Συχνά πυκνά πέφτουμε πάνω σε διάφορα διαγράμματα και μετρήσεις οπότε καλό είναι να ξεκαθαρίσουμε τι σημαίνουν και τι συμπεράσματα μπορούν να εξαχθούν από αυτά.
1. Χρωματικό Διάγραμμα
Ξεκινάμε με μετρήσεις που αφορούν το χρώμα και τον χρωματικό χώρο (colourspace) CIE 1931 που είναι αυτός που χρησιμοποιείται κατά κόρον. Έχει το πεταλοειδές σχήμα που φαίνεται παραπάνω και δημιουργήθηκε για να περιγράψει όλες τις διαφορετικές «Χρωματικότητες» που μπορεί να αντιληφθεί ένας «μέσος παρατηρητής». Μπορούμε να πούμε πως αποτελεί το χρωματικό εύρος (gamut) της όρασης μας. Ο τρόπος που βγήκε το πεταλοειδές διάγραμμα συμπεριλαμβάνει υποκειμενικές παρατηρήσεις και πολύπλοκα μαθηματικά που δεν είναι του παρόντος, αλλά κάποια βασικά πράγματα είναι αναγκαία για να κατανοήσουμε καλύτερα τα διαγράμματα. Πρώτα από όλα θα πρέπει να τονιστεί πως ένας χρωματικός χώρος είναι τρισδιάστατος γιατί για να περιγραφεί πλήρως κάποιο χρώμα χρειάζονται τουλάχιστον τρία δεδομένα (μεταβλητές). Το περίεργο σχήμα του διαγράμματος οφείλεται στο ότι δημιουργήθηκε προβάλλοντας (μαθηματικά) τον τρισδιάστατο χρωματικό χώρο (που έχει ακανόνιστο κωνοειδές σχήμα) σε ένα επίπεδο κρατώντας την μια μεταβλητή σταθερή και περιγράφοντας τις υπόλοιπες δύο. Ο λόγος που πιο πριν ανέφερα τον όρο «Χρωματικότητα» και όχι «Χρώμα» είναι γιατί το πεταλοειδές σχήμα περιγράφει ένα «Χρώμα» μόνο κατά τα 2/3.
Ας δούμε ποια είναι τα δύο στοιχεία που περιγράφονται στο χρωματικό διάγραμμα και ας αφήσουμε το τρίτο για την συνέχεια. Το πρώτο είναι η Απόχρωση (Hue) του χρώματος, η οποία δεν είναι τίποτα άλλο από τον τρόπο που το μάτι αντιλαμβάνεται τα διάφορα μήκη κύματος και το δεύτερο είναι ο Κορεσμός (Saturation) του χρώματος. Στο πεταλοειδές διάγραμμα η απόχρωση μεταβάλλεται από το μπλε προς το κόκκινο περιμετρικά κατά μήκος της καμπύλης, ενώ ο κορεσμός μεταβάλλεται ανάλογα με την απόσταση από το λευκό. Όσο μεγαλώνει η απόσταση από το λευκό και πλησιάζουμε προς τα άκρα του πεταλοειδούς τόσο πιο κορεσμένο είναι ένα χρώμα. Τέλος αφού μιλάμε για επίπεδο σχήμα οποιοδήποτε σημείο στο διάγραμμα μπορεί να περιγραφεί με δύο συντεταγμένες (x,y) οι οποίες περιγράφουν πλήρως την απόχρωση και τον κορεσμό του. Εδώ μπαίνουν στο παιχνίδι τα διάφορα χρωματικά πρότυπα τα όποία ορίζουν συγκεκριμένες συντεταγμένες για τρία βασικά χρώματα (RGB-Primaries) και το σημείο του λευκού (whitepoint), ενώ από τα παραπάνω υπολογίζονται και τα δευτερεύοντα χρώματα (YCM-Secondaries). Όλα τα χρώματα που μπορούν να αναπαραχθούν από το κάθε πρότυπο υπάρχουν μέσα στο τρίγωνο που δημιουργείται από τα τρία βασικά χρώματα και αποτελεί το εύρος (gamut) του προτύπου. Το αντίστροφο δεν ισχύει, δηλαδή κάθε χρώμα που είναι μέσα στο τρίγωνο δεν είναι απαραίτητο ότι μπορεί να αναπαραχθεί. Αξίζει να αναφερθεί πως είναι αδύνατο κάποιο χρωματικό πρότυπο να περιέχει όλους τους ορατούς χρωματισμούς, αφού δεν είναι δυνατόν να κατασκευαστεί τρίγωνο (ή γενικά πολύγωνο) που να περιέχει όλο το πεταλοειδές και οι κορυφές του να είναι μέσα σε αυτό.
Στο παραπάνω σχήμα φαίνεται το πρότυπο Rec.709 (ή BT. 709) που χρησιμοποιείται για σήματα HD και στο οποίο οι συντεταγμένες των βασικών χρωμάτων και του λευκού είναι:
Red: x=0.640, y=0.330
Green: x=0.300, y=0.600
Blue: x=0.150, y=0.060
White: x=0.3127, y=0.329
Εντός του τριγώνου υπάρχει μια καμπύλη με τιμές της θερμοκρασίας σε βαθμούς Κέλβιν (°K), όπως και η ένδειξη D65. Η καμπύλη δείχνει τους χρωματισμούς που θα είχε ένα ιδεατό μαύρο σώμα (το οποίο απορροφά 100% κάθε ακτινοβολίας), αν θερμαινόταν σε διάφορες θερμοκρασίες. Όσο αυξάνεται η θερμοκρασία το αρχικά μαύρο σώμα αλλάζει χρωματισμό από το κόκκινο/πορτοκαλί, προς το πράσινο/μπλε. Σε κάποιες τιμές της θερμοκρασίας το σώμα θα είναι λευκό. Για τα πρότυπα του βίντεο σαν λευκό αναφοράς επιλέχθηκε αυτό που αντιστοιχεί στους 6504 °K, και αντιστοιχεί στις συντεταγμένες που αναφέρθηκαν πιο πάνω. Το σημείο λέγεται D65 γιατί το συγκεκριμένο λευκό προσομοιώνει το φως της ημέρας (Daylight) στην Ευρώπη.
Τα διαγράμματα που βλέπουμε στα διάφορα reviews βγαίνουν μετρώντας τα βασικά χρώματα, τα δευτερεύοντα χρώματα και το σημείο λευκού που δίνει μια συσκευή και παραθέτοντας τα στο ίδιο χρωματικό διάγραμμα με το αντίστοιχο πρότυπο. Παρακάτω φαίνεται η μέτρηση μιας συσκευής σε σχέση με το Rec. 709.
Το μπλε και το κόκκινο είναι αρκετά κοντά στο πρότυπο, ενώ το πράσινο εκτός. Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να σημειωθεί ένα σημαντικό μειονέκτημα του CIE 1931. Οι αποστάσεις πάνω στο διάγραμμα δεν είναι ισοδύναμες μεταξύ τους. Μια μικρή απόκλιση στο μπλε μπορεί να είναι πιο σημαντική (πιο ευδιάκριτη) από μια μεγαλύτερη απόκλιση στο πράσινο. Αυτό το χαρακτηριστικό οδήγησε σε μετέπειτα αναθεωρήσεις του CIE 1931, όπως το CIE 1976 (ή CIELUV) που προσπαθεί να «ομογενοποιήσει» τις αποστάσεις. Παρακάτω είναι η μέτρηση της ίδιας τηλεόρασης πάνω σε CIE 1976 διάγραμμα. Πλέον η απόκλιση του πράσινου έχει μειωθεί, ενώ φαίνεται και μια πολύ μικρή απόκλιση στο μπλε που δεν φαινόταν στο CIE 1931.
...
1. Χρωματικό Διάγραμμα
Ξεκινάμε με μετρήσεις που αφορούν το χρώμα και τον χρωματικό χώρο (colourspace) CIE 1931 που είναι αυτός που χρησιμοποιείται κατά κόρον. Έχει το πεταλοειδές σχήμα που φαίνεται παραπάνω και δημιουργήθηκε για να περιγράψει όλες τις διαφορετικές «Χρωματικότητες» που μπορεί να αντιληφθεί ένας «μέσος παρατηρητής». Μπορούμε να πούμε πως αποτελεί το χρωματικό εύρος (gamut) της όρασης μας. Ο τρόπος που βγήκε το πεταλοειδές διάγραμμα συμπεριλαμβάνει υποκειμενικές παρατηρήσεις και πολύπλοκα μαθηματικά που δεν είναι του παρόντος, αλλά κάποια βασικά πράγματα είναι αναγκαία για να κατανοήσουμε καλύτερα τα διαγράμματα. Πρώτα από όλα θα πρέπει να τονιστεί πως ένας χρωματικός χώρος είναι τρισδιάστατος γιατί για να περιγραφεί πλήρως κάποιο χρώμα χρειάζονται τουλάχιστον τρία δεδομένα (μεταβλητές). Το περίεργο σχήμα του διαγράμματος οφείλεται στο ότι δημιουργήθηκε προβάλλοντας (μαθηματικά) τον τρισδιάστατο χρωματικό χώρο (που έχει ακανόνιστο κωνοειδές σχήμα) σε ένα επίπεδο κρατώντας την μια μεταβλητή σταθερή και περιγράφοντας τις υπόλοιπες δύο. Ο λόγος που πιο πριν ανέφερα τον όρο «Χρωματικότητα» και όχι «Χρώμα» είναι γιατί το πεταλοειδές σχήμα περιγράφει ένα «Χρώμα» μόνο κατά τα 2/3.
Ας δούμε ποια είναι τα δύο στοιχεία που περιγράφονται στο χρωματικό διάγραμμα και ας αφήσουμε το τρίτο για την συνέχεια. Το πρώτο είναι η Απόχρωση (Hue) του χρώματος, η οποία δεν είναι τίποτα άλλο από τον τρόπο που το μάτι αντιλαμβάνεται τα διάφορα μήκη κύματος και το δεύτερο είναι ο Κορεσμός (Saturation) του χρώματος. Στο πεταλοειδές διάγραμμα η απόχρωση μεταβάλλεται από το μπλε προς το κόκκινο περιμετρικά κατά μήκος της καμπύλης, ενώ ο κορεσμός μεταβάλλεται ανάλογα με την απόσταση από το λευκό. Όσο μεγαλώνει η απόσταση από το λευκό και πλησιάζουμε προς τα άκρα του πεταλοειδούς τόσο πιο κορεσμένο είναι ένα χρώμα. Τέλος αφού μιλάμε για επίπεδο σχήμα οποιοδήποτε σημείο στο διάγραμμα μπορεί να περιγραφεί με δύο συντεταγμένες (x,y) οι οποίες περιγράφουν πλήρως την απόχρωση και τον κορεσμό του. Εδώ μπαίνουν στο παιχνίδι τα διάφορα χρωματικά πρότυπα τα όποία ορίζουν συγκεκριμένες συντεταγμένες για τρία βασικά χρώματα (RGB-Primaries) και το σημείο του λευκού (whitepoint), ενώ από τα παραπάνω υπολογίζονται και τα δευτερεύοντα χρώματα (YCM-Secondaries). Όλα τα χρώματα που μπορούν να αναπαραχθούν από το κάθε πρότυπο υπάρχουν μέσα στο τρίγωνο που δημιουργείται από τα τρία βασικά χρώματα και αποτελεί το εύρος (gamut) του προτύπου. Το αντίστροφο δεν ισχύει, δηλαδή κάθε χρώμα που είναι μέσα στο τρίγωνο δεν είναι απαραίτητο ότι μπορεί να αναπαραχθεί. Αξίζει να αναφερθεί πως είναι αδύνατο κάποιο χρωματικό πρότυπο να περιέχει όλους τους ορατούς χρωματισμούς, αφού δεν είναι δυνατόν να κατασκευαστεί τρίγωνο (ή γενικά πολύγωνο) που να περιέχει όλο το πεταλοειδές και οι κορυφές του να είναι μέσα σε αυτό.
Στο παραπάνω σχήμα φαίνεται το πρότυπο Rec.709 (ή BT. 709) που χρησιμοποιείται για σήματα HD και στο οποίο οι συντεταγμένες των βασικών χρωμάτων και του λευκού είναι:
Red: x=0.640, y=0.330
Green: x=0.300, y=0.600
Blue: x=0.150, y=0.060
White: x=0.3127, y=0.329
Εντός του τριγώνου υπάρχει μια καμπύλη με τιμές της θερμοκρασίας σε βαθμούς Κέλβιν (°K), όπως και η ένδειξη D65. Η καμπύλη δείχνει τους χρωματισμούς που θα είχε ένα ιδεατό μαύρο σώμα (το οποίο απορροφά 100% κάθε ακτινοβολίας), αν θερμαινόταν σε διάφορες θερμοκρασίες. Όσο αυξάνεται η θερμοκρασία το αρχικά μαύρο σώμα αλλάζει χρωματισμό από το κόκκινο/πορτοκαλί, προς το πράσινο/μπλε. Σε κάποιες τιμές της θερμοκρασίας το σώμα θα είναι λευκό. Για τα πρότυπα του βίντεο σαν λευκό αναφοράς επιλέχθηκε αυτό που αντιστοιχεί στους 6504 °K, και αντιστοιχεί στις συντεταγμένες που αναφέρθηκαν πιο πάνω. Το σημείο λέγεται D65 γιατί το συγκεκριμένο λευκό προσομοιώνει το φως της ημέρας (Daylight) στην Ευρώπη.
Τα διαγράμματα που βλέπουμε στα διάφορα reviews βγαίνουν μετρώντας τα βασικά χρώματα, τα δευτερεύοντα χρώματα και το σημείο λευκού που δίνει μια συσκευή και παραθέτοντας τα στο ίδιο χρωματικό διάγραμμα με το αντίστοιχο πρότυπο. Παρακάτω φαίνεται η μέτρηση μιας συσκευής σε σχέση με το Rec. 709.
Το μπλε και το κόκκινο είναι αρκετά κοντά στο πρότυπο, ενώ το πράσινο εκτός. Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να σημειωθεί ένα σημαντικό μειονέκτημα του CIE 1931. Οι αποστάσεις πάνω στο διάγραμμα δεν είναι ισοδύναμες μεταξύ τους. Μια μικρή απόκλιση στο μπλε μπορεί να είναι πιο σημαντική (πιο ευδιάκριτη) από μια μεγαλύτερη απόκλιση στο πράσινο. Αυτό το χαρακτηριστικό οδήγησε σε μετέπειτα αναθεωρήσεις του CIE 1931, όπως το CIE 1976 (ή CIELUV) που προσπαθεί να «ομογενοποιήσει» τις αποστάσεις. Παρακάτω είναι η μέτρηση της ίδιας τηλεόρασης πάνω σε CIE 1976 διάγραμμα. Πλέον η απόκλιση του πράσινου έχει μειωθεί, ενώ φαίνεται και μια πολύ μικρή απόκλιση στο μπλε που δεν φαινόταν στο CIE 1931.
...
Attachments
Last edited:
