Perpetuum Immobile

Simon Nabatov: Perpetuum Immobile (Leo CD - 2002)

Ισως ο πιο ...Μείζων από τους έντεχνους μουσικούς της εποχής μας, ο Simon Nabatov είναι μία διάνοια αγγιγμένη από την Αγια Φωτιά που ανθίσταται πεισματικά σε κάθε είδους Κατηγοριοποίηση.
Για την ακρίβεια θυμίζει τον Ομηρο έτσι που ερίζουν οι Σύγχρονες Σχολές για το Πού ανήκει. Οι Αμερικάνοι τον θεωρούν Τζάζ. Οι Ευρωπαίοι Σύγχρονο Κλασσικό.
Ο Simon Nabatov γεννήθηκε το 1959 στη Μόσχα. Το παλμαρέ του είναι τουλάχιστον εντυπωσιακό: έχει κερδίσει το πρώτο βραβείο σε πολλούς διαγωνισμούς πιάνου, έχει κάνει όλο τον κύκλο των σπουδών που μπορούσε να του προσφέρει το Κονσερβατουάρ της Μόσχας, συνέχισε στο Juilliard School of Music, από το 1989 ζεί στην Κολωνία.

Ο δίσκος απευθύνεται μόνο σε γενναίους ακροατές. Για τους νεοσσούς, η ιδανική του κατάποση συστήνεται σε μικρές δόσεις: ένα κομμάτι τη φορά. Καθένα τους είναι αρκετό να σε πάρει μαζί του και να χαθείς μέσα του για μέρες. Είναι τόσος ο όγκος της πληροφορίας που περιέχει καθεμία από τις 9 συνθέσεις εδώ πού μπορεί να βραχυκυκλώσει όποιον πάει να τις καταπιεί μονορούφι.
9 κομμάτια, γύρω στα 6 λεπτά χρονική διάρκεια το καθένα. Σόλο πιάνο ηχογραφημένο live με εξαίσια πλούσιο ήχο. Στη διάρκειά τους, ο Ρώσος προβαίνει σε αναψηλάφιση ολόκληρης της ιστορίας του Σύγχρονου πιάνου. Μόνο που έχεις έντονη την εντύπωση πως αυτό το πανόραμα φτάνει στ αυτιά σου συχνά μετά από διπλή ή και τριπλή απόσταξη. Κι όταν λέω Σύγχρονου πιάνου εννοώ από τον πρώιμο διακαή νεανικό Brahms -κύρια της δεύτερης Σονάτας για πιάνο op. 2, με τον καταιγισμό των συγχορδιών και το ντελίριο των αρπέζ- μέχρι τη Ρώσικη Σχολή σε όλη της την ένταση και το δράμα (Prokofiev, Scriabin) και τις πιο ακραίες παρυφές της avant-garde (Ligeti, Messiaen και, φυσικά, Stockhausen - πως θα μπορούσε ποτέ να λείπει το ‘άντρο’ της Κολωνίας από τη γιορτή...).

Είναι Τζαζ;

Δεν ξέρω Τι είναι πια Τζαζ στις μέρες μας. Ωρες ώρες τον διαπνέει μία arty περιφρόνηση για τους συμβατικούς τρόπους. Η αρμονική του λογική και το πνεύμα αυτοσχεδιασμού που τον διέπει φέρνουν προς τη Τζάζ πάρα πολύ συχνά. Το ίδιο και τα ‘κρυμμένα’ θέματα, φτιαγμένα από σύντομες, μεστές, απίστευτα περιεκτικές μικρές φράσεις που διαπλέκονται συνεχώς και κάθε τόσο ‘κουμπώνουν’ έτσι που δείχνουν σαν γιγάντιο puzzle που αποκαλύπτεται σιγά σιγά μπροστά στα μάτια σου. Αλλά η γλώσσα του είναι βαθειά ριζωμένη στην Ευρωπαϊκή παράδοση. Σε πρώτη, επιπόλαιη προσέγγιση, τα 9 κομμάτια εδώ μοιάζουν με ακαδημαϊκές ασκήσεις που απαιτούν από μέρους του πιανίστα μία περίπου δαιμονική τεχνική δεξιότητα και η αρχιτεκτονική τους ακολουθεί μία συνθετική λογική πολύ πέρα από το συνηθισμένο. Αλλά, όσο πλησιάζεις, καταλαβαίνεις πως αυτή η ακραία επιτήδευσή τους είναι μόνο το περίβλημα, πως μέσα σε καθένα απ αυτά πάλλεται ένας χαώδης συγκινησιακός πυρήνας τόσο ηλεκτρισμένος που, αν του παραδοθείς, θα σε καταβροχθίσει στο πι και φι.

Ενα σύγχρονο Αριστούργημα. Θεωρώ αδιανόητο να λείπει από οποιαδήποτε δισκοθήκη που θέλει να έχει έστω και στοιχειώδη σχέση με το πιάνο.