκουσε τον και βάλε το μυαλό σου, βάλε την ψυχή σου, αισθήματα, συναισθήματα, φαντασία, διαθέσεις, προδιαθέσεις και ότι άλλο θέλεις και βγάλε τα συμπεράσματα σου! Από μένα μην περιμένεις να σου δώσω κάτι τέτοιο". Μασημένη τροφή δεν έχει, με λίγα λόγια.

Όχι το ευκολότερο πράγμα του κόσμου και μπορώ να κατανοήσω αυτούς που τον βαριούνται. Για πολλούς η εκφραστικότητα είναι κάτι που περιμένουμε από τους ερμηνευτές και τους καλλιτέχνες μέσω της τέχνης και της τεχνικής τους. Στην περίπτωση του Boulez δεν ισχύει αυτό. Δεν ξέρω αν το κάνει επίτηδες ή όχι αλλά την εκφραστικότητα πρέπει να την βγάλει ο ίδιος ο ακροατής. Τα συμπεράσματα δικά μας.

Είναι μια οπτική που την αποδέχτηκα, με προβλημάτισε αρκετά και εν τέλει έβαλε την όποια οντότητα έχω να λειτουργεί εκφραστικά, σχεδόν καλλιτεχνικά. Αυτή η διαδικασία έφερε και ανατροπές. Άρχισα να αναθεωρώ αρκετά πράγματα σε άλλες ερμηνείες του Mahler αλλά και γενικότερα στην μουσική. Φυσικά δεν έλειψε και η απογοήτευση όταν βγαίνοντας από αυτή την διαδικασία του Boulez και ακούγοντας άλλους μεγάλους ερμηνευτές-μαέστρους, πόσο ξεπερνούν τα δικά μας όριο φαντασίας, εκφραστικότητας και διανόησης. Φτάνεις σε σημείο να στεναχωρηθείς αλλά και να προβληματιστείς, ακόμα και να θέλεις να γίνεις καλύτερος σε όλα τα επίπεδα.

Αυτές είναι οι απόψεις περί ερμηνειών Boulez-Μahler. Στο συγκεκριμένο τελικό άλμπουμ:

Άφησε τελευταία τον κύκλο τραγουδιών "Des Knaben Wunderhorn". Αξιοπρεπέστατη ερμηνεία. Συμμετέχουν στα τραγούδια οι Magdalena Kozena / Christian Gerhaher. O Boulez παραμένει πιστός στο τακτικό ύφος του αλλά νομίζω ότι οι τραγουδιστές αυτό δεν το αντιλήφθηκαν πολύ καλά με την Kozena να υπολείπεται. O Gerhaher από την άλλη ξεχωρίζει μια και δίνει κάποιους τόνους που θυμίζουν Fischer-Dieuskau (η εξαιρετικά πετυχημένη ενασχόληση του με τα γερμανικά Lieder φαίνεται πως βοηθά τον Gerhaher). Πάντως σε προηγούμενες ηχογραφήσεις του Boulez σε ορχηστρικά τραγούδια, η Von Otter ήταν πολύ πιο αποτελεσματική, μια και αντιλαμβάνεται τις προθέσεις του μαέστρου και είχε φωνή που την προσάρμοζε πιο καλά.

Για τα "Des Knaben Wunderhorn" θα πρότεινα το Abbado/Von Otter/Quanstoff ως την καλύτερη σύγχρονη ερμηνεία. Ακόμα καλύτερα την θρυλική ερμηνεία Szell/Scharzkopff/Fischer-Dieskau, με το τελευταίο να αποθεώνει τις ερμηνείες, λόγω της τεράστιας τριβής και εμπειρίας του με τα Γερμανικά Lieder, δίνοντας της αρμόζουσα θεατρικότητα (και όχι θεατρινισμό).

Σε αυτό το άλμπουμ το καλύτερο σημείο είναι η "ημιτελής" 10η συμφωνία (Adagio). Εδώ ο Boulez δεν καινοτομεί από την άποψη του να ερμηνεύσει μια ολοκληρωμένη και ενορχηστρωμένη εκδοχή όπως πλέον συνηθίζεται. Όντας ο ίδιος συνθέτης, αρνείται να πράξει κάτι τέτοιο, γνωρίζοντας ότι η σύνθεση ολοκληρώνεται από το ίδιο το δημιουργό, τον συνθέτη και όχι από μουσικολόγους, μουσικούς ή άλλους συνθέτες. Είναι ξεκάθαρος σε αυτό και δεν κρύβει το καλλιτεχνικό του εγωισμό του.

Έχοντας ξεκαθαρίσει αυτό, προχωράει στην ερμηνεία του Adagio της 10ης συμφωνίας, με όρους 2ης Βιενέζικης σχολής. Εμμέσως πλην σαφώς, πετάει και την μπηχτή του σε αυτούς που δομούν και ενορχηστρώνουν την 10η Mahler. Μας βάζει στην στην διαδικασία να αντιληφθούμε, ότι από την 9η και μετά, o Mahler εντόπισε την εξέλιξη της τέχνης της μουσικής, δείχνοντας προς το μέλλον, ως προφήτης. Η μουσική αυτή αποτυπώθηκε αργότερα στα έργα του Berg,Webern, Schoenberg και των ακολούθων τους. Γίνεται ξεκάθαρο ότι οι ενορχηστρώσεις με όρους Mahler, προ 9ης συμφωνίας, είναι γελοίες.

Ολοκληρώνοντας, θα τολμήσω να πω, ότι ο Boulez σε αυτό το ταξίδι του στο έργο του Mahler, μας άφησε το τελευταίο και το καλύτερο του. Αποδέχομαι πλήρως την ερμηνεία του Adagio της 10ης συμφωνίας ως την καλύτερη, συνεπέστερη, ειλικρινέστατη και παράλληλα την πιο ολοκληρωμένη, χωρίς να δημιουργεί την αίσθηση της ημιτελούς (που αρχίζω και πιστεύω ότι είναι μια παραφιλολογία).

Για το 2010, μέχρι τώρα τουλάχιστον, το καλύτερο κλασσικό άλμπουμ. Μόνο και μόνο για τα 20 λεπτά της 10η συμφωνίας.
 
Last edited by a moderator:

Δημοκηδής

Μέλος Σωματείου
23 June 2006
9,971
Ωραίος !!!

οι ενδιαφερόμενοι για τα έργα ας δουν και http://www.avclub.gr/forum/showthread.php?t=13889

όπως και http://www.avclub.gr/forum/showthread.php?t=420 όπου υπάρχουν και ποστς για την 10η..,


συμφωνώ με την προσέγγιση σου για τους ξεπέτες (Γκεργκίεφ, Τσίνμαν, κλπ. ) ... τα τελευταία χρόνια, όπως έγραψα και στην 3η, είναι ο Μπουλέζ που προτιμώ στα ταξίδια μου με τον Γκούσταβ ...
 

kl11

New member
27 July 2010
76
καλυτερη ερμηνεια της 10ης του mahler θεωρειται boulez , ratle , harding και ενορχηστρωση cooke η κατι αλλο απλα γνωμες ?
 

ΚΩΣΤΑΣ ΖΑΓΓΟΓΙΑΝΝΗΣ

Super Moderator
Staff member
20 October 2007
17,801
Μεσευρώπη
καλυτερη ερμηνεια της 10ης του mahler θεωρειται boulez , ratle , harding και ενορχηστρωση cooke η κατι αλλο απλα γνωμες ?

καταρχήν ποιά 10η εννοείς; Την ημιτελή (ουσιαστικά μόνο το adagio); ή τις διάφορες προσπάθειες να ολοκληρωθεί; Σε κάθε περίπτωση θα θεωρούσα σφάλμα να ψάξεις να βρεις την "καλύτερη", την ηχογράφηση "αναφοράς". Η μουσική, ειδικά η κλασσική δεν είναι αγώνας δρόμου για να νικάει ο καλύτερος. Ο καθένας μας έχει τις προτιμήσεις του. Εγώ π.χ. στη 10η προτιμώ τον Μητρόπουλο (ζωντανή ηχογράφηση με τη Φιλαρμονική της Νέας Υόρκης).
 

Brucknerian

Senior Member
25 July 2009
478
Salonique
καλυτερη ερμηνεια της 10ης του mahler θεωρειται boulez , ratle , harding και ενορχηστρωση cooke η κατι αλλο απλα γνωμες ?

Ο Boulez ερμηνεύει μόνο το Adagio, την μόνο κομμάτι που ενορχήστρωσε ο συνθέτης. Καταλήγω ότι 10=Adagio και όλοι οι μεγάλοι Μαλερικοί αυτό δείχνουν.

Σε κάποιες σημειώσεις που είχα για πράγματα που ξεχωρίζω, είχα 2 ονόματα. Scherschen και Sinopoli. Άκουσα ξανά σήμερα του Scherschen και είναι πραγματικά 1ης τάξεως ερμηνεία. Πιο αργή από του Boulez και πιο πένθιμη και ελαφρώς πιο εκρομαντισμένη.Toν Sinopoli θα τον ξαναθυμηθώ, όταν βρω το κουτάκι του.

Τώρα αν sony και καλά πρέπει να δούμε την ενορχηστρωμένη εκδοχή του Cooke, από ότι έχω ακούσει: harding κακός έως και κάκιστος (μικτές κριτικές, όπου σε αυτούς που τους άρεσε το κύριο επιχείρημα είναι ότι χρησιμοποίησε την 3η αναθεωρημένη εκδοχή της ενορχήστρωσης του Cooke.) Rattle καλός (και στις 2 του). Αλλά καλύτερος από όλους είναι μάλλον o Ricardo Chailly (αν μη τι άλλο αυτός ο μαέστρος έχει τον "ηχο" του).

Στις "ξεπέτες" του ο Zinman, ετοιμάζει την 10η του Mahler σε ενορχήστρωση του Carpenter. Ήταν ο πρώτος που ενορχήστρωσε την 10η του Mahler. Υπάρχουν και άλλες Orson/Wheeler (Naxos), του Barshai, Mazzeti και δεν ξέρω και εγώ τι άλλο.

Τελός πάντων, πιστεύω ότι η 10η δεν υπάρχει, παρά μόνο ως μονομερής με το Αdagio. Τα υπόλοιπά πιστεύω είναι "παραφιλολογίες"
 

kl11

New member
27 July 2010
76
Ο Boulez ερμηνεύει μόνο το Adagio, την μόνο κομμάτι που ενορχήστρωσε ο συνθέτης. Καταλήγω ότι 10=Adagio και όλοι οι μεγάλοι Μαλερικοί αυτό δείχνουν.

Σε κάποιες σημειώσεις που είχα για πράγματα που ξεχωρίζω, είχα 2 ονόματα. Scherschen και Sinopoli. Άκουσα ξανά σήμερα του Scherschen και είναι πραγματικά 1ης τάξεως ερμηνεία. Πιο αργή από του Boulez και πιο πένθιμη και ελαφρώς πιο εκρομαντισμένη.Toν Sinopoli θα τον ξαναθυμηθώ, όταν βρω το κουτάκι του.

Τώρα αν sony και καλά πρέπει να δούμε την ενορχηστρωμένη εκδοχή του Cooke, από ότι έχω ακούσει: harding κακός έως και κάκιστος (μικτές κριτικές, όπου σε αυτούς που τους άρεσε το κύριο επιχείρημα είναι ότι χρησιμοποίησε την 3η αναθεωρημένη εκδοχή της ενορχήστρωσης του Cooke.) Rattle καλός (και στις 2 του). Αλλά καλύτερος από όλους είναι μάλλον o Ricardo Chailly (αν μη τι άλλο αυτός ο μαέστρος έχει τον "ηχο" του).

Στις "ξεπέτες" του ο Zinman, ετοιμάζει την 10η του Mahler σε ενορχήστρωση του Carpenter. Ήταν ο πρώτος που ενορχήστρωσε την 10η του Mahler. Υπάρχουν και άλλες Orson/Wheeler (Naxos), του Barshai, Mazzeti και δεν ξέρω και εγώ τι άλλο.

Τελός πάντων, πιστεύω ότι η 10η δεν υπάρχει, παρά μόνο ως μονομερής με το Αdagio. Τα υπόλοιπά πιστεύω είναι "παραφιλολογίες"
Τεκμηριωμενη αποψη !
 
17 June 2006
62,722
Χολαργός
Απάντηση: Re: Ολοκληρώνοντας το κύκλο Mahler-Pierre Boulez

καλυτερη ερμηνεια της 10ης του mahler θεωρειται boulez , ratle , harding και ενορχηστρωση cooke η κατι αλλο απλα γνωμες ?

Boulez δέν έχω ακούσει..Αλλά θά τό κάνω μετά τήν παρουσίαση τού Brucknerian.
Αλλά οι Rattle και Barshai είναι γιά μένα,έως τώρα,οι δυό πρώτες επιλογές.
 

amadeus webern

New member
5 May 2009
83
Εμένα τα έργα του Μάλερ υπό την μπαγκέτα του Μπουλέζ μ' αρέσουν πολύ. Και δεν θα τα χαρακτήριζα βαρετά. Φρονώ ότι η αποστασιοποίηση που παίρνει ο Μπουλέζ ταιριάζει εν γένει στον Μάλερ (σε αντίθεση π.χ. με τα υπέρμετρα πάθη του Μπερνστάιν). Εξαρτάται βέβαια και από το έργο. Το τελευταίο που άκουσα ήταν κάποια τραγούδια του Μάλερ με τους Κουάστχοφ, Ουρμάνα, φον Όττερ και τη φιλαρμονική της Βιέννης. Και ήταν καλό. Όπως καλό ήταν και το Τραγούδι της Γης του. Και φυσικά η 3η που είναι τέλεια.

Από τις ξεπέτες, όταν ακούω Μάλερ-Γκεγκίεφ, βγάζω σπυράκια...