'Αιρετικοί' Υμνοι

Karlheinz Stockhausen - Hymnen
Anthems For Electronic And Concrete Sounds
Το 1969, η Deutsche Grammophon κυκλοφόρησε ένα τουλάχιστον ‘περίεργο’ διπλό LP που έμελλε να γίνει θρυλικό: το ‘Hymnen’ του Karlheinz Stockhausen. Το ‘Hymnen’ φτιάχτηκε το 1966 στο εργαστήρι του Stockhausen στην Κολωνία. Το άλμπουμ είχε σαν υπότιτλο ‘Anthems For Electronic And Concrete Sounds’, είχε διάρκεια 113 λεπτά και ήταν απλωμένο σε 4 πλευρές δίσκου με τίτλους ‘Region I’, ‘Region II’, ‘Region III’ και ‘Region IV’. Από την πρώτη στιγμή που κυκλοφόρησε έκανε πάταγο.
Η Γερμανία ήταν στο επίκεντρο της Σύγχρονης Πειραματικής Μουσικής εκείνη την εποχή και ο Karlheinz Stockhausen ήταν περίπου ήρωας στα μάτια των νεαρών Γερμανών – οι οποίοι αγαπούσαν το ροκ’εν’ρολ για την αμεσότητά του και για τους ίδιους πάνω κάτω λόγους που το αγάπησαν όλοι περίπου οι νέοι που ήρθαν σ επαφή μαζί του. Μόνο που οι Γερμανοί ‘είχαν το σκουλήκι’: άπαξ και έμαθαν πως να παίζουν αυτή τη μουσική, έπρεπε να βρούν τρόπο να την εντάξουν στη δική τους κουλτούρα αντί να πιθηκίζουν τα Βρετανικά και τα Αμερικάνικα γκρούπ. Το Krautrock ήταν απλά, πίσω από την επόμενη γωνία. Το ‘Hymnen’ θεωρείται περίπου το Big Bang, η στιγμή της Γένεσης για όλα τα Γερμανικά γκρούπ που θα ακολουθούσαν.
Ο λόγος που ο δίσκος έκανε πάταγο είναι γιατί πήρε το Γερμανικό Εθνικό Υμνο -Deutschland, Deutschland Uber Alles- και του άλλαξε κυριολεκτικά τον αδόξαστο. Επαιξε άγρια μαζί του, τον πέρασε μέσα από ηλεκτρονικά μπλιμπλίκια, τον παραμόρφωσε οικτρά και γενικώς ασέλγησε πάνω του όσο μπορούσε. Οι Γερμανοί ‘φρίκαραν’. Η Αριστερά ‘δεν έπιασε’ τη ...φιλοπαίγμωνα διάθεση του όλου εγχειρήματος και κατηγόρησε το Stockhausen ότι απευθυνόταν στα πιό άξεστα και χυδαία Γερμανικά ένστικτα. Η Δεξιά έγινε έξαλλη γιατί ο συνθέτης ‘εξύβρισε και σπίλωσε τη Γερμανική Υπερηφάνεια κι έκανε όλη την Ευρώπη να γελάει μαζί τους’.
Οι νεαροί Γερμανοί αγαπούσαν ήδη τον Stockhausen: την εποχή εκείνη είχε μόλις επιστρέψει από μία εξάμηνη παραμονή στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια όπου έδοσε διαλέξεις πάνω στην πειραματική μουσική. Ανάμεσα σε αυτούς που παρακολούθησαν τα σεμινάρια ήταν ο Jerry Garcia και ο Phil Lesh των Grateful Dead, η Grace Slick των Jefferson Airplane και πολλοί άλλοι μουσικοί της Ψυχεδέλειας. Ο Stockhausen, με τη σειρά του, είχε παρακολουθήσει μιά συναυλία των Airplane στο Fillmore West. Στους ρεπόρτερς που τον αναγνώρισαν και τον πλησίασαν σαστισμένοι δήλωσε ότι ‘αυτή η μουσική του διεύρυνε το μυαλό’. Ετσι, ενώ οι νεαροί Γερμανοί τον λάτρευαν ήδη επειδή αγκάλιασε τη ροκ’εν’ρολ κουλτούρα τους, τον λάτρεψαν διπλά με την κυκλοφορία του ‘Hymnen’: το θεώρησαν σαν μιά Αρχή για την απελευθέρωση των Γερμανικών συμβόλων και όλων όσα αυτά είχαν φτάσει να σημαίνουν μετάα από δύο Παγκόσμιους Πολέμους. Με το να σμικρύνει και να υποβιβάσει τον Εθνικό τους Υμνο στις πιό μινιμαλιστικές διαστάσεις του, ‘διασκόρπισε ασυνείδητα ένα σύμβολο καταπίεσης’ και τους το απέδωσε ξανά, καινούργιο, ελεύθερο από όλα όσα συμβόλιζε μέχρι τότε. Ο Γερμανικός ύμνος ήταν μόνο ένας από τους δέκα περίπου που περιείχε το αυθεντικό άλμπουμ και η ...ασέλγεια ελάμβανε χώρα στη δεύτερη πλευρά του άλμπουμ μαζί με το Σοβιετικό Εθνικό Υμνο και κάμποσους άλλους ύμνους από την Αφρική. Αλλά το αποτέλεσμα ήταν συγκλονιστικό.
Το διαδίκτυο είναι γεμάτο από λεπτομέρειες πάνω στο ‘Hymnen’. Πάνω στο Πως κατασκευάστηκε και τι λέει ο δημιουργός του γι αυτό. Το αυθεντικό άλμπουμ δεν υπάρχει πιά. Ο Stockhausen μετά από πολλά χρόνια και με πολύ κόπο, κατόρθωσε να αποκτήσει τα δικαιώματαα της μουσικής του. Το ‘Hymnen’ στις μέρες μας είναι πιά 4πλό CD. Εχουν προστεθεί η ‘Μασσαλιώτιδα’, ο Υμνος της Διεθνούς και άλλα πολλά, πάντα με την ίδια μαεστρία και την ίδια ανατρεπτική διάθεση. Το κόστος του άλμπουμ παίζει γύρω στα 80 ευρώ και μπορείτε να το αγοράσετε από τον ίδιο. Αν με ρωτάτε αν αξίζει να μείνετε Χωρίς μιά ντουζίνα άλλους δίσκους και να ‘επενδύσετε’ εδώ θα σας απαντήσω ότι αξίζει Ασυζητητί. Χωρίς Δύο ντουζίνες, να προσθέσω. Ή μάλλον όχι: κάντε τες τέσσερις...