Μίκης Θεοδωράκης - Σουΐτα αρ.1 για πιάνο και ορχήστρα

  • Αγαπητοί φίλοι και φίλες.

    Με ιδιαίτερη χαρά σας προσκαλούμε στην κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας του AVClub στη Θεσσαλονίκη για το 2024 την Κυριακή 07 Απριλίου και ώρα 14.00

    Δηλώστε τη συμμετοχή σας εδώ, θα χαρούμε πολύ να σας γνωρίσουμε από κοντά.

Skakinen

AVClub Fanatic
22 November 2006
10,037
Αθήνα
220px-Mikis_Theodorakis_in_Paris.jpg


Ανήκει στα πρώιμα έργα του συνθέτη όταν ακόμη εκφραζόταν μέσω της λόγιας μουσικής. Γράφτηκε στα 1954-55 όταν ο Μίκης ήταν στο Παρίσι για να συνεχίσει τις μουσικές σπουδές του με καθηγητή μεταξύ άλλων και τον Olivier Messiaen. Σύμφωνα με τον ίδιο το Μίκη, ασχολείτο με το έργο εντατικά επί ένα χρόνο. Δεν ήταν λίγες οι φορές που μια σελίδα παρτιτούρας δηλαδή κάπου 30 δευτερόλεπτα μουσικής, τη ''βασάνιζε'' επί ένα μήνα.
Λέει ο Μίκης :
''Στην Πρώτη Σουίτα βασίζομαι αποκλειστικά και μόνο στο ελληνικό δημοτικό μοτίβο και στους ελληνικούς μουσικούς τρόπους και κλίμακες. Λέγοντας μοτίβο εννοώ πιο πολύ τη ''συνείδηση'', τους δυνατούς αρμούς των μελωδιών μας. Η εναρμόνισή και η αντιπαράθεσή τους βγαίνουν απολύτως μέσα από το περιεχόμενο αυτού του μουσικού υλικού με μια προσπάθεια για δημιουργία μιας ιδιαίτερης νεοελληνικής μουσικής αρμονίας και αντιστικτικής γλώσσας. Όμως στη βάση του έργου υπάρχει ο ρυθμός, ο αδιάκοπος, ο ατελείωτος, ο ακατάλυτος ρυθμός της Ελλάδας και ιδιαίτερα της Κρήτης. Στην ενορχήστρωση, που έβαλα όλη μου την φροντίδα και την ψυχή, μεταχειρίστηκα επιμελώς όλα τα τσακίσματα και τα ποικίλματα που χαρακτηρίζουν το παίξιμο των λαϊκών μας οργάνων (κλαρίνο, λύρα, βιολί). ''

Πράγματι πρόκειται για ένα έργο όπου ο Ρυθμός είναι κυρίαρχο στοιχείο. Η ενορχήστρωση περιλαμβάνει πολλά κρουστά όργανα. Το πιάνο ουσιαστικά χρησιμοποιείται και αυτό ως κρουστό. Μπροστά στον ακροατή ξεδιπλώνεται ένα Διονυσιακό ακρόαμα υψηλής ενέργειας με στιγμές που κυριαρχεί ο βιομηχανικής τάξης ''θόρυβος''. Οι ηχητικοί παραλληλισμοί με την ''Ιεροτελεστία της Άνοιξης'' είναι αναπόφευκτοι. Εξάλλου ο ίδιος ο Μίκης θεωρεί τον Stravinsky και τον Shostakovich τους συνθέτες οι οποίοι τον έχουν επηρεάσει περισσότερο. Οι μουσικολόγοι μας πληροφορούν ότι στη σύνθεση του έργου ο Θεοδωράκης, εκτός από τα στοιχεία δημοτικής μουσικής, χρησιμοποίησε και στοιχεία βυζαντινής μουσικής αλλά και το σύστημα των τετραχόρδων (είχε χρησιμοποιηθεί και από τον Stravinsky).
Η Σουΐτα αρ.1 πρωτοπαίχθηκε στην Αθήνα στις 24 Φεβρουαρίου του 1957 από την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών με σολίστ τον Jean Vigue και μαέστρο τον Ανδρέα Παρίδη αλλά η υποδοχή ήταν αρνητική. Τιμήθηκε όμως με το 1ο βραβείο στο Φεστιβάλ Νέων Συνθετών της Μόσχας (1957) και ο συνθέτης το παρέλαβε από τον Dmitri Shostakovich.

Τα μέρη:
Ι Allegro - Poco meno
ΙΙ Allegro - Andante con moto - Andante
ΙΙΙ Andante sostenuto
IV Allegro - Poco sostenuto - Poco meno - Piu animato - Piu mosso - Poco meno - Tempo primo, ma poco sostenuto
V Calmο

Το πρώτο μέρος αρχίζει με τα έγχορδα να δημιουργούν αμέσως ένταση και σε συνδυασμό με τα κρουστά, να δίνεται το στίγμα του τι πρόκειται να ακολουθήσει. Τα ξύλινα πνευστά που ακούγονται προς το τέλος δημιουργούν τους πρώτους συνειρμούς με την ''Ιεροτελεστία της Άνοιξης''.
Το δεύτερο μέρος αρχίζει με το πιάνο να παίζει ως κρουστό και με τη συνοδεία των κρουστών να κλιμακώνουν σε ρυθμό 11/8. Ψήγματα μελωδιών ostinati ενισχύουν το ρυθμικό χαρακτήρα του μέρους. Όπως και το προηγούμενο μέρος έτσι και αυτό κλείνει με τα ξύλινα πνευστά.
Το τρίτο μέρος ακολουθεί παρόμοια μορφή όσον αφορά το πλούσιο ρυθμικό χαρακτήρα αλλά με τα κρουστά να έχουν κάπως μικρότερο ρόλο και τα έγχορδα μεγαλύτερο. Το πιάνο συνεχίζει ως κρουστό.
Το τέταρτο μέρος είναι το μεγαλύτερο σε έκταση και το πιο πλούσιο. Αρχίζει με μια πυρετώδη φούγκα για κρουστά (μόνο). Στη συνέχεια ηχοχρώματα εγχόρδων, πνευστών εναλλάσονται ή αναμιγνύονται με ομοβροντίες κρουστών και στήνουν ένα παροξυσμικό χορό...Ρυθμός, ρυθμός, ρυθμός.....έκσταση...Θεέ Διόνυσε...σε προσκυνώ...
Πέμπτο μέρος. Η φρενίτιδα έχει τελειώσει. Το πιάνο σε πιο μελωδικά μονοπάτια δίνει τον τόνο για την ήρεμη ανακεφαλαίωση που θα συνεχιστεί με τα ξύλινα και εν τέλει με τα χάλκινα.

Η μόνη εκτέλεση που μπορεί να βρει κάποιος είναι στο διπλό cd στο οποίο επίσης υπάρχει το Κοντσέρτο για Πιάνο και η 2η Συμφωνία (και τα δύο αξιόλογα έργα τα οποία αξίζουν αναλυτικής Παρουσίασης). Στο πιάνο είναι ο γνωστός μας Γαλλοκύπριος Κυπριανός Κατσαρής και διευθύνει ο ίδιος ο Μίκης.

888831297604.jpg


Πολύτιμες πληροφορίες μπορεί να βρει κάθε ενδιαφερόμενος στα βιβλία ''περί Τέχνης'' (εκδ. Παπαζήση), ''Ο συμφωνικός Θεοδωράκης'' (εκδ. Πατάκη) καθώς και στην παρακάτω ιστοσελίδα.
 
Last edited:
17 June 2006
62,722
Χολαργός
Διονύση εχω ολη την ''συμφωνική'' μουσική του Μικη και το συγκεκριμένο,που αν μη τι άλλο στά δάκτυλα του Katsaris αντιμετωπίζεται εξαιρετικά..
 
Last edited by a moderator: