groovin'

John Scofield - Groove Elation - Verve 1995

Ο John Scofield εμφανίστηκε αρχικά ως sideman σε μεγάλα «δεύτερα» ονόματα της jazz (αν μπορεί κανείς να αποκαλέσει έτσι τον Gerry Mulligan ή τον Chet Baker) πριν ηχογραφήσει τοn ιστορικό live δίσκο σε μια και μοναδική περιοδεία με το συγκρότημα που σχημάτισε ο Billy Cobham με τον George Duke όταν έφυγαν από την mahavishnu orchestra του John McLaughlin και τους Mothers του Frank Zappa αντίστοιχα.
Στη συνέχεια ακολούθησε σόλο καριέρα, με συνεχή καταξίωση και συνεργασία με τα κορυφαία ονόματα της jazz κατακτώντας μια από τις πρώτες θέσεις μεταξύ των σύγχρονων κιθαριστών της jazz μουσικής.

Στον δίσκο Groove Elation που ηχογραφεί το 1995 σημειώνεται ένας σαφής εκτροχιασμός από τη soul – funk – jazz που προηγήθηκε και ακολούθησε στους επόμενους δίσκους του. Θα μπορούσε ίσως κάποιος να πει ότι ο δίσκος ξεχωρίζει μέσα σε μια πληθώρα ανησυχητικά επιτυχημένων παραλλαγών της ίδιας, καλής, συνταγής σαν το κερασάκι σε μια γλυκιά τούρτα.
Οι λόγοι της θετικής διαφοροποίησης αρκετοί.

Πρώτα πρώτα η θεματολογία. Εννοείται ότι όλα τα κομμάτια είναι ορχηστρικά. Ξεκινούν από το blues, το παραλλάσσουν, το ξεντύνουν από το αρχικό του ένδυμα και το στολίζουν με εκείνο της jazz, μιάς βαρειάς straight jazz, το περνάνε επιδερμικά από τη soul, χωρίς όμως να ξεχνάει ο ακροατής τις ρίζες που είναι μερικές φορές ακόμα και το delta blues.

Για την ενδυμασία αυτή φροντίζει μια πλειάδα ραφτών στους οποίους ξεχωρίζουν σε περίοπτες θέσεις έγχρωμοι μαιτρ, κουβαλώντας πίσω τους χρόνια πείρας στις πασαρέλες με άλλους μόδιστρους της jazz. Θα αναφέρω όλα τα ονόματα γιατί η παράλειψη έστω και ενός θα είναι κατάφωρη αδικία.

Το βασικό σχήμα κιθάρα, μπάσο, τύμπανα, Β3, συμπληρώνουν ο σπεσιαλίστας Larry Goldings, ένας αφιερωμένος στο Β3 με θητεία δίπλα στον Jim Hall, στο κοντραμπάσο ο Dennis Irwin γάτος των jazz studios με Joe Lovano και Art Blakey και το ιερό τέρας της soul funk Idris Muhammad με Lou Donaldson, Pharoah Sanders και αμέτρητους άλλους.
Το σχήμα συνεπικουρείται ή μάλλον παίρνει ζωή από τα πνευστά στα οποία ούτε λίγο ουτε πολύ θα βρούμε τον Howard Johnson στην τούμπα, μπάσο κλαρινέτο και βαρύτονο σαξόφωνο σχεδόν 70άρης σήμερα με ατζέντα που περιλαμβάνει Mingus, Crawford, Shepp, Gil Evans, Taj Mahal και βάλε, ο πολύς Steve Turre στο τρομπόνι (Roland Kirk, Ray Charles, Art Blakey, Thad Jones μέχρι και Santana), o γνωστός σε όλους τρομπετίστας Randy Brecker, ο λιγότερο γνωστός σαξοφωνίστας Billy Drewes (Woody Herman, Paul Motian) και τέλος ο επίσης πολυτάλαντος και πολυάσχολος Don Alias στα κρουστά.

Με τέτοια θηρία δίπλα του ο Scofield θα έπρεπε να έχει εύκολη δουλειά. Τελικά τον πιέζουν στα συνθετικά όρια, καθώς προσφέρει τις πιο ευρηματικές του συνθέσεις και οι μουσικοί ανταποκρίνονται με εξαιρετικό κέφι.
Ο δίσκος έχει εν πολλοίς μια χαλαρή, τεμπέλικια ατμόσφαιρα, και το πρώτο δείγμα έρχεται με το «ομώνυμο» lazy μια αργή σύνθεση με τον ίδιο να παίζει ακουστική και να συνδιαλέγεται με το Β3. Τα πνευστά κάνουν αισθητή αμέσως την παρουσία τους και ο ακροατής γνωρίζει ότι τα πράγματα θα είναι σοβαρά. Υπάρχει ένα βασικό αργό riff με μπάσο και τύμπανα το οποίο σχεδόν βαδίζει με αστάθεια για να μην πω κουτσαίνει. Ο Scofield παίζει ουσιαστικά την μπλου κλίμακα, αλλά λίγοι θα το αντιληφθούν.
Ακολουθεί ίσως η πιο δυνατή σύνθεση του δίσκου. Το peculiar, που επίσης μαρτυριέται από τον τίτλο του. Ένα στρυφνό σχήμα σε μπάσο, τύμπανα και τούμπα σε 2Χ4/4 στα οποία η πρώτη νότα στο μεν πρώτο είναι στη θέση ενώ στο δεύτερο στην άρση, έρχεται σε άμεση κόντρα με το βασικό θέμα που παίζουν τα άλλα πνευστά, με την κιθάρα και το Β3, σχεδόν αντιστικτικά, καθώς το θέμα εκτείνεται πλέον σε 4Χ4/4 τονίζοντας θέσεις στα πρώτα 2Χ4/4 ενώ άρσεις στα επόμενα 2Χ4/4.
Στη συνέχεια ο Scofield μουρμουρίζει φράσεις παραλλάσσοντας το θέμα. Πριν συνέλθεις έρχεται δεύτερο θέμα συμπληρωματικό του πρώτου, με ανάλογες χρονικές αξίες ,το οποίο παίζει η κιθάρα και εμπλέκεται με εκείνο των πνευστών δημιουργώντας την εντύπωση ότι το ένα από τα δυό θέματα παίζεται αντίστροφα από το πρώτο. Μετά τον αυτοσχεδιασμό στο μέσο του κομματιού, τα θέματα και η «διαπλοκή» τους επαναλαμβάνεται, μόνο που πλέον τα πνευστά χωρίζονται μεταξύ τους και παίζουν διαφορετικές δεύτερες και τρίτες φωνές…..
Ο ακροατής συνέρχεται κάπως με το R&B blues κομμάτι που ακολουθεί. Παραδοσιακό παίξιμο Scofield, με κοφτές μισές φράσεις, που αρχίζουν και δεν τελειώνουν χωρίς να έχεις αίσθηση ότι λείπει κάτι. Ο Goldings κεντάει στο Β3.
Βαρύ πυροβολικό το Kool. Βαρύ πομπώδες, κοφτό, θέμα, με τα μπάσα όργανα. Και παιχνιδιάρικα ξεσπάσματα της κιθάρας. Funk στο μεγαλείο του από τον Idris, ποιος νοιάζεται αν οι μισοί άλλοι παίζουν R&B και ο κιθαρίστας σολάρει σε blue….Αυτός παίζει funk γιατί έτσι θέλει και φυσικά είναι καλύτερα..
Το old soul που ακολουθεί, είναι καθαρά blues με ακουστική και swing υπόβαθρο
Το groove elation κινείται στα R&B πλαίσια επίσης με πιο ελεύθερο τέμπο.
Το Carlos είναι το προσιτό χιτ του δίσκου. Στακάτο τέμπο, παιχνιδιάρικες φράσεις στο θέμα μαζί με το Β3, με πάλι blue παραλλαγή στη συνέχεια και groovy funk υπόβαθρο για αυτοσχεδιασμό.
Ακολουθούν δυό πιο αδύναμα κομμάτια για να κλείσει ο δίσκος με το big top, την πιο jazz πρόταση του δίσκου, βαρειά και σύνθετη ενορχηστρωτικά, αν και πάλι όλη είναι δομημένη πάνω σε μικρές στακάτες φράσεις που δομούνται σιγά σιγά σε ύφος ευρωπαϊκής jazz.

Στο σύνολό του ο δίσκος χαρακτηρίζεται ιδιαίτερα πολυρυθμικός, σε ξεσηκώνει, παρ ότι υπάρχει διάχυτη η χαλαρή διάθεση κάτι που σίγουρα ξεκινάει από την άνεση που χαρακτηρίζει τους φτασμένους και έμπειρους κολοσσούς που συνοδεύουν τον άξιο κιθαρίστα.
5 στα 5 σε όλα Ηχογράφηση επίσης. Προσωπικά ο καλύτερος των καλύτερων. Μόνο για το peculiar αρκούν τα άστρα