Ο Ρώσος (αλλά και με Γερμανικές ρίζες) Nikolai Medtner (1880-1951) είναι μια χαρακτηριστική περίπτωση συνθέτη του οποίου το έργο παρέμεινε επί μακρόν, δυσαναλόγως της αξίας του αφανές, και μόλις τις δυο τελευταίες δεκαετίες, κυρίως χάρη σε εταιρίες όπως η Chandos, Naxos, Hyperion άρχισε να γίνεται ευρύτερα γνωστός. Ήταν εξαιρετικός πιανίστας και έγραψε μουσική κυρίως για πιάνο. Στην εργογραφία του, η οποία έφτασε στο Opus 61, κυρίαρχη θέση κατέχουν οι 14 σονάτες για Πιάνο ενώ υπάρχουν ακόμη 3 Kοντσέρτα για πιάνο και ορχήστρα, 1 Κουϊντέτο για πιάνο , έργα για δύο πιάνα, σονάτες για βιολί και πιάνο καθώς και αρκετά τραγούδια. Επίσης, αρκετά μικρότερης έκτασης έργα για solo πιάνο μεταξύ των οποίων τα 38 Skazki (παραμύθια ή αφηγήματα). Οι σειρήνες του μοντερνισμού τον άφησαν αδιάφορο, οπότε η Μουσική Ιστορία τον κατατάσσει ανάμεσα στους ύστερους Ρομαντικούς. Σε πρώτο (ή επιπόλαιο) άκουσμα, η μουσική του Medtner φαντάζει εγκεφαλική, περίπλοκη και φαίνεται ότι καλύπτεται από ακαδημαϊκό ένδυμα. Αυτό ισχύει ως ένα βαθμό, ωστόσο πιο μακροχρόνια και προσεκτική ακρόαση αποκαλύπτει ανάμεσα στις πτυχές της πολυπλοκότητας πλούτο αισθημάτων και ιδιαίτερη εκφραστικότητα. Η μουσική γραφή ''φωνάζει'' ότι είναι προϊόν πιανιστικού μυαλού, πέραν αυτού όμως, ο Medtner ήταν καλός μελωδός, ιδιαίτερα ικανός στην ανάπτυξη των θεμάτων του καθώς και στην εσωτερική διάρθρωση αυτών. Οι σονάτες του για πιάνο είναι έργα που απαιτούν αρκετή ''δουλειά'' από τον ακροατή (σε σχέση τουλάχιστον με τα κοντσέρτα και τα άλλα βραχείας διάρκειας κομμάτια) για να επιτευχθεί η ''αποκρυπτογράφηση'' και το ξετύλιγμα του κουβαριού...Τρυφερότητα, μελαγχολία, αγωνία, θλίψη, αλλά και αισιοδοξία, ενθουσιασμός είναι μερικά από τα συναισθήματα που ''απεικονίζονται'' μουσικά στις (υψηλότατων δεξιοτεχνικών απαιτήσεων) σελίδες των έργων αυτών. Αν και όλες οι σονάτες έχουν να προσφέρουν στον ακροατή, ενδεικτικά μπορούν να αναφερθούν οι: 1η op.5, 5η op.22, 7η ''Night Wind'' (ίσως η σπουδαιότερη), op.25.2, 10η ''Reminiscenza'', op 38.1, 13η ''Minacciosa'', op.53.2.
Οι 14 σονάτες
1η, op.5
2η, op.11.1
3η ''Elegy'' op.11.2
4η, op.11.3 (οι 2η, 3η,4η αποτελούν τις ''Σονάτες - Τριάδα'')
5η, op.22
6η ''Skazka'', op.25.1
7η ''Night Wind'', op.25.2
8η ''Ballada'', op.27
9η, op.30
10η ''Reminiscenza'', op 38.1
11η ''Tragica'', op.39.5
12η ''Romantica'', op.53.1
13η ''Minacciosa'', op.53.2
14η ''Idylle'', op.56
Η διάρθρωσή τους ποικίλλει από δύο έως τέσσερα μέρη ενώ κάποιες άλλες έχουν μόνο ένα μέρος. Οι περισσότερες έχουν και κάποιον τίτλο.
Για όποιον θέλει όλες τις σονάτες σε ένα πακέτο, πρώτη επιλογή αποτελεί ο Marc-Andre Hamelin σε ένα 4πλό cd της Hyperion το οποίο περιέχει και τις μινιατούρες των ''Ξεχασμένων Μελωδιών'', op.38 και op.39. Άλλες επιλογές είναι το 4πλό cd του Geoffrey Tozer από τη Chandos και του Hamish Milne στο οικονομικό 7πλό box της Brilliant το οποίο περέχει και άλλα μικρότερης διάρκειας έργα του συνθέτη.
Υ.Γ.
Αν και το κλίμα των ημερών είναι πολύ βαρύ (πέραν των γνωστών γεγονότων και καταστάσεων, και για προσωπικούς λόγους) αυτές οι ζεστές κουβέντες του Σπύρου με ώθησαν να τελειώσω το παρόν, το οποίο είχα στο μυαλό εδώ και λίγο καιρό. Σε τέτοιες στιγμές είναι που αυτές οι φωλίτσες, μας υπενθυμίζουν πόσο τρωτοί και ευάλωτοι είμαστε κάτω από το εύθραυστο περίβλημα της αυτάρκειας.