Molto passionato

  • Αγαπητοί φίλοι και φίλες.

    Με ιδιαίτερη χαρά σας προσκαλούμε στην κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας του AVClub στη Θεσσαλονίκη για το 2024 την Κυριακή 07 Απριλίου και ώρα 14.00

    Δηλώστε τη συμμετοχή σας εδώ, θα χαρούμε πολύ να σας γνωρίσουμε από κοντά.

17 June 2006
14,350
Brahms1.jpg


Στο βιβλίο του ‘Brahms’, έκδοση 1990 (J.M. Dent/Schirmer) ο Malcolm McDonald γράφει τον καλύτερο ορισμό που διάβασα ποτέ σχετικά με την ύστερη μουσική του Brahms για σόλο πιάνο. Ο McDonald χαρακτηρίζει ολόκληρη την πιανιστική παραγωγή του μεγάλου Γερμανού που εκτείνεται από το op. 76 μέχρι το op.119 σαν ‘φιλοσοφικές μινιατούρες’.
Οι 2 Ραψωδίες op. 79 παρουσιάσθηκαν το έτος 1880 και είναι αφιερωμένες στην Κλάρα Σούμαν. Είναι και οι 2 σε φόρμα Σονάτας, με την έκθεση του θεματικού υλικού, την αρμονική του ανάπτυξη με τις παραλλαγές και, τέλος, την επιστροφή του κυρίου θέματος. Οι οδηγίες του συνθέτη για το Πώς πρέπει να παίζονται είναι λακωνικές: στην 1η έγραψε απλά Capriccio (Presto Agitato). Στη 2η Molto Passionato. Τίποτα άλλο δεν πλησιάζει τις 2 Ραψωδίες όσον αφορά τη γύμνια τους στο να δηλώνουν ανοιχτά αυτό που πραγματικά είναι: δύο καταθέσεις φλεγόμενου πάθους, τέτοιου που δεν έχει το ταίρι του σε ολόκληρη την μουσική για σόλο πιάνο που γράφτηκε στο 2ο μισό του 19ου αιώνα.
Η ιστορία μας λέει πως ο Brahms τις έγραψε την εποχή που έκανε μαθήματα πιάνου στην Elisabet von Stockhausen της οποίας εκτιμούσε ιδιαίτερα τους τρόπους, την υπέροχη κουζίνα και την σχολαστική κριτική της πάνω στη μουσική του, γεγονός που προκαλούσε συχνά πυκνά σκηνές ζηλοτυπίας από μέρους της Κλάρας.
Δεν είναι τυχαίο που ο Schoenberg και η Σχολή της Βιέννης ένιωθαν μια ακαταμάχητη έλξη προς τις Ραψωδίες: βασικά τους είχε μαγέψει η εκπληκτική τονική τους αβεβαιότητα που αποτέλεσε την αφετηρία για όλες τις περαιτέρω εξερευνήσεις τους. Αλλά το εκφραστικό τους φάσμα είναι επίσης τρομαχτικό, τα ηχητικά τοπία γεμάτα κοντράστ, πέρα για πέρα εκρηξιγενή, γεμάτα από μια απίστευτη ποικιλία χρωμάτων, με μια ρητορική μεγαλοπρέπεια που σου κόβει την ανάσα.
Τις έχω σε 5 εκτελέσεις, την μία καλύτερη απ την άλλη.
Η πιο παλιά, αυτή που κατά τη γνώμη μου δίνει το μέτρο του έργου, είναι εκείνη του Wilhelm Backhaus. Αρθρωση γεμάτη ένταση που την χαρακτηρίζει ακραία εκφορά στις ατάκες με τα rubati ζυγισμένα με ακρίβεια μικρογραμμάριου.
Ο Glenn Gould έχει ηχογραφήσει μια εξαιρετική εκδοχή τους, άκρως αναλυτική, με αργά tempi, βοηθά τον ακροατή να διεισδύσει μέχρι το μεδούλι σε αυτά τα δύο αριστουργήματα της πιανιστικής φιλολογίας.
Η Argerich τις ντύνει με καθαρή Ποίηση, με τον πολυφωνικό τους πλούτο υπογραμμισμένο και μια ρυθμική πλαστικότητα που απέχει μόλις ένα βήμα από την υπολανθάνουσα μέθη και την κραιπάλη που κρύβονται επιμελώς κάτω από την αυστηρή τους προμετωπίδα.
Δεν βρίσκω τίποτα να προσάψω στην εκφορά του Radu Lupu και η μουσικότητα του legato του είναι Τέλεια - τον προτιμώ όμως στα Intermezzi και στις Φαντασίες.
Πιστεύω ωστόσο πως ο Brahms, αν ζούσε σήμερα, θα έπαιζε τις Ραψωδίες του ακριβώς όπως ο Julius Katchen.
O Katchen ήταν Αμερικάνος. Πέθανε πρόωρα, στα 43 χρόνια του, από καρκίνο. Η μεγαλύτερη κληρονομιά που άφησε στην ανθρωπότητα είναι οι ηχογραφήσεις του σε έργα του Brahms. Κάποια από αυτά, κατά την αυστηρά προσωπική μου γνώμη, ‘δεν του πάνε’ ιδιαίτερα: αναφέρομαι κύρια στα 6 κομμάτια για πιάνο op. 118, στις Φαντασίες op. 116 και στα Intermezzi op. 119 όπου το ζητούμενο είναι ένας Brahms Φθινοπωρινός, εσωστρεφής, έμμεσος και στοχαστικός.
Στις Ραψωδίες όμως, ο Katchen είναι στο στοιχείο του: εκρηκτικός και πυριφλεγής, φέρνει με το Καλημέρα το αίμα τους σε κατάσταση βρασμού. Ο διάλογος ανάμεσα στις εσωτερικές τους φωνές είναι στεντόρειος. Και μετά, ο πιανίστας ξεχύνεται μέσα στους αρμονικούς δαίδαλους ακάθεκτος, σαν αφηνιασμένο θρασίμι και φέρνει στην επιφάνεια όλη τους τη θεατρικότητα, όλο τον κίνδυνο, την απειλή, την αβυσσαλέα συγκινησιακή δύναμη που εγκυμονούν αυτές οι πυρακτωμένες σελίδες.

Passion is out of fashion nowadays.
Well...almost...
 
Η δεύτερη ραψωδία ήταν το πρώτο πιανιστικό έργο του Μπραμς που αγάπησα, μαθητής Λυκείου ακόμη, όταν ο υπόλοιπος Μπραμς μου φαινόταν βαρετός και ακατανόητος. :rolleyes: Εξακολουθώ να την αγαπώ πολύ, τώρα που η ηλικία και η ζωή μου έχει ανοίξει το μυαλό και τ' αυτιά και στα υπόλοιπα έργα του ιδιοφυούς Γερμανού.

Είχα αγοράσει ένα βινύλιο της Ντέκα με διάφορα κομμάτια για πιάνο και βρισκόταν μέσα. Με Κάτσεν. Είναι η ερμηνεία που έχω μεγαλώσει μαζί της και αυτήν που αγαπώ περισσότερο. Φυσικά το βινύλιο το έχω ακόμη, τριάντα χρόνια μετά σχεδόν. Την έχω και με την Μάρθα και μ' αρέσει επίσης, αλλά για ιστορικούς και βιωματικούς λόγους προτιμώ τον Κάτσεν.
 

Δημοκηδής

Μέλος Σωματείου
23 June 2006
9,926
Πυρακτωμένα !

είναι να απορείς για την φήμη του αειπάρθενου, που ακολούθησε τον Μπραμς μέχρι τον θάνατο του....

.... υφέρπει ένας τόσο σαρκικός, απόλυτα γήινος παροξυσμός, ένα ξεσάλωμα σωματικών υγρών σε βρασμό, μία αίσθηση ότι εάν μπορούσε, ο Γιόχαν θα κομμάτιαζε την Κλάρα, θα πετούσε τα κομμάτια στον αέρα και έπειτα σαν λυσσασμένο σκυλί θα τα άρπαζε πριν ακουμπήσουν κάτω, (όπως στην παραλία κάτι σκύλοι με τα φρίσμπι .... )
 
17 June 2006
14,350
Πυρακτωμένα !

είναι να απορείς για την φήμη του αειπάρθενου, που ακολούθησε τον Μπραμς μέχρι τον θάνατο του....

οι Πολιτείες του άνδρα και η Ψυχή του: τα καλύτερα συμβαίνουν στο Εσω διάστημα :rolleyes: :ernaehrung004: