Maitre - όπως λέμε Μάστορας

Πάνω στον Jules Massenet, 'σκόνταψα' σχεδόν κατά τύχη: ένας φίλος μου είχε δανείσει τις παρτιτούρες για τα Δύο Κομμάτια για Πιάνο, τις Μαύρες και τις Λευκές Πεταλούδες. Κόλλησα στις 'Μαύρες' γιατί ήταν πιο αινιγματικές και έμοιαζαν να διαπνέονται από μια έντονη επιρροή Schumann, από το 'Πουλί-Προφήτη', μία από τις πιο όμορφες πιανιστικές βινιέτες του μεγάλου Γερμανού, την 7η από τις Waldszenen op.82.
Θάμπωμα-αρχή σοφίας: ανακάλυψα έναν συνθέτη με μεγάλο μελωδικό χάρισμα, έναν αληθινό μάστορα, ήσσονος σημασίας ίσως, αν τον συγκρίνεις με τις μεγάλες μορφές της εποχής του (ποιος δημιουργός του δεύτερου μισού του 19ου αιώνα δεν ´'χλωμιάζει' μπροστά στη φρεσκάδα του Chopin ή στο πάθος του Liszt ; ) αλλά Μεγάλο δάσκαλο όπως και να το κάνεις. Δραστηριοποιήθηκε ιδιαίτερα στην όπερα και έγραψε πάρα πολλές, ιδιαίτερα δημοφιλείς στην εποχή του (1842-1912). Καθώς με αποπλάνησαν ολοκληρωτικά τα πιανιστικά του, έχω ακούσει μόνο αποσπάσματα από τα φωνητικά έργα του, δημοφιλείς άριες του ρεπερτορίου από τη 'Μανόν' και τον 'Βέρθερο' με διάφορους εκτελεστές. Αυτό που μου έκανε φοβερή εντύπωση είναι πως με όποιον ερμηνευτή και να τα ακούσεις ηχούν εξαίσια: οι προσωδίες είναι τόσο καλά ρυθμισμένες από τον συνθέτη που είναι σχεδόν αδύνατον να αποδοθούν λιγότερο από εντυπωσιακά. Όλα τα επι μέρους 'δουλεύουν ρολόϊ', όλες οι κομψεπίκομψες ορχηστρικές ίντριγκες, όλες οι λεπτές ποιητικές αποχρώσεις ξεφυτρώνουν σχεδόν μαγικά. Είναι πολύ λίγοι οι συνθέτες με τους οποίους μου έχει συμβεί κάτι παρόμοιο.
'Ατυχος' όσον αφορά τη μεταθανάτια απήχησή του, ο Massenet μετά το θάνατό του (1912) πέρασε στο περιθώριο: οι υπέροχες μελωδίες του μπορεί να σφράγισαν την εποχή του αλλά είχε έλθει πια ο Mahler και ο Debussy και στον ορίζοντα διαφαίνονταν ήδη οι 'βλάσφημοι' μεγάλοι καινοτόμοι του 20ου αιώνα. Κάποιους απ αυτούς, όπως για παράδειγμα τον Prokofiev, τους διακρίνεις ήδη μέσα στα κομμάτια του για πιάνο που ηχογράφησε ο Ciccolini -μέχρι πρόσφατα υπήρχαν σε ένα διπλό CD της Decca που σίγουρα θα επανεκδοθεί.
Ακούω την εκπληκτική Σουίτα του Massenet με τίτλο 'Οι Εριννύες' (Les Erinnyes). Περιγραφική μουσική, είναι βασισμένη πάνω στην Ορέστεια τραγωδία. Το 2ο μέρος της, η Ελεγεία, ραγίζει ακόμα και τσιμέντα.