Η θεά Κάλι

17 June 2006
14,350
Nikolayeva-K10%5BOrfeo%5D.jpg


Bach: Ricercare a 3 voix de l’ Offrande musicale/French Suite no. 4
Shostakovich: Preludes & Fugues nos. 14,7,2 & 15.
Beethoven: Piano Sonata no. 32, op. 111 - Tatiana Nikolajewa, piano (Orfeo CD)


Zωντανή ηχογράφηση, από το φεστιβάλ του Σάλτσμπουργκ, το καλοκαίρι του 1987. Τότε που η Ευρώπη δεν ήξερε ακόμη τίποτα για την Τatjana Nikolajewa. Τα Πρελούδια και οι Φούγκες του Shostakovitch είναι από τις πιο σκοτεινές μουσικές που γράφτηκαν τον περασμένο αιώνα και είναι φορτισμένα εδώ με έναν ηλεκτρισμό που δεν διαθέτει η εγγραφή της Nikolajewa στην Hyperion – τον διέθετε η παλαιότερη, στην Melodiya, που σήμερα είναι πιο δυσεύρετη.
Η τελευταία σονάτα του Beethoven (no. 32, op. 111) αστράφτει, με το πολυφωνικό της οικοδόμημα και τους δαιδαλώδεις μαίανδρους, που αναλύονται σε όλο τους το μεγαλείο.
Αλλά ο πιο σοβαρός λόγος να αποκτήσει κανείς το δίσκο είναι τα δύο έργα του Bach: το Ricercare από τη Μουσική Προσφορά και η 4η Γαλλική Σουίτα. Μοντέλα δημιουργικού σφρίγους, αντιστικτικής επινοητικότητας, εκφραστικής αμεσότητας. Με άπειρα μελωδικά επεισόδια, κρυμμένα κάτω από τη συνεχή ρυθμική ροή. Με τις πολλές φωνές, ανεξάρτητες η μία από την άλλη, περίτεχνες, που κινούνται ταυτόχρονα κι όποτε θέλει ο κάντορας ακούγονται σαν μία, καθώς τραγουδούν και χορεύουν μέχρι το τελειωτικό μεθύσι – θά έπαιρνες όρκο πως στο πιάνο κάθεται μιά μετενσάρκωση της θεάς Κάλι με τρία (!!) δεξιά χέρια.
 
Κώστα εγώ τη Νικολάγιεβα τη γνώρισα αργά, στα γεράματα της, μέσα από τις ηχογραφήσεις της Hyperion:
nikolayeva.jpg

Δεν την άκουσα ο απαράδεκτος :slapface: ούτε όταν είχε έρθει στο Μέγαρο.

Από το παίξιμο της όμως εκεί, τη φαντάζομαι σοφή μπάμπουσκα, σε στριμωγμένο μοσχοβίτικο δυαράκι με την ταπετσαρία διάστικτη από σχεδόν την οροφή μέχρι την μέση με φωτογραφίες κάθε μεγέθους, αφυδατωμένες αναμνήσεις, στραγγισμένες από Δράμα. Στο κέντρο του μπουφέ, το ηλεκτρικό σαμοβάρι.

Οι ύστερες λοιπόν ηχογραφήσεις της στην Υπερίων, μολονότι υποδεέστερες - πιθανότατα - από τις παλαιότερες, μου προκαλούν δέος, ακριβώς γιατί ακούγονται σα στραγγισμένες από Δράμα, με την αφήγηση να αναδύεται από ένα υπόστρωμα όπου η προσήλωση και οι αναμνήσεις βρίσκονται σε μέγιστη πυκνότητα.
Shostakovich_Preludes_RRC3005.jpg

Στα 24 πρελούδια και φούγκες του Σοστακόβιτς δεν έχω ακούσει τη σοβιετική ηχογράφηση του 87 που κυκλοφορεί από τη Regis. Στην Υπερίων όμως διαθέτει πολύ καλή ηχογράφηση, εξαιρετικό φυλλάδιο (ως γνωστόν για την εταιρία) και την αβίαστη αυθεντία με την οποία συναρμολογεί κάθε αρμό της μεγαλιώδους δομής τους. Το έργο αξίζει μια ξεχωριστή αναφορά μόνο του.

Εκεί όμως που η ερμηνεία της μου προκάλεσε Δέος, ήταν στη Ricercare από την Μουσική Προσφορά, που περιλαμβάνεται στην ηχογράφηση της Τέχνης της Φούγκας που έχει κάνει στην Υπερίων.

Η μουσική αναδύεται από τη σιωπή σχολαστικά αλλά χωρίς επιτήδευση, ανακοινώνοντας μια αρχέγονη σοφία, κάτι σαν τους μυστηριώδεις γίγαντες της Νήσου του Πάσχα.
 
17 June 2006
62,722
Χολαργός
Kαι οι δύο ηχογραφήσεις τής Nikolayeva,που αναφέρει ο Δαμιανός είναι απο τίς αγαπημένες μου.
Τα 24 πρελούδια και φούγκες απ´αυτήν τα γνώρισα και πάντα αποτελούν την πρώτη μου επιλογή.
Οπως και η τέχνη τής φούγκας,πού απο τα χέρια της ακούγεται με την σοφία τής γέρικης βελανιδιάς.
Σπουδαίες δωρεές τής Hyperion αμφότερες.:grinning-smiley-043
 
17 June 2006
14,350
Re: Απάντηση: Η θεά Κάλι

Εκεί όμως που η ερμηνεία της μου προκάλεσε Δέος, ήταν στη Ricercare από την Μουσική Προσφορά, που περιλαμβάνεται στην ηχογράφηση της Τέχνης της Φούγκας που έχει κάνει στην Υπερίων.

Η μουσική αναδύεται από τη σιωπή σχολαστικά αλλά χωρίς επιτήδευση, ανακοινώνοντας μια αρχέγονη σοφία, κάτι σαν τους μυστηριώδεις γίγαντες της Νήσου του Πάσχα.

Είναι αυτή η παληομοδίτικη αντίληψη του Πως παίζεται η μουσική του κάντορα στο πιάνο που σε τρελλαίνει Ντέμιαν: η αίσθηση του ρυθμού είναι πάνω απ όλα γιατί επιτρέπει να τραγουδά καλύτερα το κλαβιέ. ο πιανίστας είναι πάντα διαθέσιμος: πάντα ακούει το όργανό του, την παρτιτούρα, τις εσωτερικές της φωνές...
Πολύ λίγοι το κάνουν πιά αυτό στις μέρες μας - τώρα κυριαρχούν τα καθαρόαιμα άλογα κούρσας.
Ο τελευταίος, κατ εμέ, ήταν ο μέγιστος Mieczyslaw Horszowski.
Ενα μέρος από τη μαγεία του έχει περάσει στο παίξιμο του Murray Perahia που ήταν μαθητής του.

Πάντως αν βρείτε μπροστά σας την παληά εκδοχή της Melodiya (νύν Regis) σας συνιστώ να την αποκτήσετε: είναι ανεκτίμητη, κυκλοφορεί σε τιμή/χώμα και σκάει μύτη στη Λέσχη τακτικά. Ενα κομμάτι ιστορίας.
Τις έχω και τις δύο και ξέρω τι λέω...
 

Κώστας Γκαβάκος

AVClub Enthusiast
16 March 2009
1,287
Αθήνα
Τα πρελούδια του Shostakovich τα γνώρισα πριν πάρα πολλά χρόνια με την Nikolajewa από ένα cd της Melodyia που αγόρασα από παλλινοστούντες της Σοβιετικής Ένωσης που πούλαγαν την φτωχική πραμάτεια τους απέναντι από την Πάντειο σχολή. Όταν έπεφτε η κίνηση οι άνθρωποι αυτοί ξέκλεβαν λίγο χρόνο για μια παρτίδα σκάκι και ο πλανόδιος μουσικός έπεζε βιολί.
Το cd αυτό περιελάμβανε τα πρελούδια από 17-24 και έτσι δεν έτυχε ποτέ να ακούσω το έργο πλήρες.

Αργότερα αγόρασα τον δίσκο της Philips με τον Richter που έχει ηχογραφήσει 6 από τα πρελούδια.

Όταν προσπάθησα να συγκρίνω, όσο βέβαια μπορώ, τις δύο ερμηνείες διαπίστωσα ότι προτιμούσα την προσέγγιση του Richter. Η πολυφωνική δομή της μουσικής του Shostakovich με τον Richter ρέει χωρίς να διαχωρίζεις την διαπλοκή των φωνών. Με την Nikolajewa οι φωνές είναι περισσότερο διακριτές και κάποιες στιγμές, όπως στο πρελούδιο Nr.23, έχεις την εντύπωση ότι ακούς περισσότερο τον Bach.
Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρόκειται για μια εξαιρετική ερμηνεία με εξαιρετική ποιότητα ηχογράφησης.

Όσον αφορά τον μαθηματικό γρίφο που λέγεται τέχνη της φούγκας βρήκα επιτέλους λίγη ησυχία με την εκτέλεση του Sokolov.(Κουτί του Sokolov με 5 cd της εταιρίας naive. Τιμή 25 ευρώ στο MDT. Συστήνεται)
 
17 June 2006
62,722
Χολαργός
Στά πρελούδια πλέον έχω προσθέσει καί κάποιον άλλον ,πού είχα υποτιμήσει παλιότερα..Τoν Keith Jarrett..
Πέραν τού οτι ειναι εξαιρετικός μουσικός προσεγγίζει τήν μουσική τού Σοστακόβιτς πού έχει και στοιχεία jazz ,μέ ιδιαίτερα πολύμορφο τρόπο..
 

Δημοκηδής

Μέλος Σωματείου
23 June 2006
9,970
Εγώ που πρόσφατα έκανα τον γύρο, τελικά δίνω ψήφο εμπιστοσύνης στην ... Κάλι .. Μπαχίζει, δεν λέω, αλλά νομίζω ότι αυτό ήθελε και ο συνθέτης...

Πάντως η αίσθηση που αφήνουν κάποια από τα κομμάτια αυτά είναι συντριπτική ... όπως έγραψα σε μία ψυχή, που με έγραψε... νοιώθω σαν ο Δημήτρης να προσπαθεί να αναπλάσει μία σειρά από αναίμακτες ή και οδυνηρές στις συνέπειες τους σκανδαλιές, βαθιά χωμένες μέσα στην αχλύ των μνημών του ... ελπίζει πως ίσως θα κινητοποιηθούν κάποιες τεμπέλες γραμμούλες και αυτόκλητα θα σχεδιάσουν ένα γλυκόπικρο χαμόγελο στα στυφά του χείλη (πρελούδιο ) ... όμως ο καιρός πέρασε και αφήνει μία αναπόφευκτη γεύση μπαγιάτικου... δεν προχωράει έτσι η ζωή... τελικά η προσπάθεια καταβαραθρώνεται και μένει μία παγωμάρα, ένας λαϊκός ρώσικος χορός με κάποια φουκαριάρικα επίχειρα να τεντώνουν άχαρα τα πόδια σαν Κοζάκοι (φούγκα) ....
 
Last edited: