Παγωμένo Διαμάντι

17 June 2006
62,722
Χολαργός
Ο Jean Sibelius (1865-1957)ξεπέρασε τά σύνορα τής μικρής του πατρίδας τής Φινλανδίας,παρ´ότι αρχικά θεωρήθηκε ένας ´εθνικιστής´συνθέτης.
Οταν γεννήθηκε, η Φινλανδία βρισκόταν ακόμα υπό Τσαρική κατοχή.
Δύο από τά σημαντικότερα έργα του τόν ´ταλαιπώρησαν´ιδιαίτερα μέχρις να αποκτήσουν τήν τελική τους μορφή:Tό κοντσέρτο γιά Βιολί και Ορχήστρα op.47 και η Συμφωνία Νο5 op.82..
Τό κονσέρτο γιά Βιολί αναθεωρήθηκε σημαντικά και απαλείφθησαν αρκετές ενδιαφέρουσες μουσικές ιδέες χάριν τής πιό στέρεας δομής του..
Η τελική του εκδοχή πρωτοπαρουσιάστηκε στό Βερολίνο τό 1905 μέ σολίστ τόν Karl Halir και διευθυντή ορχήστρας τόν Richard Strauss.
Εργο ιδιαίτερα απαιτητικό γιά τόν σολίστ αποτελείται από τρία μέρη..
Το πρώτο μέρος ακολουθεί μιά πανέμορφη μελωδική γραμμή,όπου τό βιολί συνομιλεί αρχικά μέ τό κλαρινέτο και εν συνεχεία μέ τά υπόλοιπα ξύλινα πνευστά και τά τύμπανα.Η γενική είσοδος τής ορχήστρας μέ τά έγχορδα προσδίδει στό μέρος μιά μυστικιστική μεγαλοπρέπεια.
Η cadenza είναι εξαιρετικά δύσκολη.
Τό δεύτερο μέρος είναι ένα λυρικό κομψοτέχνημα.Η ορχήστρα συνοδεύει τόν σολίστα μέ pizzicato γιά να παραχωρήσει τήν πρώτη θέση σέ μιά ´εσωτερική συνομιλία´βιολιού και φλάουτου.
Τό τρίτο μέρος(Αllegro ma non tanto)αποτελείται από δύο κυρίως θέματα ,όπου κυριαρχούν η λεπτότητα και η ευρηματικότητα στήν ορχήστρα και στόν σολίστ...
Τό έργο αποτελεί αναπόσπαστο μέρος τού ρεπερτορίου γιά βιολί και πολλοί μεγάλοι βιρτουόζοι έχουν αναμετρηθεί μαζί του.
Οι Jasha Heifetz,David Oistrach,Ginette Neveu,Salvatore Accardo,Cho-Liang Lin,Viktoria Mullova,Isaac Stern ,έχουν προσφέρει εξαιρετικές ερμηνείες μέ προεξάρχουσες τών Neveu(Philips) καί Heifetz(R.C.A.).
Ομως η αξιολογότερη ,ίσως,όλων προέρχεται από τόν Λεωνίδα Καβάκο καί την Συμφωνική Ορχήστρα τού Lahti υπό την διεύθυνση τού εξαιρετικού Osmo Vanska(εταιρεία BIS).
Ο Καβάκος ήταν μόλις 24 ετών όταν τό ηχογράφησε και βρισκόταν σέ εξαιρετική φόρμα...
Ενδιαφέρον είναι ότι παρουσιάζονται και οι δύο εκδοχές τού κοντσέρτου(η πρώτη τού 1904 και η αναθεωρημένη τού 1905)και αυτό προσφέρει μιά μεγάλη ευκαιρία στόν φιλόμουσο γιά συγκρίσεις...
Ο Sibelius ´θυσίασε´όμορφες ιδέες χάριν τής γρανιτένιας δομής καί σέ αυτό έμοιαζε πολύ μέ τον Brahms.
Ο δίσκος βραβεύθηκε από το περιοδικό Gramophone.

41MREMQYKGL._AA240_.jpg
 

Busoni

Supreme Member
5 July 2006
3,290
Πάτρα
Tελικά ο Sibelius είναι παγωμένος ή δεν είναι; Στο Just been in concert άλλα μας γράφετε... :)

Πάντως, από την μικρή δική μου εμπειρία με τους Σκανδιναβους, και με την εξαίρεση του Berwald που δεν ξέρω "από πού πήρε" κι ονομάζει τις συμφωνίες στα γαλλικά, οι υπολοιποι Σκανδιναβοι(ακόμα και ο Grieg) μου φαίνονται λίγο ψυχροί. Η 5η του Sibelius, που παίχτηκε την προηγούμενη Τρίτη στο Μ.Μ.Α, παρόλες τις δυσκολίες στην κατανοηση, μου άφησε την ίδια εντύπωση: παγωμένη κι εσωστρεφής.
 
17 June 2006
62,722
Χολαργός
Απάντηση: Re: Παγωμένo Διαμάντι

Tελικά ο Sibelius είναι παγωμένος ή δεν είναι; Στο Just been in concert άλλα μας γράφετε... :)

Πάντως, από την μικρή δική μου εμπειρία με τους Σκανδιναβους, και με την εξαίρεση του Berwald που δεν ξέρω "από πού πήρε" κι ονομάζει τις συμφωνίες στα γαλλικά, οι υπολοιποι Σκανδιναβοι(ακόμα και ο Grieg) μου φαίνονται λίγο ψυχροί. Η 5η του Sibelius, που παίχτηκε την προηγούμενη Τρίτη στο Μ.Μ.Α, παρόλες τις δυσκολίες στην κατανοηση, μου άφησε την ίδια εντύπωση: παγωμένη κι εσωστρεφής.

Οταν έγραφα τό τίτλο εσένα θυμόμουν.;)
Τό κοντσέρτο γιά βιολί μόνον ´ψυχρό´δέν είναι..Θά τόλεγα μάλιστα μαλλον ´φλογισμένο´.
Οσο γιά την 5η κατά τήν γνώμη μου,αποτελεί έναν ύμνο στήν φύση (τής Φινλανδίας βεβαίως)και τήν θεωρώ μαγευτική..
Ειδικά τό τελευταίο ρωμαλέο και υμνητικό μέρος της ,μέ τά πνευστά,τό βρίσκω συναρπαστικό...O Karajan είναι ανυπέρβλητος
Η 1η και η 2η Συμφωνία είναι πιό σκοτεινές(η 2η ίσως είναι η πιό αγαπημένη μου).Ψάξτες μέ τόν Τoscanini...Ειδικά η 2η πού κυκλοφορεί από Νaxos-Historical μέ τον Ιταλό έχει όλη τήν Βορεινή μελαγχολία σέ σπουδαία Ιταλική ´μετάφραση´.:smile::smile:
 

Δημοκηδής

Μέλος Σωματείου
23 June 2006
9,967
Η άποψη μου είναι ότι πρόκειται για θέμα διάθεσης και ψυχολογικής προετοιμασίας του ακροατή ....

Πολλές φορές 'ακούμε' αυτό που θέλουμε να πιστεύουμε ότι αποτελεί την επιδίωξη του συνθέτη, είτε 'ακούμε' αυτό που επιβεβαιώνει κάποιες δικές μας αντιλήψεις ...
 

McZab

Supreme Member
3 July 2006
4,843
Belleville
Λοιπόν χθες το βράδυ που είχα αρκετό χρόνο και διάθεση ξανά-άκουσα το έργο ακριβώς στην εκτέλεση που παρουσίασε ο Σπύρος, δεν έχω άλλη άλλως τε.
Το άκουσα αρχικά διότι μου αρέσει πάρα πάρα πολύ και κατόπιν προσπαθώντας να ανιχνεύσω ίχνη "ψυχρότητας" όπως αναφέρθηκαν. Βέβαια δεν είμαι ο κατάλληλος άνθρωπος διότι πολλοί με έχουν χαρακτηρίσει ψυχρό εξαρχής οπότε ίσως με τους Βόρειους να νιώθω πιο άνετα...Τέλος πάντων αυτό ήταν παρένθεση.
Αφού λοιπόν απόλαυσα το έργο και στις δυο εκδοχές του, σκέφτηκα μήπως υπάρχει η τάση να χαρακτηρίζουμε "ψυχρό" ένα έργο εξαιτίας της δομής του και όχι του συναισθηματικού κενού που μας προκαλεί. Δηλαδή μια εντύπωση "αυστηρότητας", "ορθότητας", "ανελαστικότητας" στο μουσικό ύφος, μας παρασύρει στο χαρακτηρισμό "ψυχρό" ο οποίος όμως κατ' εμέ είναι άδικος γιατί δηλώνει την απουσία συναισθήματος. Σίγουρα όπως ελέχθη, η δική μας ψυχολογική-συναισθηματική κατάσταση ορίζει τον τρόπο που ακούμε αλλά γενικά υπάρχει μια τάση να ταυτίζονται τα συναισθήματα με πιο "φιλελεύθερες" μουσικές γραφές ή ήχους. Το ρίχνω σαν σκέψη...
 

Busoni

Supreme Member
5 July 2006
3,290
Πάτρα
Μια και χρησιμοποίησα πρώτος τον όρο "ψυχρό", για την 5η του Sibelius αν θυμάμαι σωστα, οφείλω κάποιες εξηγήσεις. Όσα νιώθει κανείς ακούγοντας ένα έργο δύσκολα μεταφέρονται σε λέξεις. Ενίοτε οι περιγραφές είναι εύστοχες κι άλλοτε αδέξιες.

Στην περίπτωση της 5ης ένιωθα ν'ακούω την περιγραφή ενός παγωμένου τοπίου. Την αίσθηση του ψύχους εκφρασμένη με νότες. Το ίδιο είχα νιώσει ακούγοντας τo Cantus Arcticus for Birds, Op.61 του Rautavaara. Αυτό δεν έχει να κάνει ούτε με συναισθηματικό κενό, ούτε με αυστηρότητα ύφους και δομής του έργου. Είναι μέρος του πώς άκουσα ένα μουσικό έργο, κι επειδή συνέβη και σε αλλο έργο Φινλανδού συνθέτη το ανέφερα ως εντύπωση.

Επίσης, η σύνδεση του "ψυχρού" με έργα αυστηρού ύφους και δομής, και του "συναισθηματικού" με έργα "φιλελευθερου" ύφους είναι μάλλον απλοϊκή κατα τη γνώμη μου. Για παράδειγμα, ακούω από πολλούς, κι αναφέρομαι σε άτομα που δεν ακούν συχνά κλασική μουσική, να χαρακτηρίζουν ψυχρό τον Bach και συναισθηματικό τον Chopin. Εντούτοις, μόνο τη θρησκευτική μουσική του Bach να δει κανείς, καταλαβαίνει οτι το ύφος του συνθέτη δεν μπορει να στερείται συναισθημάτων. Αναρωτιέμαι λοιπόν μήπως υπάρχει κάτι πέρα από την ψυχική/συναισθηματική κατάσταση, η οποία είναι περιστασιακή, που οδηγεί σε τετοιυς χαρακτηρισμούς. Μήπως είναι η απουσία εξοικείωσης με το ύφος του συνθέτη; Μήπως η...μεσογειακή νοοτροπία; Μήπως η επιβολή αυτού του μαζικού στυλ που συνδέει τα χαρούμενα συναισθηματα με μουσική για χορο και γλέντι και τα θλιμμένα με καψουροτράγουδα;
 

amadeus webern

New member
5 May 2009
83
Αγαπημένο κοντσέρτο. Πέρα από την ήρεμη και πολύ αγαπημένη ερμηνεία του Καβάκου, εξίσου αγαπημένη η ερμηνεία του Frank Peter Zimmermann με τον Mariss Jansons και την Philharmonia του 1991, η οποία ξανακυκλοφόρησε σχετικά πρόσφατα σε box set μαζί με άλλα ρομαντικά κοντσέρτα (Μπετόβεν, Μπρουχ κλπ).
m41194sv5lh.jpg


Εξίσου ενδιαφέρουσα είναι η εκτέλεση του Yuval Yaron με τον Κλάους Τένστεντ. Ο Γιαρόν είναι πολύ γερός βιολιστής, ο οποίος όμως χρησιμοποιεί το δοξάρι του σαν να είναι νυστέρι και κάποιες φορές μου κόβει το αίμα στην κυριολεξία όταν τον ακούω σ' αυτό το έργο (για καλό ή κακό δεν ξέρω).

mozart-symphonies-nos-32-1-sibelius-violin-concerto-klaus-tennstedt-cd-cover-art.jpg