Tango Gitano

  • Αγαπητοί φίλοι και φίλες.

    Με ιδιαίτερη χαρά σας προσκαλούμε στην κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας του AVClub στη Θεσσαλονίκη για το 2024 την Κυριακή 07 Απριλίου και ώρα 14.00

    Δηλώστε τη συμμετοχή σας εδώ, θα χαρούμε πολύ να σας γνωρίσουμε από κοντά.

17 June 2006
14,350
Domenico_Scarlatti.JPG



Εχουμε ξαναμιλήσει για τον Domenico Scarlatti, ταπεινό Ναπολιτάνο μουζικάντη στην αυλή του Φίλιππου Ε’, βασιληά της Ισπανίας, μάστορα του τσέμπαλου και δάσκαλο της μικρής ινφάντας.
Οι 555 Σονάτες του (Essercizi – ασκήσεις τις έλεγε ο ίδιος) είναι ό τι καλύτερο έκανε ποτέ.
Καθεμία τους έχει χρονική διάρκεια 3 με 4 λεπτά και είναι σφραγισμένες με το ύφος του bel canto. Είναι βέβαια στην πλειοψηφία τους κομμάτια επίδειξης (display pieces), πολύ δύσκολα από τεχνική άποψη αλλά και πολύ τολμηρά στη χρήση της αρμονίας και του ρυθμού. Απαιτούν πεντακάθαρη, κελαρυστή άρθρωση και ο δημιουργός τους τις έχει στολίσει με ό τι βάζει ο νούς του ανθρώπου: βρίσκει κανείς μέσα τους Σεφαρδικά στοιχεία και Μαυριτανικό άρωμα, Μεσογειακά χρώματα, οξείες, διαπεραστικές δραματικές αντιθέσεις, από τη ζωηρότητα και την οργιαστική χαρά στη λύπη και τη νοσταλγία κι αμέσως μετά, με λυρικά cantabile που εκτροχιάζονται σε εκρήξεις γέλιου. Ιβηρικά και Ιταλικά στοιχεία μοιάζουν σε τέλεια ισορροπία: μερικές από τις Essercizi είναι οστεώδεις και ξερές σαν ανεμοδαρμένα και ηλιοκαμμένα Καστιλιάνικα τοπία, άλλες μοιάζουν γεμάτες με απόηχους απ την Ιταλική όπερα, με καταιγισμούς από τρίλιες και αρπισμούς. Αλλού νιώθεις τις εύθραυστες εντάσεις και τους μεθυστικούς ρυθμούς του φλαμένκο. Φωνές εμφανίζονται απ το πουθενά κι εξαφανίζονται απρόσμενα σαν σε όνειρο.
Ο Ralph Kirkpatrick παρατηρεί ότι οι Essercizi θυμίζουν καλειδοσκόπιο με την ατέλειωτη ποικιλία τους, τα κοντράστ, τις μελωδικές φράσεις που διαλύονται η μία μέσα στην άλλη, τον συνεχή εμπλουτισμό από χρωματικές αλλαγές, την τέλεια διαμορφωμένη, δαιμόνια ευπροσάρμοστη τονική γλώσσα. Ο Kirkpatrick παρομοιάζει τον τρόπο που συνθέτει ο Scarlatti, με την χαρακτηριστική τεχνική ενός αρχιτέκτονα του μπαρόκ: εκεί που αρκεί μία κολώνα, αυτός δεν διστάζει να βάλει δύο ή και τρείς, παίζοντας με την προοπτική και το φωτισμό, να δώσει άπλετο χώρο στις διαδοχές συγχορδιών για να εντυπωσιάσουν – μιά αρμονική πανοπλία ντυμένη με φανταχτερά, χτυπητά χρώματα που της δίνει ζωή ένας ακαταμάχητος ρυθμός.
Η Σονάτα Κ.450 είναι ένα tango gitano. Γεμάτη από το εξωτικό στοιχείο, η Σονάτα αυτή είναι κυριολεκτικά βουτηγμένη στο φλαμένκο.
Το φλαμένκο Δεν είναι folk μουσική. Είναι αστικό. Η προέλευσή του είναι σχετικά πρόσφατη: Ταυτοποιήθηκε ξεκάθαρα από τους μουσικολόγους γύρω στις αρχές του 19ου αιώνα. Το προφίλ του δεν είναι Υγιές ούτε πρόσχαρο: είναι γεμάτο μοιρολατρεία και μελοδραματισμό, πράγματα που τα εκφράζει με πολύ τελετουργικό και συχνάα θεατρινίστικο τρόπο και έχει πολύ ισχυρούς δεσμούς με το αλκοόλ, την πορνεία κι αυτή την «καταραμένη» ράτσα των τσιγγάνων. Οι παραλληλισμοί με τα blues είναι προφανείς αλλά το φλαμένκο είναι πιό εσωστρεφές, πιο τεταμένο, γεμάτο υπερένταση και πολύ πιο καλλωπισμένο και πλούσιο σε στολίδια σε σύγκριση με τις παραδοσιακές λαϊκές εκφραστικές φόρμες.
Η Σονάτα Κ.450, γεμάτη ηλεκτρισμό, είναι Scarlatti στις πιό ακραίες και ριζοσπαστικές απολήξεις του. Ρυθμικά στοιχεία, αρμονική δομή, τονική ισορροπία, θεματική σύμπνοια και αντιθέσεις, όλα συνεργάζονται και ταυτόχρονα διατηρούν την ανεξαρτησία τους. Το σύνολο είναι μιά εκπληκτική αλληλεπίδραση όλων αυτών των δυνάμεων καθεμιά από τις οποίες φαίνεται να τραβάει προς τη δική της κατεύθυνση. Η Σονάτα ισορροπεί κυριολεκτικά στην κόψη του ξυραφιού.
Με τον Ivo Pogorelich, στη DG (435 855-2).


6525468.jpg
 
Σε διπλανό νήμα παρέθεσα τη γνώμη του Στραβίνσκυ για την τιθάσευση του διονυσιακού πνεύματος στην απολλώνια φόρμα. Οι σονάτες του Σκαρλάτι ίσως είναι η λαμπρότερη επιβεβαίωση του. Η λάβα του Βεζούβιου καναλιζαρισμένη με το μοιρογνωμόνιο.

Σε ότι αφορά την ερμηνεία, κύλισε ο τέντζερης... Ο σέρβος δανδής είναι πλασμένος γι αυτά. Άραγε παίζει από τον πύργο της κυράς; ;)
 
17 June 2006
62,722
Χολαργός
Πολύ ενδιαφέροντες παραλληλισμοί Κώστα με το φλαμένγκο.Ο Σοπέν θεωρούσε τον Scarlatti ιδιοφυή και έχει κάνει πολλές αναφορές σ´αυτόν.
Τελικά πάντα γοητεύουν οι μουσικές τού ´σκοινιου και τού παλουκιού´γιατί είναι βουτηγμένες σε ´αρώματα ηδονικά´.
Φαντάζομαι τον Domenico να συναντά τήν Marina με τα μάτια τού μάγου.
Mέ κάτι τέτοιες παρουσιάσεις,φαίνεται ότι η λεγόμενη ´κλασσική´ήταν και είναι πολύ καλή έως μεγάλη μουσική που επιβίωσε στούς αιώνες.
'Εσείς να δούμε τώρα´;)
 

supersonic

Μέλος Σωματείου
17 June 2006
49,336
Πιστός στο κάλεσμα του Κώστα σήμερα ακούω Scarlatti από τον Trevor Pinnock σε τσέμπαλο, Archiv. Δυστυχώς είναι παλιά έκδοση και δεν βρήκα την εικόνα του

Ό,τι πρέπει γιά να κάνεις εκδηλώσεις ενδιαφέροντος
 
18 June 2006
18
Ένας γνωστός μου μου είχε προτείνει το δίσκο του Yevgeny Subdin με τις σονάτες Scarlatti. Καινούριος σχετικά αν δεν κάνω λάθος. Αλλά δεν τον βρήκα στο Μετρόπολις. Καμιά γνώμη; μήπως τον έχει ακούσει κανείς;
 
Αντρέα δεν τον ξέρω. Τον Pogorelich μου το δάνεισε ο Κώστας και μετά τον αγόρασα και 'γω. Είναι εξαιρετικός. Αν θες διεστραμμένες ερμηνείες, βουτηγμένες στο δράμα και στον κυνισμό, με κάργα χρήση του πεντάλ, μπορείς να ψάξεις για τον Πλετνιώφ στη Virgin. Εγώ έχω πάθε μόνιμη βλάβη (εξάρτηση) με την Κ.380 του, που της αλλάζει τα φώτα.