Περιδιαβαίνοντας το Index της Κλασσικής ,διαπίστωσα πώς δέν έχει γραφτεί κάτι σχετικά ολοκληρωμένο γιά το Κοντσέρτο γιά Βιολί και Ορχήστρα τού L.V.Beethoven,έργο πού είχε διχάσει τούς μουσικούς κύκλους,αλλά παρά ταύτα θεωρειται ένα απο τά πιο συχνά ερμηνευμένα αλλά πιθανώς και το πιό αξιομνημόνευτο απο τά ´ρομαντικά ´κοντσέρτα γιά βιολί,πού είναι και το μοναδικό τού Συνθέτη.
Μιάς και η Πρεμιέρα του δόθηκε στίς 23 Δεκεμβρίου τού 1806 στην Βιέννη (δηλαδή ακριβώς 203 χρόνια πρίν),δέν βλάπτει μιά μικρή αναφορά.
Εργο γιά Ορχήστρα εγχόρδων ,πού πλαισιώνεται απο ένα φλάουτο,και ζευγάρια απο ομποε,κόρνα,φαγκότα,κλαρινέτα,τρομπέτες και τύμπανα...
Το Κοντσέρτο συντέθηκε σε μιά δημιουργική περίοδο τού Beethoven,στην οποίαν είχαν ήδη παραχθεί η 3η και 4η Συμφωνία,το 4ο κοντσέρτο γιά πιάνο και ορχήστρα(ένα απο τα αριστουργηματικότερα κονσέρτα τής παγκόσμιας μουσικής ιστορίας),το Τριπλό κοντσέρτο,η appassionata και τά κουαρτέτα εγχόρδων Razumovsky.
O Frantz Clement ήταν ο σολίστ τής πρεμιέρας,ο οποίος,κατά τά ντοκουμέντα δεν ήταν κατάλληλα προετοιμασμένος και μάλλον δεν τού άρεσε και το βιολιστικό μέρος,οπότε με περισσή αγένεια ,μεταξύ πρώτου και δευτερου μέρους,έπαιξε μιά δική του σύνθεση και εν συνεχεία επανήλθε στο έργο τού Beethoven!!!!!!!!!!!...
Το Κοντσέρτο ξεκινά εντελώς πρωτότυπα με χτύπους απο τά τύμπανα και το πρώτο μέρος του διαρκεί περί τά 25 λεπτά.
Ακολουθεί η είσοδος τών πνευστών και τών εγχόρδων πού εκπλήσσουν με τον τρόπο πού παρεμβαινουν στο έργο.
Η Μελωδία τού πρώτου μέρους αναπτύσσεται με ολόκληρη τήν ορχήστρα στο φόρτε της ,γεμάτη ένταση καί λυρισμό.
Οι πρώτοι ήχοι τού Βιολιού εμφανίζονται γύρω στο 3.30 τού έργου.
To μέρος αυτό εμφανίζει πολλές μουσικές ιδέες τού Beethoven ,υπό την μορφή τού ritornello πού χαρακτηριζε την Μπαροκ περίοδο.
Αυτο πού θα μπορούσε να σχολιάσει κανείς,είναι πώς το Κοντσέρτο διακρίνεται πρωτίστως απο την κυριαρχία τής Μελωδίας και ίσως δέν ανηκει στά έργα εκείνα μέσω τών οποίων διακρίνεται το βαθύ υπαρξιακό άγχος τής Ατομικότητας που ειναι συχνό στον Beethoven...
Πρόκειται γιά περίτεχνη μουσική ,πού σαφώς φέρει την σφραγίδα τού Συνθέτη,αλλά δεν μπορεί να χαρακτηριστεί απο κάποια ´ειδική´θεματική,παρά μόνον απο την καθαρότητά της καί την εξαιρετική φωτεινότητα τού βιολιστικού Solo.
To δεύτερο μέρος(Larghetto),έλκει τήν έμπνευσή του, πιθανώς,απο ένα παλιότερο Ρωσικο θέμα και είναι ένα γοητευτικό,τρυφερό γεμάτο ομορφιά κομμάτι,όπου το βιολί κυριαρχεί με την ορχήστρα συχνά να συνοδεύει pizzicato και να βρίσκεται στό φόντο τού ´τραγουδιού´..
Το τρίτο μέρος (Rondo)διαδέχεται απνευστί το προηγούμενο με το βιολί να δίνει τον ρυθμό.
Ο Beethoven δέν έγραψε κάποια cadenza γι´αυτό,με αποτέλεσμα ο σολιστ να εχει την δυνατότητα να ´κινείται´πιό ελεύθερα και να δείχνει τήν δεξιοτεχνία του...
Μέρος χαρισματικό ,χαρούμενο,χιουμοριστικό και ρυθμικό κλείνει με τον καλύτερο τρόπο ένα σπουδαίο έργο...
Αξίζει να σημειωθεί πώς ο Beethoven λόγω τής αρχικής αποτυχίας τού έργου το μετέγραψε γιά πιάνο,τύμπανα και ορχήστρα και ο Kremer στην ερμηνεια του ,υπο τήν διεύθυνση τού Harnoncourt ,χρησιμοποιεί μέρος τής πιανιστικής εκδοχής(με το πιάνο αθέατο στά παρασκήνια)και στο πρώτο μέρος το έργο θυμίζει τρίο γιά πιάνο,τύμπανα και βιολί,μιά εκδοχή που μπορεί να έχει ενοχλήσει τούς ´πιουρίστες´αλλά πιθανότατα αποτελεί τήν καλύτερη σύγχρονη ερμηνεία τού Κοντσέρτου...
Απο τίς πάμπολλες ερμηνείες τού Κοντσέρτου επιλέγω 4,πού σηματοδοτούν διαφορετικές εποχές και ο ενδιαφερόμενος ας ψάξει να βρεί οιαδήποτε άλλη θεωρεί ως πιό οικεία γι´αυτόν.
1)
O ζεστός τόνος τού Perlman ταιριάζει θαυμάσια μέ την μοναδική ικανότητα τού Giulini στον Beethoven.EMI,1998
2)Furtwangler-Menuhin.1947,Testament.
Kλασσική ερμηνεία...
Ο 30χρονος Menuchin χρησιμοποιεί τίς cadenzas τού Kreisler,ευρισκόμενος σε μεγάλη φόρμα και ο Furtwangler διευθύνει μέ συνεχείς εναλλαγές τών ´δυναμικών´προσδίδοντας στην ορχήστρα τήν αίσθηση τής ατμομηχανής πού τραβάει αυτό το αληθινό ´άλογο τού πολέμου´που ειναι το βιολιστικό σόλο τού συγκεκριμένου Κοντσέρτου..
3)Τοscanini-Heifetz....
Mεγάλη δεξιοτεχνία,πού τιθασεύεται απο έναν σπουδαίο Μαέστρο...
Αξιζει ,οχι μονον για ιστορικούς λόγους.
4)Harnoncourt-Gidon Kremer,Chamber Orchestra of Europe,1993,Teldec..
O ιδιοφυής και μονίμως ´ανήσυχος´Harnonocourt ,με την μικρή του Ορχήστρα ερμηνεύει απολαυστικά το Κοντσέρτο,βοηθώντας τον Kremer να παρουσιάσει ισως τον καλύτερο μουσικό εαυτό τής καριέρας του..Τέτοια ακρίβεια,θέρμη και προσήλωση σπάνια έχει ξαναπροκύψει απο τον πολύ καλό κατά τά άλλο βιολιστή.
Η Εν λόγω εκτέλεση σέ κερδίζει οσο περισσότερο τήν ακούς..
Ετσι γινεται ολο και περισσότερο αισθητή η βαθύτατη κατανόηση τού Harnonocourt γιά το συγκεκριμένο έργο.
Απλώνονται μπροστά μας ολες οι λεπτομέρειες και ο λυρισμός τού έργου και η ορχηστρα καθοδηγείται θαυμαστά σε κάθε μέτρο της σύνθεσης.
Αν μερικούς ξενίσει η προαναφερθείσα ´εμπλοκή´τού εκτός σκηνής πιάνου ,πιθανολογώ,πώς θα την θεωρήσουν με την πάροδο τού χρόνου ευρηματική.
Το δεύτερο μέρος ειναι τοσο ´γεμάτο´λυρικά,μέσα στην λιτότητά του,που πραγματικά ο ακροατής υποκλίνεται στον Ηarnoncourt.
Και το τρίτο Μπετοβενικό rondo κλείνει μέ μιά εξαίσια λεπτότητα,που δεν την έχω συναντήσει σε άλλες ερμηνείες.
Αν διάλεγα έναν δίσκο μόνον θάταν αυτός:
Μιάς και η Πρεμιέρα του δόθηκε στίς 23 Δεκεμβρίου τού 1806 στην Βιέννη (δηλαδή ακριβώς 203 χρόνια πρίν),δέν βλάπτει μιά μικρή αναφορά.
Εργο γιά Ορχήστρα εγχόρδων ,πού πλαισιώνεται απο ένα φλάουτο,και ζευγάρια απο ομποε,κόρνα,φαγκότα,κλαρινέτα,τρομπέτες και τύμπανα...
Το Κοντσέρτο συντέθηκε σε μιά δημιουργική περίοδο τού Beethoven,στην οποίαν είχαν ήδη παραχθεί η 3η και 4η Συμφωνία,το 4ο κοντσέρτο γιά πιάνο και ορχήστρα(ένα απο τα αριστουργηματικότερα κονσέρτα τής παγκόσμιας μουσικής ιστορίας),το Τριπλό κοντσέρτο,η appassionata και τά κουαρτέτα εγχόρδων Razumovsky.
O Frantz Clement ήταν ο σολίστ τής πρεμιέρας,ο οποίος,κατά τά ντοκουμέντα δεν ήταν κατάλληλα προετοιμασμένος και μάλλον δεν τού άρεσε και το βιολιστικό μέρος,οπότε με περισσή αγένεια ,μεταξύ πρώτου και δευτερου μέρους,έπαιξε μιά δική του σύνθεση και εν συνεχεία επανήλθε στο έργο τού Beethoven!!!!!!!!!!!...
Το Κοντσέρτο ξεκινά εντελώς πρωτότυπα με χτύπους απο τά τύμπανα και το πρώτο μέρος του διαρκεί περί τά 25 λεπτά.
Ακολουθεί η είσοδος τών πνευστών και τών εγχόρδων πού εκπλήσσουν με τον τρόπο πού παρεμβαινουν στο έργο.
Η Μελωδία τού πρώτου μέρους αναπτύσσεται με ολόκληρη τήν ορχήστρα στο φόρτε της ,γεμάτη ένταση καί λυρισμό.
Οι πρώτοι ήχοι τού Βιολιού εμφανίζονται γύρω στο 3.30 τού έργου.
To μέρος αυτό εμφανίζει πολλές μουσικές ιδέες τού Beethoven ,υπό την μορφή τού ritornello πού χαρακτηριζε την Μπαροκ περίοδο.
Αυτο πού θα μπορούσε να σχολιάσει κανείς,είναι πώς το Κοντσέρτο διακρίνεται πρωτίστως απο την κυριαρχία τής Μελωδίας και ίσως δέν ανηκει στά έργα εκείνα μέσω τών οποίων διακρίνεται το βαθύ υπαρξιακό άγχος τής Ατομικότητας που ειναι συχνό στον Beethoven...
Πρόκειται γιά περίτεχνη μουσική ,πού σαφώς φέρει την σφραγίδα τού Συνθέτη,αλλά δεν μπορεί να χαρακτηριστεί απο κάποια ´ειδική´θεματική,παρά μόνον απο την καθαρότητά της καί την εξαιρετική φωτεινότητα τού βιολιστικού Solo.
To δεύτερο μέρος(Larghetto),έλκει τήν έμπνευσή του, πιθανώς,απο ένα παλιότερο Ρωσικο θέμα και είναι ένα γοητευτικό,τρυφερό γεμάτο ομορφιά κομμάτι,όπου το βιολί κυριαρχεί με την ορχήστρα συχνά να συνοδεύει pizzicato και να βρίσκεται στό φόντο τού ´τραγουδιού´..
Το τρίτο μέρος (Rondo)διαδέχεται απνευστί το προηγούμενο με το βιολί να δίνει τον ρυθμό.
Ο Beethoven δέν έγραψε κάποια cadenza γι´αυτό,με αποτέλεσμα ο σολιστ να εχει την δυνατότητα να ´κινείται´πιό ελεύθερα και να δείχνει τήν δεξιοτεχνία του...
Μέρος χαρισματικό ,χαρούμενο,χιουμοριστικό και ρυθμικό κλείνει με τον καλύτερο τρόπο ένα σπουδαίο έργο...
Αξίζει να σημειωθεί πώς ο Beethoven λόγω τής αρχικής αποτυχίας τού έργου το μετέγραψε γιά πιάνο,τύμπανα και ορχήστρα και ο Kremer στην ερμηνεια του ,υπο τήν διεύθυνση τού Harnoncourt ,χρησιμοποιεί μέρος τής πιανιστικής εκδοχής(με το πιάνο αθέατο στά παρασκήνια)και στο πρώτο μέρος το έργο θυμίζει τρίο γιά πιάνο,τύμπανα και βιολί,μιά εκδοχή που μπορεί να έχει ενοχλήσει τούς ´πιουρίστες´αλλά πιθανότατα αποτελεί τήν καλύτερη σύγχρονη ερμηνεία τού Κοντσέρτου...
Απο τίς πάμπολλες ερμηνείες τού Κοντσέρτου επιλέγω 4,πού σηματοδοτούν διαφορετικές εποχές και ο ενδιαφερόμενος ας ψάξει να βρεί οιαδήποτε άλλη θεωρεί ως πιό οικεία γι´αυτόν.
1)
O ζεστός τόνος τού Perlman ταιριάζει θαυμάσια μέ την μοναδική ικανότητα τού Giulini στον Beethoven.EMI,1998
2)Furtwangler-Menuhin.1947,Testament.
Kλασσική ερμηνεία...
Ο 30χρονος Menuchin χρησιμοποιεί τίς cadenzas τού Kreisler,ευρισκόμενος σε μεγάλη φόρμα και ο Furtwangler διευθύνει μέ συνεχείς εναλλαγές τών ´δυναμικών´προσδίδοντας στην ορχήστρα τήν αίσθηση τής ατμομηχανής πού τραβάει αυτό το αληθινό ´άλογο τού πολέμου´που ειναι το βιολιστικό σόλο τού συγκεκριμένου Κοντσέρτου..
3)Τοscanini-Heifetz....
Mεγάλη δεξιοτεχνία,πού τιθασεύεται απο έναν σπουδαίο Μαέστρο...
Αξιζει ,οχι μονον για ιστορικούς λόγους.
4)Harnoncourt-Gidon Kremer,Chamber Orchestra of Europe,1993,Teldec..
O ιδιοφυής και μονίμως ´ανήσυχος´Harnonocourt ,με την μικρή του Ορχήστρα ερμηνεύει απολαυστικά το Κοντσέρτο,βοηθώντας τον Kremer να παρουσιάσει ισως τον καλύτερο μουσικό εαυτό τής καριέρας του..Τέτοια ακρίβεια,θέρμη και προσήλωση σπάνια έχει ξαναπροκύψει απο τον πολύ καλό κατά τά άλλο βιολιστή.
Η Εν λόγω εκτέλεση σέ κερδίζει οσο περισσότερο τήν ακούς..
Ετσι γινεται ολο και περισσότερο αισθητή η βαθύτατη κατανόηση τού Harnonocourt γιά το συγκεκριμένο έργο.
Απλώνονται μπροστά μας ολες οι λεπτομέρειες και ο λυρισμός τού έργου και η ορχηστρα καθοδηγείται θαυμαστά σε κάθε μέτρο της σύνθεσης.
Αν μερικούς ξενίσει η προαναφερθείσα ´εμπλοκή´τού εκτός σκηνής πιάνου ,πιθανολογώ,πώς θα την θεωρήσουν με την πάροδο τού χρόνου ευρηματική.
Το δεύτερο μέρος ειναι τοσο ´γεμάτο´λυρικά,μέσα στην λιτότητά του,που πραγματικά ο ακροατής υποκλίνεται στον Ηarnoncourt.
Και το τρίτο Μπετοβενικό rondo κλείνει μέ μιά εξαίσια λεπτότητα,που δεν την έχω συναντήσει σε άλλες ερμηνείες.
Αν διάλεγα έναν δίσκο μόνον θάταν αυτός:
Αναδεικνύει μια Ολύμπια, σωτήρια αρμονία και ευγένεια και το παίξιμο του Όιστραχ είναι, κατά τη γνώμη μου ιδανικό, χωρίς ίχνος επιτήδευσης.
