Γαργαντούας ή Παντανγκρυέλ;

Από κάθε άποψη, ο Thomas Fats Waller θύμιζε ήρωα του Ραμπελαί: ήταν απίστευτα χοντρός -εξ ού και το παρατσούκλι Fats- και τον διέκρινε μια αχαλίνωτη πληθωρικότητα, μια ακραία βουλιμία προς κάθε είδους σωματικές απολαύσεις, υψηλές τε και …χθαμαλές.
Αυτό που έπαιζε έχει επίσης αντιστοιχίες με την πρόζα του μεγάλου Γάλλου συγγραφέα: δεν ήταν ακριβώς τζαζ - ήταν ένα μουσικό μάγμα, σε ίσες δόσεις λόγιο και “ταπεινό”, του σαλονιού και του λιμανιού, κατάμεστο από υβρίδια και ντοπιολαλιές, μια μουσική εγκυκλοπαίδεια που ενσωμάτωνε τα κάθε λογής ιδιώματα της εποχής του, από το Tin Pan Alley μέχρι το ragtime και το stride. Ο Fats Waller ήταν ένας απαράμιλλος συνθέτης, μέγας δεξιοτέχνης του πιάνου και απίστευτος Καραγκιόζης με χιουμοριστικές παρλάτες και χοντρά αστεία η ελευθεριότητα των οποίων άγγιζε συχνά τα όρια του σκατολογικού. Τον άκουγες και πόναγε η κοιλιά σου απ τα γέλια, τον έβλεπες και δεν σου έμενε άντερο με τις γκριμάτσες και τις παντομίμες του. Σαν παρουσία, ήταν μία ολοκληρωτική επέλαση πάνω στις αισθήσεις σου, πράγμα που σου αποσπούσε την προσοχή από τα χέρια του: την πιο πολλή ώρα δεν συνειδητοποιούσες καν Τι παίζει. Και αυτό που έπαιζε, δεν είχε το ταίρι του. Φτάνει σ εμάς σήμερα μέσα από τους αμέτρητους δίσκους που έγραψε - λέω αμέτρητους γιατί τα τραγούδια που έγραψε ήταν εκατοντάδες και έμοιαζαν να του προκύπτουν σαν γάργαρο νεράκι που κύλαγε μέσα από μια αστείρευτη πηγή: λέγεται ότι για να φάει ένα χάμπουργκερ, καθόταν στο πιάνο και σκάρωνε συγκλονιστικούς σκοπούς στο πιτς φυτίλι, εκεί, μέσα στο φαστφουντάδικο, προς τέρψη του μάγειρα και των θαμώνων. Οι ειδικοί που έσκυψαν πάνω στην κληρονομιά των ηχογραφήσεων που άφησε, έχουν να λένε γι αυτή την πιανιστική που "χορεύει με τη σιγουριά μετρονόμου και, ταυτόχρονα, με τη φροντίδα προσευχής", για τον καταρράκτη ιδεών που διαδέχονται ακατάπαυστα η μία την άλλη, για την ταχύτητα της μουσικής σκέψης του που θύμιζε κροταλία.
Πέθανε το 1943, στα 39 του, από πνευμονικό οίδημα, νύχτα, μέσα στο διηπειρωτικό τραίνο, στη διάρκεια μίας από τις ατέλειωτες τουρνέ του.
Οι βιογράφοι του αποκάλυψαν αργότερα πως ζήλευε τον Βλαδίμηρο Χόροβιτς, τόσο για την Ακαδημαϊκή παιδεία και τον σεβασμό που απολάμβανε αυτός ο τελευταίος, όσο και για την λιπόσαρκη, οστεώδη σωματοδομή του.
Δύο πολύ καλοί και αξιοπρεπώς αναστηλωμένοι ηχητικά δίσκοι του στην Naxos Jazz Legends ανθολογούν την πιο γόνιμη δημιουργικά περίοδό του, 1929 έως 1937.


Συμπληρωματικά, υπάρχει και το εξαιρετικό Dick Hyman Plays Fats Waller: ένας σύγχρονος μαίτρ αποδίδει γεμάτος σεβασμό έναν φόρο τιμής στο έργο του, δίσκος με πολύ καλό ήχο.
Στον ανίποδα, βρίσκουμε το Aki Takase Plays Fats Waller. Η Απω-Ανατολίτισα πιανίστρια του αλλάζει κυριολεκτικά τα φώτα. Ένα κα-τα-πλη-κτι-κό, εξόχως βλάσφημο άλμπουμ που, για τον γράφοντα, ανήκει μέσα στους 10 καλύτερους δίσκους τζαζ που μας έδωσε η τελευταία δεκαετία.