Δωδεκατονικά Παραμύθια

Αlexander Von Schlippenbach: Twelve Tone Tales vols. 1 & 2 (Intakt CDs - 2006)

Γεννήθηκε το 1938, στο Βερολίνο. Παίζει πιάνο από τα 8 χρόνια του και σπούδασε Σύνθεση στην Κολωνία υπό τον Bernd Alois Zimmerman, έναν σπουδαίο θεωρητικό και συνθέτη ο οποίος έγραψε την όπερα Die Soldaten, έργο που θεωρείται από τα σημαντικότερα του περασμένου αιώνα στο είδος του.
ʽΜε όποιο δάσκαλο καθήσεις, τέτοια γράμματα θα μάθειςʼ: ο Zimmerman ήταν ένας Σύγχρονος συνθέτης και θεωρητικός που δεν χωράει κάτω από κατηγορίες και ταμπέλες. Η wiki μας λέει ʽavant-garde, serial ή postmodern, ο Zimmerman πειραματίσθηκε με ένα ευρύτατο φάσμα μεθόδων πάνω στις Δωδεκατονικές σειρέςʼ. Σκέφτομαι τον Αντριαν Λέβερκυν, έτσι όπως τον περιγράφει ο Σερένους Τσάϊτμπλομ (Δόκτωρ Φάουστους). O Zimmerman στρατολογήθηκε στη Βέρμαχτ το 1940. Αποστρατεύθηκε το 1942 λόγω σοβαρής δερματικής πάθησης. Μεταπολεμικά, μαζί με τον Wolfgang Steinecke, έφτιαξαν την Darmstadter Ferienkurse - την Αυλή των Θαυμάτων, άντρο της Σύγχρονης έντεχνης μουσικής στο Darmstadt. Εκεί ωρίμασε ο Alexander von Schlippenbach ακούγοντας διαλέξεις από τύπους σαν τον Ξενάκη και τον Μεσσιάν, τον Στοκχάουζεν και τον Αντόρνο, τον Λουτσιάνο Μπέριο και τον Αλόϋς Κοντάρσκυ. Παράλληλα, ʽσπούδαζεʼ τον Thelonious Monk και τον Eric Dolphy και του είχαν πάρει τα μυαλά οι πειραματισμοί πάνω στις τονικές σειρές και άλλες Σύγχρονες τεχνικές σύνθεσης.



Το φυλλάδιο που συνοδεύει αυτά τα δύο μοναδικά άλμπουμ μνημονεύει τον Steve Lacy που έλεγε πως ʽτα πιο σημαντικά επιτεύγματα ενός καλλιτέχνη χρειάζονται χρόνια και χρόνια για να διατηρηθούν και να ωριμάσουν μέσα του, συχνά τελείως ιδιωτικά, πριν να πραγματοποιηθούν πλήρως και να πάρουν σάρκα και οστάʼ. Ο von Schlippenbach είναι στην αιχμή της Σύγχρονης avant-garde από το 1966 -Globe Unity Orchestra- και στο χειριστήριο της Berlin Contemporary Jazz Orchestra από το 1988. Κυκλοφόρησε αυτούς τους Δωδεκατονικούς Μύθους το 2006 - λίγα χρόνια πριν κλείσει τα 70 του.
Οι δύο δίσκοι είναι σόλο πιάνο. Βιτρίνα πάνω στις μεθόδους της avant-garde, αποτελούν τον εφιάλτη του μέσου ακροατή: ατονικές σειρές, αντιστροφές και ανάδρομες αντιστροφές, ʽκαθρέφτεςʼ απο δωδεκάφθογγες κλίμακες, συγχορδιακές ομάδες και τρίφωνα έχουν εδώ την τιμητική τους. Ακούγονται τρομαχτικά όλα αυτά δεδομένης και της ʽξηρασίαςʼ που φαίνεται να διαπνέει τη Σύγχρονη Μουσική, τουλάχιστον σε μιά επιδερμική, επιπόλαια προσέγγιση. Ε και; Κι ο Μότσαρτ θεωρούνταν ʽδύσκολοςʼ στην εποχή του και ο Αρτουρ Σνάμπελ θυμάται τον Leschetizky, τον πιο σπουδαίο καθηγητή πιάνου στη Βιέννη, τέλη του 19ου αιώνα, που αναθεμάτιζε τις 4 τελευταίες Σονάτες για πιάνο του Μπετόβεν και συνιστούσε στους μαθητές του ʽνα μη τις παίζουνʼ (!).
Οι δύο αυτοί δίσκοι θέλουν πολλή προσπάθεια από μέρους του ακροατή. Είναι από τα πιο ακραία, αδιαπέραστα και ʽεχθρικάʼ προς ...τουρίστες έργα που έχω ακούσει τα τελευταία χρόνια. Συμβαίνει επίσης να είναι δύο Αριστουργήματα, δύο διαμάντια υψηλότατης καλλιτεχνίας, εξαιρετικά δείγματα της Σύγχρονης avant-garde και της μοντέρνας πιανιστικής όπως διαμορφώνεται στον καιρό μας. Αυτά πάνω στα οποία θα σκύψουν οι επερχόμενοι για πολλές γενιές και θα εκτιμήσουν -Αν τα εκτιμήσουν- μετά από δεκαετίες. Εξω, μιλούν ήδη για τη στεντόρεια κομψότητα που τους χαρακτηρίζει, τη δύναμη και το swing που αποπνέουν. Πρέπει να τους ακούσει πολύ προσεκτικά κάποιος, να βυθιστεί μέσα τους για βδομάδες, απερίσπαστος για να ακούσει με τα ίδια του τ αυτιά Πως ο πιανίστας εμφυσά ζωή, μπρίο, λογιοτατισμό και πουτανιά σε ισόποσες δόσεις, στους κόλπους μιάς μουσικής τεχνοτροπίας που θεωρείται εκ προοιμίου στείρα και βαρετή.