THE RESIDENTS / THE THIRD REICH ‛N’ ROLL ( digitally remastered 2005)
Το Τρίτο Ράϊχ εν ρολ ; Ο τίτλος από μόνος του εύγλωττος αλλά και προβοκατόρικος , πόσω δε μάλλον όταν συνδυάζεται με τον Dick Clarke στο εξώφυλλο ντυμένο με στολή των SS και κρατώντας ένα καρότο στο χέρι , περιβαλλόμενο από μικρές φιγούρες -καρικατούρες του Αδόλφου σε ένα άκρως δημιουργικό , χιουμοριστικό , προκλητικό και όπως πάντα ανοιχτό σε πολλαπλές ερμηνείες εικαστικό κολλάζ .
Οι ίδιοι οι Residents , στο πολυτελές βιβλιαράκι που συνοδεύει την άκρως επιμελημένη και με χοντρό , σκληρό , laminated κάλυμμα , επανέκδοση του τρίτου – τουλάχιστον κατά σειράν ηχογραφήσεως – έργου τους , προσφέρουν την δική τους εκδοχή . Ο φασισμός στο ρόκ εν ρόλ και δη στην δεκαετία του 70 ; Οξύμωρον , βεβαίως σε πρώτη φάση. Πως είναι δυνατόν το anti – establishment επαναστατικό , νεανικό , ορμητικό , σαρωτικό κίνημα της νέας μουσικής να σχετίζεται με τον φασισμό ; Και μάλιστα τα επικίνδυνα αυτά στοιχεία να είναι τόσο έντονα ώστε να απαιτείται η κατά μέτωπον επίθεση εναντίον τους από τους Residents , την μπάντα που όπως χαρακτηριστικά αλλά και σκωπτικά αναφέρεται στο εν λόγω booklet είχε αποφασίσει να μην κυκλοφορήσει το δεύτερο LP της , το γνωστό με τίτλο “Not Available” , ενώ η αποθήκη τους ήταν γεμάτη με 900 από τα 1000 αντίτυπα που είχαν συνολικά τυπώσει για το πρώτο τους LP .
Οι Residents λοιπόν απαντούν καταφατικά στο ερώτημα εάν υπάρχει φασισμός στο ροκ εν ρολ και υπονοούν , ή μάλλον σηκώνουν το δάχτυλο και δείχνουν , την δικτατορική συμπεριφορά των Μέσων ( μουσικός τύπος , ραδιόφωνο , εκπομπές στην tv ) και την μέσω αυτών επιβολή καλλιτεχνών που ανερυθρίαστα αναμασούν την ίδια μουσική , ανενδοίαστα χρησιμοποιούν την ίδια φόρμα – φόρμουλα . «Η κουλτούρα της γενιάς τους είχε αγκαλιάσει το ροκ ως βασικό εκφραστικό όχημα και ατυχώς όχι το επιθετικό ροκ εν ρολ των Berry , Diddley ή έστω Prisley , αλλά το πράο , αδιάφορο , μαλθακό «ροκ» των Frampton , Three Dog Night , Aerosmith , Deep Purple» ( δικά τους λόγια ) . Εξ ού και η επιλογή του προσώπου του Dick Clarke να ενδυθεί την χιτλερική στολή , αφού αυτός ήταν υπεύθυνος τόσο για το πρώτο τηλεοπτικό σόου σε πανεθνική κλίμακα για το ροκ ‛ ν’ ρολ , όσο και για το ότι ήταν ο άνθρωπος χάρη στον οποίο οι περισσότεροι ροκ αστέρες εμφανίστηκαν στην τηλεόραση και έγιναν διάσημοι , αλλά και για το ότι υπάρχει ηχογραφημένη η φωνή του να παραδέχεται ότι το έκανε για τα λεφτά .
Επίθεση λοιπόν κατά μέτωπο στην μουσική βιομηχανία , στην μουσική βλακεία , στις νόρμες που οριζαν το ροκ στερέωμα . Πιστοί , όσο σχεδόν κανένας άλλος , στο πνεύμα του ροκ εν ρολ , δηλαδή στην ανεξαρτησία σκέψεως , δράσεως , επιλογών , θεματολογίας , εκφραστικής φόρμας , και ακραιφνείς πειραματιστές με ιδεολογικό υπόβαθρο , οι Residents από την αρχή της «καρριέρας» τους έχουν αποκτήσει δικό τους στούντιο ηχογραφήσεων και εκεί έχουν την δυνατότητα να πειραματίζονται με τον «ηχογραφημένη» ήχο , ως τέτοιον και τις ατέλειωτες δυνατότητες του στούντιο ηχογραφήσεων ως οργάνου . Μπορεί βεβαίως κάτι τέτοιο να έχει υποστηριχθεί και για τους Beatles και τις 700 ώρες ηχογράφησης που απαιτήθηκαν για να γίνει πραγματικότητα το “Sgt Peppers” , αλλά οι Residents ως μη πραγματικοί μουσικοί , ως μη πραγματικό γκρούπ , «δεν εκκινούν από την γνώση των διαφόρων μορφών και κανόνων της μουσικής κατασκευής , αλλά από μια λίαν ανεπτυγμένη ακουστική συγγένεια και αυτό ακριβώς είναι το καινούργιο» , όπως πολύ σωστά επισημαίνει ο Chris Cutler στο βιβλίο του “File Under Popular” συνεχίζοντας πιο κάτω «Ηρθαν , όχι ως συνθέτες ή εκτελεστές που είχαν σκοπό να διευρύνουν τις ικανότητες τους , αλλά ως καλλιτέχνες , μουσικά αποστασιοποιημένοι με έναν κομβικής σημασίας τρόπο αλλά έχοντας την δυνατότητα να αντιληφθούν – όπερ και έπραξαν – το ευρέως αγνοηθέν μέχρι τούδε δυναμικό της νέας τεχνολογίας .»
Ως εκ τούτου ήταν επόμενη η απογοήτευση τους με την μουσική σκηνή των 70’ς και ο τρόμος που ένοιωσαν όταν σήκωσαν το κεφάλι έξω από το στούντιο ηχογράφησης και είδαν τα τεκταινόμενα . Βέβαια το ότι σήκωσαν κεφάλι έξω από το στούντιο είχε ως αποτέλεσμα την επαφή τους με την Γερμανική πρωτοπορία της εποχής ( Faust , Can κλπ ) , αλλά όταν « το έψαξαν βαθύτερα , τρόμαξαν . . .» Η επαφή όμως με την γερμανική πρωτοπορία που με την σειρά της είχε επηρεαστεί από την πρωτοποριακή μουσική των τελευταίων ετών σοβαρών συνθετών ( «συγκεκριμένη μουσική» , ηχητικά κολλάζ κλπ ) είχε ως αποτέλεσμα την γέννηση της σκέψης ότι όλα αυτά , όλη αυτή η υπέροχη «αποδομηστική ευαισθησία» μπορούσαν ίσως να εφαρμοστούν και στο κλασικό αμερικάνικο garage ροκ .
Ετσι άρχισε να υλοποιείται η μουσική πλευρά του «Third Reich ‛ n ‛ roll” που μπορεί μεν χρονικά να έπεται της συλλήψεως του εικαστικού μέρους του , όμως για δογματικούς σκοπούς την εξετάζουμε μετεγενέστερα. Πήραν λοιπόν περίπου 29 τραγούδια , πολλά από αυτά γνωστά χιτς ( από James Brown και Papa’s got a brand new bag” έως “Satisfaction” ) και άλλα τελείως ξεχασμένα , και τα απεδόμησαν . Η αποδόμηση βέβαια , δεν έχει , όπως με πρωτη ματιά μπορεί να υποθέσει κανείς αρνητικό χαρακτήρα , « δεν είναι συνώνυμη με την καταστροφή . Στην πραγματικότητα είναι πιο κοντά στο αρχικό νόημα της λέξης ανα-λυσις , σχετίζεται δηλαδή με την ανακατασκευή. Εάν κάτι καταστρέφεται σε μια αποδομηστική ανάγνωση , δεν είναι το ίδιο το κείμενο – εδώ τα τραγούδια – αλλά ο ένας και μοναδικός τρόπος ερμηνείας του κειμένου και ο ισχυρισμός της ανέκκλητης κυριαρχίας της επί όλων των υπολοίπων» ( Barbara Johnson / The Critical Difference).
Η όλη διαδικασία είχε ως ακολούθως : αρχικά παίχθηκαν τα τραγούδια στις αυθεντικές τους εκτελέσεις και ηχογραφήθηκαν σε ένα κανάλι . Ακολούθως οι Residents άρχισαν να παίζουν ταυτόχρονα μαζί τους , προσθέτοντας κομμάτι – κομμάτι την δική τους ερμηνεία , ανάλυση και κατόπιν σβήστηκε τελείως το αρχικό μέρος με τις αυθεντικές εκτελέσεις . Μετά ήρθε το απαραίτητο κόψιμο και τελικά το μοντάζ , η συρραφή σε ένα ενιαίο έργο με την κάθε ερμηνεία εκάστου τραγουδιού να διαδέχεται την άλλη χωρίς διακοπή.
Στο “Margins of Philosophy” ( «Περιθώρια Φιλοσοφίας » ) o Jacques Derrida προτείνει ότι το περιθώριο που υποχρεωτικά αφήνει η τυπογραφία στο τυπωμένο κείμενο , μπορεί να είναι εξ ίσου σημαντικό με το ίδιο το κείμενο , αφού στο περιθώριο γράφονται παρατηρήσεις , αναγράφεται ο θαυμασμός του αναγνώστη για τα όσα διαβάζει , σημειώνονται οι παρατηρήσεις του , τίθενται οι απορίες του με τελικό αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα δεύτερο βιβλίο , μέσα και δίπλα στο ήδη υπάρχον , το οποίο μπορεί να μετατραπεί και σε πρώτο , ανατρέποντας έτσι την παραδοσιακή τάξη , διότι εν τέλει τα ερωτήματα που τίθενται στο περιθώριο μπορεί να αποσπάσουν την προσοχή του αναγνώστη από το κείμενο και να την στρέψουν αλλού .
Με τον ίδιο μηχανισμό λειτουργού και οι Residents στο “Third Reich’ n’ roll” . Το πρώτο κείμενο – τα τραγούδια στις αυθεντικές τους εκτελέσεις - , ουσιαστικά υποκαθίσταται από τις σημειώσεις και τις παρατηρήσεις τους – το παίξιμο ταυτόχρονα με αυτές - στο περιθώριο , εξαφανίζοντας το πρωτότυπο , αφού η νέα ερμηνεία που προτείνουν δια μέσου των αποριών , του θαυμασμού , αποκτά την δική της οντότητα , υποσκελίζοντας το αρχικό κείμενο , ανατρέποντας έτσι την παραδοσιακή τάξη . Ηθελημένα ή αθέλητα δηλαδή οι Residents εφαρμόζουν με απόλυτη επιτυχία στην μουσική την μετα- στρουκτουραλιστική θεωρία της φιλοσοφίας και της ερμηνείας των κειμένων . Απλά ιδιοφυές ( ***** )
Last edited:
