Πριν από πολλά χρόνια κατά τα μέσα της δεκαετίας των 70 , είχε δημοσιευθεί ένα παραμουσικό σχόλιο , για μια έκρηξη/ κατάρρευση της τουαλέτας του Frank Zappa . Ο θείος Φρανκ δεν ήταν μέσα την αποφράδα ώρα κι έτσι δεν είχε πάθει τίποτε . Χαριτολογώντας τότε ο συντάκτης είχε κάνει το σχόλιο του λέγοντας ότι τώρα ξέρουμε ότι αφού δεν ήταν στην τουαλέτα εκείνη την ώρα , δεν έγραφε τον καινούργιο του δίσκο , σχόλιο που είχε ως στόχο την υψηλή ποσοτικά , (αλλά δυστυχώς χαμηλή ποιοτικά ) μουσική παραγωγή του θείου Φράνκ , την εποχή εκείνη ( Sheik Yerbouti , Ship arriving too late… κλπ ) .
Ανάλογα υψηλή παραγωγή μουσικής και δίσκων μέχρι και στις μέρες μας έχει ο Bill Laswell και πολλές φορές με τα ίδια μέτρια ποιοτικά αποτελέσματα . Εύλογο άλλωστε . Δεν μπορείς να μιλάς συνέχεια και να μην γίνεις αμετροεπής , όπως και δεν γίνεται να κυκλοφορείς συνεχώς δουλειές , ως συνθέτης , παραγωγός , εκτελεστής , μέλος συγκροτήματος , κ.ο.κ. και να μην βγάλεις πατάτες .
Αλλά πώς ξεκίνησε ο Laswell ; Πάμε περίπου 27 χρόνια πίσω στην Νέα Υόρκη του 1979. Εκεί ο , γεννηθείς στο Illinois , Laswell , μαζί με τους Fred Maher ( drums ) , Michael Beinhorn ( keyboards , clarinet , percussion , tapes ) και Cliff Cultreri ( guitar ) αποτελεί την backing band του γνωστού μας από τους περίφημους acid ψυχεδελικούς Gong , Daevid Allen που με το όνομα New York Gong , τον συνοδεύει στον δίσκο του About Time ( 1979 ) - ένα δίσκο με περισσότερη συλλεκτική και ιστορική παρά μουσική αξία , αφού το new wave στυλ της Νέας Υόρκης , δύσκολα εναρμονίζεται με την εκλεκτική χιουμοριστική ψυχεδέλεια του Allen .
Την ίδια χρονιά , οι Material , κάνουν την πρώτη δισκογραφική τους εμφάνιση με το ΕP Temporary Music 1 , αποτελώντας μέλος της ευρύτερης underground Νεοϋρκέζικης σκηνής ( the Downtown scene) μεταξύ των οποίων ήταν οι DNA του Arto Lindsay , οι The Theoretical Girls με τον Glenn Branca , οι Bush Tetras , οι Liquid Liquid , οι Contortions κ.α. , ενώ από πλευράς εταιριών τον κύριο ρόλο είχαν οι Ze , Celluloid και 99 Records.
Ηδη από την πρώτη τους εμφάνιση οι Material δείχνουν να ξεχωρίζουν από τους υπόλοιπους , με την ιντρουμένταλ επιθετική αισθητική τους , που με το ένα πόδι πατά γερά στο new wave κλίμα των ημερών , από την άλλη όμως έχει κι ένα τζαζ αίσθημα , που θα φανεί καθαρότερα στο Temporary Music 2 ( και πάλι ΕP ) του 1981 , όταν θα ηχήσουν και τα πρώτα σόλα στο σαξόφωνα , δίπλα στις κιθάρες . Η βάση βέβαια εκεί στο 79 είναι , είπαμε , το new wave ( "O.A.O". , "On sadism" , "Slow murder" ) , αλλά από την επόμενη χρονιά , οι Material ανοίγονται σιγά σιγά σε φόρμες που έχουν σχέση με την τζαζ , και κυρίως με το funk το οποίο εκτείνεται από το disco funk ( "Secret life" ) έως το abstract funk ( "Heritage") μέχρι το free form - funk ( "Discourse ") . Είναι η ώρα που ο μεγάλος Ρυθμός αρχίζει να κάνει την εμφάνιση του και ο Giorgio Moroder αντιμετωπίζει το post new wave. Αλλωστε πολλά από τα γκρούπς της Downtown σκηνής θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως έχοντα εκλεκτικές συγγένειες με τα βρεταννικά αντίστοιχα τους των A Certain Ratio , 23 Skidoo , The Pop Group , υπό την έννοια ότι το funk , ο ρυθμός , αποτελεί κοινό , συνδετικό τους κρίκο . Εν πάση περιπτώσει και τα δύο EPs κυκλοφορούν αργότερα σε ένα διπλό LΡ με τίτλο Secret Life , αλλά και σε μια συλλογή με τίτλο Temporary Music 2 που εκτός του ομώνυμου δίσκου 1 και 2 , περιλαμβάνει και το EP Αmerican Songs .
1981 και ο Laswell με τους Material , αρχίζει να θέτει τα θεμέλια για την νέα μουσική πρόταση των 80’ς . Συγκέντρωση και ενοποίηση όλων των στοιχείων της λαϊκής μουσικής κληρονομιάς – κυρίως αφροαμερικάνικης – και από κεί και πέρα επεξεργασία τους ώστε να παρουσιάζονται ως σειρές αισθητικών προτάσεων και λύσεων . είναι η εποχή που κυκλοφορεί το "Memory Serves" . Εχουν έρθει ο Fred Frith ( guitar , violin , xylophone ) , o George Lewis ( trompone ) , o Henry Threadgill ( alto saxophone ) , o Billy Bang ( violin ) , o Sonny Sharock ( guitar ) ( κοινώς όλη η avant garde αφρόκρεμα της Ν.Υ. ενώ οι Robert Quine , Cliff Cultrieri έχουν αποχωρήσει .
Το Memory Serves είναι για μένα μια από τις πλέον σημαντικές αισθητικές προτάσεις της δεκαετίας του 80 . Καταφέρνει να ενώσει την αρμολωδική θεώρηση του Ornette Coleman ( ή τουλάχιστον καταφέρνει να ακούγεται σαν τέτοια –“Unauthorized” ) , με την λαϊκή μουσική ενός square dance ( “Upriver”), τον τζαζίστικο αυτοσχεδιασμό , όπως εκφράζεται κύρια από τα πνευστά και τον Μεγάλο Ρυθμό ( “Memory Serves” , “Conform to the rhythm”), όπως συγκεκριμενοποιείται από τις τεράστιες , larger than life μπασογραμμές του 8 χορδου μπάσσου του ίδιου του Laswell , ο οποίος εδώ είναι κυρίαρχη μορφή . Jazz , new wave, disco funk , free improvisation , fusion , δημιουργούν ένα εκρηκτικό μίγμα , έτοιμο να εκτροχιασθεί πίσω από κάθε τεράστια νότα που παίζει το μπάσσο . Εδώ μάλλον πρέπει να τοποθετηθεί και η αρχή αυτού που έλεγε για τον Laswell ο Κώστας Γιαννουλόπουλος , ότι δηλαδή « . . . επαναστατικοποιούσε τις δοσμένες μορφές , βάζοντας τες να ξαναπαίξουν τον ρόλο της κοινοτικής λαϊκής τέχνης και όχι αφήνοντας τες να χρησιμοποιηθούν από την βιομηχανία συντήρησης της κουλτούρας ως μέσα «διασκέδασης – μετα διανοουμενισμού» . . .» . Εχω όμως την αίσθηση ότι οι Material εδώ είναι διανοουμενίστικο σχήμα , αφού η προσέγγιση τους επί του καθόλου υλικού τους δεν άφηνε περιθώρια σε μια αγνή , λαϊκή , «διονυσιακή» και απελευθερωτική μουσική , αλλά έβλεπε την παράδοση μέσα από την ματιά ενός λευκού θεωρητικού αβαντγκαρντίστα . Μόνον το πρώτο ομώνυμο LP των Golden Palominos το 1983 θα καταφέρει να αγγίξει τα δυσθεώρητα στάνταρ που έθεσε το Memory Serves κι αυτό γιατί αφ’ ενός μεν αποτελεί την μεγαλύτερη συγκέντρωση της αβαντ γκαρντ σκηνής ( Anton Fier , Fred frith , Jamaaladden Tacuma , John Zorn , David Moss , Nicky Skopelitis και ως vocal coach ο πολύς Peter Blegvad !!!!) και αφ’ ετέρου υιοθετεί underground τεχνικές στο παίξιμο των οργάνων ) .
Το πείραμα της μεγάλης ενοποίησης υποχωρεί κάτω από το βάρος της disco μπότας στον επόμενο δίσκο , το "One Down "( 1982 ) και ο πειραματισμός παραχωρεί την θέση του σε μια σειρά τραγουδιών , που σήμερα δείχνουν τα χρόνια τους και την εποχή τους . Οι Material , τρόπον τινά ,επιστρέφουν στις προ τριετίας φόρμες για να τις επανακαθορίσουν ( στην πραγματικότητα , δεν υπάρχει μεγάλη απόσταση μεταξύ του Secret life και του reduction του τότε ( 79 ) από το Take a chance ή το Time Out του 82 . Εδώ μετέχουν η Νονα Χέντριξ , o Nile Rodgers από τους Chic , η άγνωστη τότε Whitney Houston σε μια εκπληκτική εκτέλεση του Memories του Hugh Hopper ( από το ρεπερτόριο των πρώϊμων ψεχεδελικών Soft machine ) σε μια slow μπαλαντοειδή εκτέλεση με το σαξόφωνο του Archie Shepp - όλα τα λεφτά .
Θα πρέπει να περάσουν περίπου έξη – επτά χρόνια για να επιστρέψουν οι Material με το The Third Power και με την πορεία προς την world music. Αλλά αυτό είναι άλλη ιστορία .
Ανάλογα υψηλή παραγωγή μουσικής και δίσκων μέχρι και στις μέρες μας έχει ο Bill Laswell και πολλές φορές με τα ίδια μέτρια ποιοτικά αποτελέσματα . Εύλογο άλλωστε . Δεν μπορείς να μιλάς συνέχεια και να μην γίνεις αμετροεπής , όπως και δεν γίνεται να κυκλοφορείς συνεχώς δουλειές , ως συνθέτης , παραγωγός , εκτελεστής , μέλος συγκροτήματος , κ.ο.κ. και να μην βγάλεις πατάτες .
Αλλά πώς ξεκίνησε ο Laswell ; Πάμε περίπου 27 χρόνια πίσω στην Νέα Υόρκη του 1979. Εκεί ο , γεννηθείς στο Illinois , Laswell , μαζί με τους Fred Maher ( drums ) , Michael Beinhorn ( keyboards , clarinet , percussion , tapes ) και Cliff Cultreri ( guitar ) αποτελεί την backing band του γνωστού μας από τους περίφημους acid ψυχεδελικούς Gong , Daevid Allen που με το όνομα New York Gong , τον συνοδεύει στον δίσκο του About Time ( 1979 ) - ένα δίσκο με περισσότερη συλλεκτική και ιστορική παρά μουσική αξία , αφού το new wave στυλ της Νέας Υόρκης , δύσκολα εναρμονίζεται με την εκλεκτική χιουμοριστική ψυχεδέλεια του Allen .
Την ίδια χρονιά , οι Material , κάνουν την πρώτη δισκογραφική τους εμφάνιση με το ΕP Temporary Music 1 , αποτελώντας μέλος της ευρύτερης underground Νεοϋρκέζικης σκηνής ( the Downtown scene) μεταξύ των οποίων ήταν οι DNA του Arto Lindsay , οι The Theoretical Girls με τον Glenn Branca , οι Bush Tetras , οι Liquid Liquid , οι Contortions κ.α. , ενώ από πλευράς εταιριών τον κύριο ρόλο είχαν οι Ze , Celluloid και 99 Records.
Ηδη από την πρώτη τους εμφάνιση οι Material δείχνουν να ξεχωρίζουν από τους υπόλοιπους , με την ιντρουμένταλ επιθετική αισθητική τους , που με το ένα πόδι πατά γερά στο new wave κλίμα των ημερών , από την άλλη όμως έχει κι ένα τζαζ αίσθημα , που θα φανεί καθαρότερα στο Temporary Music 2 ( και πάλι ΕP ) του 1981 , όταν θα ηχήσουν και τα πρώτα σόλα στο σαξόφωνα , δίπλα στις κιθάρες . Η βάση βέβαια εκεί στο 79 είναι , είπαμε , το new wave ( "O.A.O". , "On sadism" , "Slow murder" ) , αλλά από την επόμενη χρονιά , οι Material ανοίγονται σιγά σιγά σε φόρμες που έχουν σχέση με την τζαζ , και κυρίως με το funk το οποίο εκτείνεται από το disco funk ( "Secret life" ) έως το abstract funk ( "Heritage") μέχρι το free form - funk ( "Discourse ") . Είναι η ώρα που ο μεγάλος Ρυθμός αρχίζει να κάνει την εμφάνιση του και ο Giorgio Moroder αντιμετωπίζει το post new wave. Αλλωστε πολλά από τα γκρούπς της Downtown σκηνής θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως έχοντα εκλεκτικές συγγένειες με τα βρεταννικά αντίστοιχα τους των A Certain Ratio , 23 Skidoo , The Pop Group , υπό την έννοια ότι το funk , ο ρυθμός , αποτελεί κοινό , συνδετικό τους κρίκο . Εν πάση περιπτώσει και τα δύο EPs κυκλοφορούν αργότερα σε ένα διπλό LΡ με τίτλο Secret Life , αλλά και σε μια συλλογή με τίτλο Temporary Music 2 που εκτός του ομώνυμου δίσκου 1 και 2 , περιλαμβάνει και το EP Αmerican Songs .
1981 και ο Laswell με τους Material , αρχίζει να θέτει τα θεμέλια για την νέα μουσική πρόταση των 80’ς . Συγκέντρωση και ενοποίηση όλων των στοιχείων της λαϊκής μουσικής κληρονομιάς – κυρίως αφροαμερικάνικης – και από κεί και πέρα επεξεργασία τους ώστε να παρουσιάζονται ως σειρές αισθητικών προτάσεων και λύσεων . είναι η εποχή που κυκλοφορεί το "Memory Serves" . Εχουν έρθει ο Fred Frith ( guitar , violin , xylophone ) , o George Lewis ( trompone ) , o Henry Threadgill ( alto saxophone ) , o Billy Bang ( violin ) , o Sonny Sharock ( guitar ) ( κοινώς όλη η avant garde αφρόκρεμα της Ν.Υ. ενώ οι Robert Quine , Cliff Cultrieri έχουν αποχωρήσει .
Το Memory Serves είναι για μένα μια από τις πλέον σημαντικές αισθητικές προτάσεις της δεκαετίας του 80 . Καταφέρνει να ενώσει την αρμολωδική θεώρηση του Ornette Coleman ( ή τουλάχιστον καταφέρνει να ακούγεται σαν τέτοια –“Unauthorized” ) , με την λαϊκή μουσική ενός square dance ( “Upriver”), τον τζαζίστικο αυτοσχεδιασμό , όπως εκφράζεται κύρια από τα πνευστά και τον Μεγάλο Ρυθμό ( “Memory Serves” , “Conform to the rhythm”), όπως συγκεκριμενοποιείται από τις τεράστιες , larger than life μπασογραμμές του 8 χορδου μπάσσου του ίδιου του Laswell , ο οποίος εδώ είναι κυρίαρχη μορφή . Jazz , new wave, disco funk , free improvisation , fusion , δημιουργούν ένα εκρηκτικό μίγμα , έτοιμο να εκτροχιασθεί πίσω από κάθε τεράστια νότα που παίζει το μπάσσο . Εδώ μάλλον πρέπει να τοποθετηθεί και η αρχή αυτού που έλεγε για τον Laswell ο Κώστας Γιαννουλόπουλος , ότι δηλαδή « . . . επαναστατικοποιούσε τις δοσμένες μορφές , βάζοντας τες να ξαναπαίξουν τον ρόλο της κοινοτικής λαϊκής τέχνης και όχι αφήνοντας τες να χρησιμοποιηθούν από την βιομηχανία συντήρησης της κουλτούρας ως μέσα «διασκέδασης – μετα διανοουμενισμού» . . .» . Εχω όμως την αίσθηση ότι οι Material εδώ είναι διανοουμενίστικο σχήμα , αφού η προσέγγιση τους επί του καθόλου υλικού τους δεν άφηνε περιθώρια σε μια αγνή , λαϊκή , «διονυσιακή» και απελευθερωτική μουσική , αλλά έβλεπε την παράδοση μέσα από την ματιά ενός λευκού θεωρητικού αβαντγκαρντίστα . Μόνον το πρώτο ομώνυμο LP των Golden Palominos το 1983 θα καταφέρει να αγγίξει τα δυσθεώρητα στάνταρ που έθεσε το Memory Serves κι αυτό γιατί αφ’ ενός μεν αποτελεί την μεγαλύτερη συγκέντρωση της αβαντ γκαρντ σκηνής ( Anton Fier , Fred frith , Jamaaladden Tacuma , John Zorn , David Moss , Nicky Skopelitis και ως vocal coach ο πολύς Peter Blegvad !!!!) και αφ’ ετέρου υιοθετεί underground τεχνικές στο παίξιμο των οργάνων ) .
Το πείραμα της μεγάλης ενοποίησης υποχωρεί κάτω από το βάρος της disco μπότας στον επόμενο δίσκο , το "One Down "( 1982 ) και ο πειραματισμός παραχωρεί την θέση του σε μια σειρά τραγουδιών , που σήμερα δείχνουν τα χρόνια τους και την εποχή τους . Οι Material , τρόπον τινά ,επιστρέφουν στις προ τριετίας φόρμες για να τις επανακαθορίσουν ( στην πραγματικότητα , δεν υπάρχει μεγάλη απόσταση μεταξύ του Secret life και του reduction του τότε ( 79 ) από το Take a chance ή το Time Out του 82 . Εδώ μετέχουν η Νονα Χέντριξ , o Nile Rodgers από τους Chic , η άγνωστη τότε Whitney Houston σε μια εκπληκτική εκτέλεση του Memories του Hugh Hopper ( από το ρεπερτόριο των πρώϊμων ψεχεδελικών Soft machine ) σε μια slow μπαλαντοειδή εκτέλεση με το σαξόφωνο του Archie Shepp - όλα τα λεφτά .
Θα πρέπει να περάσουν περίπου έξη – επτά χρόνια για να επιστρέψουν οι Material με το The Third Power και με την πορεία προς την world music. Αλλά αυτό είναι άλλη ιστορία .