• Αγαπητοί φίλοι και φίλες.

    Με ιδιαίτερη χαρά σας προσκαλούμε στην κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας του AVClub στη Θεσσαλονίκη για το 2024 την Κυριακή 07 Απριλίου και ώρα 14.00

    Δηλώστε τη συμμετοχή σας εδώ, θα χαρούμε πολύ να σας γνωρίσουμε από κοντά.

17 June 2006
14,350
k5.jpg


Sergei Prokofiev: Toccata Op. 11


Γράφτηκε το 1912 και παρουσιάστηκε στην Πετρούπολη από τον ίδιο το συνθέτη το 1916. Είναι από εκείνα τα έργα όπου κυριολεκτικά ακούς τον 20ο αιώνα να έρχεται. Ακούς τη βιομηχανική επανάσταση και το πέρασμα του καπιταλισμού στο ιμπεριαλιστικό του στάδιο, τον κυβισμό, τον Kandinsky και τον Paul Klee, τη Σχολή Bauhaus και τους φουτουριστές, τον κονστρουκτιβισμό και τη ρώσικη πρωτοπορία. Είναι από εκείνες τις στιγμές που η τέχνη σπάει την επιφυλακτική συναίνεσή της με την κοινωνία. Που ψυχανεμίζεται, νιώθει πως καμία εμπειρία του παρελθόντος δεν μπορεί να ανακληθεί ή να ξαναρχίσει. Που οι καλλιτέχνες παύουν να προσφέρουν στο παμφάγο και πανίσχυρο σύστημα της πληροφόρησης και της επικοινωνίας την ευπειθή και υπάκουη συνεργασία τους. Ανησυχούν. Γίνονται βίαιοι. Παύουν να δουλεύουν για το εργοστάσιο αλλά ενάντια στο εργοστάσιο και στους κανόνες του. Επιτίθενται στο Σύστημα, στο κατεστημένο, με υψηλό αίσθημα ευθύνης. Και η ρήξη είναι ρητή. Ανυποχώρητη. Και προπάντων θορυβώδης.

Το άκουσμα είναι νευρωτικό και γεμάτο κραδασμούς, στον αντίποδα του ρομαντισμού, στην αγκαλιά μιας άτεγκτης μηχανικής που όμως δε μπορεί να κρύψει το βαθύ συναισθηματισμό της. Δεν έχω λόγια για τον φλογερό και ζωηφόρο ασκητισμό, το σφρίγος, την αθυροστομία, την ανεμελιά, τον παραμυθένιο λυρισμό, αυτή τη σχεδόν ανησυχητική τελειότητα, σχολαστικά επεξεργασμένη μέχρι την απειροελάχιστή της λεπτομέρεια, που δονείται και ιριδίζει από μύριες αποχρώσεις και σε βάζει να κάθεσαι σε αναμμένα κάρβουνα καθώς μοιάζει να κρέμεται από κλωστές, μπλαζέ, ανεπαίσθητα κακεντρεχής, φευγαλέα σαν οπτασία, μαγευτική σαν νεράϊδα.
Η ψευδαίσθηση ότι αρκετά μουσικά νήματα προχωρούν ταυτόχρονα σε διαφορετικά tempi προκαλείται από λογής έμμεσες στρατηγικές: διάφορα πολυμήχανα τεχνάσματα πιανιστικής γραφής μιάς ιδιόμορφης και πανούργας αρμονικής γλώσσας: βρίθει από εκκεντρική μελωδικότητα, πονηριά, συγκινητική τρυφερότητα, καθώς σουρεαλιστικές παραξενιές εκπληκτικής ομορφιάς ξεπηδούν και χορεύουν πάνω από κρυμμένα εσώτερα τρίσβαθα. Είναι γλώσσα περιωπής που μοιάζει γεμάτη αγκάθια και μπορεί να δείχνει βάναυση αλλά ο πυρήνας της είναι απίστευτα επινοητικός, λεπτοφυής και οξύνους. Η εκφορά της απαιτεί τρομαχτική σαφήνεια˙ διαύγεια, ζευγαρωμένη με σβελτάδα, επιδεξιότητα που και μόνο να τη σκεφτείς, τρομάζεις. Μια οργασμική επέλαση λαμβάνει χώρα καθώς εξαπολύονται η μία μετά την άλλη διαδοχικές κορυφώσεις πιανιστικής φρενίτιδας: καθεμιά τους κυοφορεί άψογη δραματική πλοκή, ευστροφία, αίσθηση υπεροχής και αφηγηματικές ικανότητες που προϋποθέτουν έναν το λιγότερο ιδιοφυή συνθέτη.


Αυστηρά με τη Martha Argerich (Debut Recital - DG 447 430-2)




 

Skakinen

AVClub Fanatic
22 November 2006
10,037
Αθήνα
:worshippy:
Κώστα δεν έχω λόγια...
Είναι πολλές οι φορές που μας έχεις θέσει το δίλημμα: τι αξίζει περισσότερο, το Έργο αυτό καθαυτό ή η Παρουσίασή του...;
 

Κώστας Γκαβάκος

AVClub Enthusiast
16 March 2009
1,276
Αθήνα
Η Toccata Op.11, περισσότερο από το Suggetion Diabolique χαρακτηρίζεται από ένα perpetuum mobile μοτίβο.
Οι νότες που επαναλαμβάνονται με σταθερότητα και ταχύτητα δημιουργώντας έναν αρμονικό μηχανιστικό μοτίβο αποτελούν την ρυθμική επιλογή πάνω στην οποία αναπτύσσονται αλλά και απορροφώνται μουσικές συγκρούσεις και παραφωνίες.


Η θρυλική εγγραφή της Argerich στo Debut Recital χαρακτηρίστηκε σαν εκτέλεση <υπερβατικής δεξιοτεχνίας> και είναι και εμένα η αγαπημένη μου παρότι μου αρέσουν τόσο ο Byron Janis όσο Samson Francois που βρίσκονται στα αντίστοιχα διπλά cd που είχε η Philips στην σειρά Great Pianists of the 20th Century.
Για την ιστορία υπάρχει και προγενέστερη εγγραφή της Argerich στα στούντιο της Βορειογερμανικής ραδιοφωνίας τον Μάρτιο του 1960, τέσσερεις μήνες πριν ηχογραφήσει το Debut Recital αλλά είναι μονοφωνική. Οι δύο ηχογραφήσεις μοιάζουν.

Martha_Argerich-Martha_Argerich-Debut_Recital.jpg Argerich Early Recordings.jpg

Μια ακόμη τοπ εκτέλεση είναι μια ζωντανή του Gilels που βρίσκεται στο κουτί της Brilliant-Russian Legends 100 cds. O χρόνος ηχογράφησης είναι άγνωστος, η ποιότητα ήχου μέτρια η εκτέλεση όμως είναι κορυφαία.

Για τους φίλους του βινυλίου όλες οι σονάτες έχουν εκδοθεί με εξαιρετικό ήχο και σε πάρα πολύ καλές εκτελέσεις από τον Gyorgy Sandor σε έξι βινύλια της Turnabout.

Sandor.jpg
 

#@george@#

AVClub Addicted Member
1 April 2010
1,750
.................................................... Που οι καλλιτέχνες παύουν να προσφέρουν στο παμφάγο και πανίσχυρο σύστημα της πληροφόρησης και της επικοινωνίας την ευπειθή και υπάκουη συνεργασία τους. Ανησυχούν. Γίνονται βίαιοι. Παύουν να δουλεύουν για το εργοστάσιο αλλά ενάντια στο εργοστάσιο και στους κανόνες του. Επιτίθενται στο Σύστημα, στο κατεστημένο, με υψηλό αίσθημα ευθύνης. Και η ρήξη είναι ρητή. Ανυποχώρητη. Και προπάντων θορυβώδης..............................................................
Με δυσκολία ξεχώρισα αυτές τις προτάσεις, από όλη αυτή την εξαιρετική παρουσίαση.:grinning-smiley-043:grinning-smiley-043:grinning-smiley-043
 

Cicadelic Ranger

AVClub Fanatic
16 December 2014
15,302
Με δυσκολία ξεχώρισα αυτές τις προτάσεις, από όλη αυτή την εξαιρετική παρουσίαση.:grinning-smiley-043:grinning-smiley-043:grinning-smiley-043
Μπορεις να το δεις και απο αυτην την οπτικη γωνια : " Οτι εχει καποια αξια (η αν προτιματε το κυριο ελατωμα) στο εργο μου ηταν οτι παντα εψαχνα στο εργο μου μια πρωτοτυπια της μουσικης μου γλωσσας. Dεν αντεχω την απομιμηση, και απεχθανομαι τα πραγματα που ειναι ηδη γνωστα". Τωρα για το "συστημα" μπορουμε να πουμε οτι με καποιο τροπο, εστω ασυνειδητο; το γελοιοποιηεσε, αφου επαιξε με τα σοβιετ και την προπαγανδα του, για να τα παρατησει αμεσως μετα και να παει στην Αμερικη, και μετα να ξαναγινει δεκτος και αποδεκτος απο αυτα για να τελειωσει και να θαφτει στην γενετειρα του. Οπως επισης και οτι ολη η ορχηστρικη μουσικη του Χολλυγουντ διεπεται απο την Προκοφιεβιανη επεμβαση στην μουσικη (Προκοφ.που εντυσε τις ταινιες του Αϊζενσταϊν). Και τελος...πως τα καταφερε ο χρονιος καταθλιπτικος (σοβαρη ασθενεια)...πεθανε την ιδια μερα με τον πατρουλη των λαων. Αν ολα αυτα δεν ειναι ενα bras d'honneur* στο συστημα, στο οποιοδηποτε συστημα...


* bras d'honneur =
coluche-bras-d-honneur-pics-809_imagesia-com_lyvc_large.jpg
 
Last edited:

ΚΩΣΤΑΣ ΖΑΓΓΟΓΙΑΝΝΗΣ

Super Moderator
Staff member
20 October 2007
17,673
Μεσευρώπη
Μπορεις να το δεις και απο αυτην την οπτικη γωνια : " Οτι εχει καποια αξια (η αν προτιματε το κυριο ελατωμα) στο εργο μου ηταν οτι παντα εψαχνα στο εργο μου μια πρωτοτυπια της μουσικης μου γλωσσας. Dεν αντεχω την απομιμηση, και απεχθανομαι τα πραγματα που ειναι ηδη γνωστα". Τωρα για το "συστημα" μπορουμε να πουμε οτι με καποιο τροπο, εστω ασυνειδητο; το γελοιοποιηεσε, αφου επαιξε με τα σοβιετ και την προπαγανδα του, για να τα παρατησει αμεσως μετα και να παει στην Αμερικη, και μετα να ξαναγινει δεκτος και αποδεκτος απο αυτα για να τελειωσει και να θαφτει στην γενετειρα του. Οπως επισης και οτι ολη η ορχηστρικη μουσικη του Χολλυγουντ διεπεται απο την Προκοφιεβιανη επεμβαση στην μουσικη (Προκοφ.που εντυσε τις ταινιες του Αϊζενσταϊν). Και τελος...πως τα καταφερε ο χρονιος καταθλιπτικος (σοβαρη ασθενεια)...πεθανε την ιδια μερα με τον πατρουλη των λαων. Αν ολα αυτα δεν ειναι ενα bras d'honneur* στο συστημα, στο οποιοδηποτε συστημα...


* bras d'honneur =
coluche-bras-d-honneur-pics-809_imagesia-com_lyvc_large.jpg

Off topic: Γνωρίζοντας τον Coluche μόνο από τη συνεργασία του με τον Luis de Funes στο l'Aile ou la Cuisse δεν περίμενα τέτοια χειρονομία. Off topic mode off.

@Κώστα: υποκλίνομαι. :worshippy:
 
17 June 2006
14,350
Από όποια οπτική γωνία και να διαλέξει κάποιος να το δεί, το γεγονός παραμένει: η πραγματικά Μεγάλη Τέχνη, λέει την αλήθεια ακόμα κι όταν δεν την ξέρει.
 

Vasyian

New member
30 May 2016
88
Συγκλονιστικό έργο, υπεροχή παρουσίαση...!

Απο τα πρωτα μετρα η Τοκατα σε κολλάει στον τοίχο. Εκφράζει το πιο σκοτεινό, το πιο επικίνδυνο προσωπο της εποχής του μοντερνισμού, κι είναι μόλις 1916 (αν και ο Α Παγκοσμιος εχει δωσει μια συγκλονιστικη προγευση, ακόμη δεν εχουμε δει το απώγειο των καταστρεπτικων δυνατοτήτων που ο άνθρωπος έχει κατακτησει: ουτε ο φορντισμος έχει φτασει στο απώγειο του, ουτε ο απόλυτος ολοκληρωτισμος του φασισμού και του ναζισμού έχουν γεννηθεί ακόμη).

Με λιγα λογια, αισθάνθηκα σαν ο Προκόφιεφ να στεκεται με προφητικο δεος και απογνωση απεναντι σε "μάχες" που οι ανθρώπινες κοινωνίες δεν είχαν κληθεί ακόμη να δώσουν....
 
Last edited by a moderator:

Γιώργος Κουν.

Supreme Member
19 June 2006
8,022
Αιγάλεω
Μας χάλασες την έκπληξη, διότι έκανες επακριβώς και κατα δευτερόλεπτο περιγραφή του έργου, ακριβολογώντας και για τις πιο ανεπαίσθητες εκφάνσεις του.:grinning-smiley-043
Το ακούω για πέμπτη φορά κολλητά και δε μπορώ να βρω ακομη λόγια...
Thanks για αλλη μια φορά :a0210:
 

Skakinen

AVClub Fanatic
22 November 2006
10,037
Αθήνα
Τα πιανιστικά έργα του Prokofiev, κυρίως (αλλά όχι μόνο) οι Σονάτες, έχουν πολύ ψωμί. Μουσικολόγοι έχουν διατυπώσει, με δόση υπερβολής βέβαια, ότι η πιανιστική φιλολογία ολοκληρώθηκε με τις Σονάτες του Prokofiev. Αξίζει κάποιος να ψάξει τις Σονάτες 6,7,8 (War Sonatas 1939-44).

https://www.youtube.com/watch?v=HFNeEw1Hwbc
 

Sonorus

Super Moderator
Staff member
28 August 2010
8,314
Θεσσαλονίκη
Και θεωρούνται δικαίως το σημαντικότερο κομμάτι του συνόλου των έργων του.
Από σύγχρονες ερμηνείες και σαν κύκλο νομίζω πως ο Matti Raekallio στην Ondine , είναι κορυφαίος.
 

Vasyian

New member
30 May 2016
88
Από την πρώτη στιγμή που άκουσα την Τοκάτα, αισθάνθηκα έντονα ότι κάτι μου θυμίζει. Καθώς την άκουγα ξανά και ξανά, και συνειδητοποιώντας τι αισθήματα μου δημιουργεί, θυμήθηκα επακριβώς πού είχα ξανανιώσει παρόμοια συναισθήματα: στο Erlkonig του Schubert!

Το Erlkonig, τυπικό δείγμα ρομαντικού lied, αποτελεί μελοποίηση από τον Schubert ενός ποιήματος του Γκαίτε. Εν τάχει, πρόκειται για την ιστορία ενός πατέρα και του γιου του οι οποίοι γυρνούν σπίτι τους μες στην νυχτα. Στη διαδρομή το παιδί περιγράφει τρομοκρατημένο στον πατέρα του ότι του επιτίθενται άγνωστα όντα, ο δε πατέρας προσπαθεί με τη λογική εξήγηση να το ηρεμήσει (του τύπου "δεν είναι μπαμπούλας, είναι οι σκιές των δένδρων"). Φθάνοντας τελικά στο σπίτι, ο πατέρας ανακαλύπτει ότι το παιδί είναι νεκρό.
Πρόκειται για ένα τυπικό δημιούργημα (τόσο το ποίημα του Γκαίτε, όσο και το Λιντ του Σούμπερτ) της εποχής του "Sturm und Drang", της πρώτης περιόδου του ρομαντισμού όπου η φύση βιώνεται μυστηριακά δημιουργώντας συναισθήματα έλξης και απώθησης, ενώ ειδικά οι στίχοι του Γκαίτε αποδίδουν ανάγλυφα τη διαμάχη μεταξύ ρομαντικών - νατουραλιστών, ή αλλιώς συναισθήματος και απόλυτου ορθολογισμού.

Εδώ μπορούμε να το απολαύσουμε σε ένα εκπληκτικό animation που αποδίδει εξαιρετικά αυτή την ατμόσφαιρα:

https://www.youtube.com/watch?v=JS91p-vmSf0

Πέρα από την προφανή μορφική ομοιότητα, με τις επαναλαμβανόμενες νότες στη συνοδεία, η επίγευση που και τα δυο έργα μου αφήνουν είναι ένα αίσθημα βαθέος τρόμου απέναντι σε κάτι το άγνωστο το οποίο διασαλεύει τον οικείο χώρο του ανθρώπου, ή αλλιώς την αίσθηση ότι εκεί που σκύβει κανείς για παρηγοριά αντικρύζει μια άγνωστη άβυσο: το παιδί είναι στην αγκαλιά του πατέρα του, κι όμως του "επιτίθενται" άγνωστα όντα της φύσης τα οποία τελικά το σκοτώνουν· ο Προκόφιεφ περιγράφει την επερχόμενη καθημερινότητα των ανθρώπων, η οποία τελικά θα τους συνθλίψει... Στον ρομαντισμό η φύση αποτελεί το άγνωστο από το οποίο εξαρτάται και καθορίζεται ο άνθρωπος· στον μοντερνισμό, και μετά την αποϊεροποίηση της φύσης και την ιεροποίηση του ανθρώπου, ο άνθρωπος και ο πολιτισμός του τίθενται "απέναντι" και γίνονται ελπίδα μα και καταστροφή. Δεν είναι πια η φύση που κυρίως απειλεί το είδος μας, μα εμείς οι ίδιοι...