- 17 June 2009
- 3,594
Η ανατολίτικη αισθητική, στην τέχνη, αλλά και στην καθημερινότητα, η φύση της ομορφιάς, είναι αυτή των σκιών, του ομιχλώδους, της αντανάκλασης του πενιχρού φωτός στην επιφάνεια της μαύρης λάκας, ο όρος της γέννησής της δεν είναι παρά το σκοτάδι, η ασάφεια, μια ομορφιά αμυδρή, σαν σε όνειρο….
Ουάμπι… Γαλήνιος αισθησιασμός, συγκρατημένο γούστο, λεπτεπίλεπτη μοναχικότητα, καλαίσθητη θλίψη, ψυχρή, σκοτεινή και διακριτική απλότητα.
Koto, το αγαπημένο μουσικό όργανο της Ιαπωνικής Αυτοκρατορικής Αυλής.
Σύμβολο, κατά την διάρκεια της δυναστείας των Edo, της καλής ανατροφής των εύπορων κοριτσιών: σκληρή, ολονύκτια μελέτη, απάνθρωπη για τα δυτικά δεδομένα αυστηρότητα και πειθαρχία, ακόμη και σωματική βία στην αναζήτηση της τελειότητας…. Πρώιμες κλασσικές συνθέσεις και τεχνικές, προήλθαν από τους –συνήθως τυφλούς – δασκάλους εκείνης της εποχής.
Δεκατρείς χορδές, σχεδόν δύο μέτρα μήκος, μια μοναχική φιγούρα, η Etsuko Chida.
Γονατίζει, τελετουργικά, τυλιγμένη στις δεκάδες πτυχές του kimono της.
Μακρυά, λεπτά δάκτυλα, τρεις πένες προσαρμοσμένες σε βαριές, μεταλλικές δακτυλήθρες αγγίζουν – διστακτικά, θαρρεί κανείς εντελώς παραπλανημένος – τις χορδές, τις κουρδίζουν, τις χαϊδεύουν, βεβαιώνονται ότι ο ήχος δεν είναι τίποτα λιγότερο από κρυστάλλινος.
Οι παλιές γυναίκες, στην χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου, ενός Ηλίου που ποτέ δεν καταφέρνει να ανυψωθεί εντελώς και να λάμψει, ανατέλλοντος, σαν σε διαρκή προσπάθεια, βάφουν το κόκκινο των χειλιών τους μ´ ένα σχεδόν μαύρο χρώμα κι ύστερα το περνούν με σεντέφι, στραγγίζοντας αισθησιακά όμορφα το τελευταίο ίχνος ζωντάνιας…
Οι παλιές γυναίκες, στην χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου, λατρεύουν το παιχνίδι των σκιών, την υπαινικτικότητα του χαμηλωμένου βλέμματος, φαντάσματα και ξωτικά του σκοταδιού, περικαλλείς σαν το φως του φεγγαριού, μοναχικές σαν ένα κλαρί έτοιμο να σπάσει κάτω απ´ το βάρος του χιονιού.
Εδώ, έχουμε πέντε moments musicaux, γραμμένα πριν δύο περίπου αιώνες, αλλά εμπνευσμένα από αρχαία ιαπωνικά ποιήματα, της περιόδου Heian, κατά την οποία η ποίηση και οι τέχνες βρισκόταν σε πλήρη άνθηση, ή παρμένα από χειρόγραφα Kokin Wakashu, γραμμένα κατά παραγγελία του αυτοκράτορα.
Στη δική μας μυθολογία οι Σειρήνες, αιώνες πριν, μάγευαν τους ναυτικούς με το γητευτικό τραγούδι τους, το κάλεσμα του πόθου για γνώση, η προσωποποίηση της σαγήνης και του θανάτου μαζί.
Οι νεαρές κόρες της Ιαπωνικής αριστοκρατίας, μαγεύουν τους samurai, με τραγούδια που υμνούν την εναλλαγή των εποχών, την νοσταλγία ενός ανθρώπου για την πατρίδα που άφησε πίσω του, λένε παραμύθια για ένα λιοντάρι που χορεύει μέσα σ’ ένα ντελίριο ευτυχίας, λατρεύουν το κατάλευκο του χιονιού πάνω στις πεσμένες πευκοβελόνες, ψιθυρίζουν στον άνεμο, που οδηγεί την όμορφη γυναίκα για να ξεψυχήσει δίπλα στον άντρα της….
Στη δική μας Δυτική κουλτούρα, η αγαπημένη μας μουσική, όπως κι αν λέγεται αυτή, είναι, με ελάχιστες εξαιρέσεις λουσμένη στο «φως»: ο παλμός των ντραμς, η οργή της ηλεκτρικής κιθάρας, ο βόμβος του μπάσου, η θλίψη των βιολιών, η δύναμη της gran cassa, το παραλήρημα του σαξόφωνου… ηχογραφούνται και πολλαπλασιάζονται στα μεγάφωνα.
Το koto, αντίθετα, το δίμετρο αυτό «σαντούρι» με τις δεκατρείς χορδές, και τα δεκατρία τάστα, είναι κατά βάση μοναχικό όργανο, που σε κάποιες περιόδους μόνο, συνυπήρξε με το shamishen και το shakuhachi σε ένα σύνολο τριών οργάνων, το Sankyoku.
Ο ήχος του Koto, έρχεται από το σκοτεινό τίποτα και μια ανατριχίλα διατρέχει τη ραχοκοκκαλιά.
Μισοκλείνω τα μάτια και αφήνομαι στο αμυδρό τρεμόσβησμα ένός κεριού, στον υπνωτιστικό ήχο των χορδών, στο χάδι της φωνής.
Και στην και στη θεσπέσια αυτή σκιά, δεν υπάρχει ομορφότερο πρόσωπο, παραίσθηση, αερικό, σιωπή, γαλήνη.
Etsuko Chida: Japon - Chants Courtois (Buda Musique 2002)
Ο δίσκος της Etsuko Chida “Chants Courtois” είναι ένας μοναχικός δίσκος. Είναι επίσης ένας σκληρός δίσκος, όσο κι αν ο τίτλος του μας διαβεβαιώνει για το αντίθετο.
Ας τον ακούσει μόνο όποιος αγαπά τις σκιές.
*Oδηγοί μου στη διαδρομή μέσα από τις σκιές, τα αγαπημένα μου βιβλία του Junichiro Tanizaki «Το εγκώμιο της Σκιάς» και «Το Πορτραίτο της Σούνκιν», καθώς και το kotonokoto.org
Ουάμπι… Γαλήνιος αισθησιασμός, συγκρατημένο γούστο, λεπτεπίλεπτη μοναχικότητα, καλαίσθητη θλίψη, ψυχρή, σκοτεινή και διακριτική απλότητα.
Koto, το αγαπημένο μουσικό όργανο της Ιαπωνικής Αυτοκρατορικής Αυλής.
Σύμβολο, κατά την διάρκεια της δυναστείας των Edo, της καλής ανατροφής των εύπορων κοριτσιών: σκληρή, ολονύκτια μελέτη, απάνθρωπη για τα δυτικά δεδομένα αυστηρότητα και πειθαρχία, ακόμη και σωματική βία στην αναζήτηση της τελειότητας…. Πρώιμες κλασσικές συνθέσεις και τεχνικές, προήλθαν από τους –συνήθως τυφλούς – δασκάλους εκείνης της εποχής.
Δεκατρείς χορδές, σχεδόν δύο μέτρα μήκος, μια μοναχική φιγούρα, η Etsuko Chida.
Γονατίζει, τελετουργικά, τυλιγμένη στις δεκάδες πτυχές του kimono της.
Μακρυά, λεπτά δάκτυλα, τρεις πένες προσαρμοσμένες σε βαριές, μεταλλικές δακτυλήθρες αγγίζουν – διστακτικά, θαρρεί κανείς εντελώς παραπλανημένος – τις χορδές, τις κουρδίζουν, τις χαϊδεύουν, βεβαιώνονται ότι ο ήχος δεν είναι τίποτα λιγότερο από κρυστάλλινος.
Οι παλιές γυναίκες, στην χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου, ενός Ηλίου που ποτέ δεν καταφέρνει να ανυψωθεί εντελώς και να λάμψει, ανατέλλοντος, σαν σε διαρκή προσπάθεια, βάφουν το κόκκινο των χειλιών τους μ´ ένα σχεδόν μαύρο χρώμα κι ύστερα το περνούν με σεντέφι, στραγγίζοντας αισθησιακά όμορφα το τελευταίο ίχνος ζωντάνιας…
Οι παλιές γυναίκες, στην χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου, λατρεύουν το παιχνίδι των σκιών, την υπαινικτικότητα του χαμηλωμένου βλέμματος, φαντάσματα και ξωτικά του σκοταδιού, περικαλλείς σαν το φως του φεγγαριού, μοναχικές σαν ένα κλαρί έτοιμο να σπάσει κάτω απ´ το βάρος του χιονιού.
Εδώ, έχουμε πέντε moments musicaux, γραμμένα πριν δύο περίπου αιώνες, αλλά εμπνευσμένα από αρχαία ιαπωνικά ποιήματα, της περιόδου Heian, κατά την οποία η ποίηση και οι τέχνες βρισκόταν σε πλήρη άνθηση, ή παρμένα από χειρόγραφα Kokin Wakashu, γραμμένα κατά παραγγελία του αυτοκράτορα.
Στη δική μας μυθολογία οι Σειρήνες, αιώνες πριν, μάγευαν τους ναυτικούς με το γητευτικό τραγούδι τους, το κάλεσμα του πόθου για γνώση, η προσωποποίηση της σαγήνης και του θανάτου μαζί.
Οι νεαρές κόρες της Ιαπωνικής αριστοκρατίας, μαγεύουν τους samurai, με τραγούδια που υμνούν την εναλλαγή των εποχών, την νοσταλγία ενός ανθρώπου για την πατρίδα που άφησε πίσω του, λένε παραμύθια για ένα λιοντάρι που χορεύει μέσα σ’ ένα ντελίριο ευτυχίας, λατρεύουν το κατάλευκο του χιονιού πάνω στις πεσμένες πευκοβελόνες, ψιθυρίζουν στον άνεμο, που οδηγεί την όμορφη γυναίκα για να ξεψυχήσει δίπλα στον άντρα της….
Στη δική μας Δυτική κουλτούρα, η αγαπημένη μας μουσική, όπως κι αν λέγεται αυτή, είναι, με ελάχιστες εξαιρέσεις λουσμένη στο «φως»: ο παλμός των ντραμς, η οργή της ηλεκτρικής κιθάρας, ο βόμβος του μπάσου, η θλίψη των βιολιών, η δύναμη της gran cassa, το παραλήρημα του σαξόφωνου… ηχογραφούνται και πολλαπλασιάζονται στα μεγάφωνα.
Το koto, αντίθετα, το δίμετρο αυτό «σαντούρι» με τις δεκατρείς χορδές, και τα δεκατρία τάστα, είναι κατά βάση μοναχικό όργανο, που σε κάποιες περιόδους μόνο, συνυπήρξε με το shamishen και το shakuhachi σε ένα σύνολο τριών οργάνων, το Sankyoku.
Ο ήχος του Koto, έρχεται από το σκοτεινό τίποτα και μια ανατριχίλα διατρέχει τη ραχοκοκκαλιά.
Μισοκλείνω τα μάτια και αφήνομαι στο αμυδρό τρεμόσβησμα ένός κεριού, στον υπνωτιστικό ήχο των χορδών, στο χάδι της φωνής.
Και στην και στη θεσπέσια αυτή σκιά, δεν υπάρχει ομορφότερο πρόσωπο, παραίσθηση, αερικό, σιωπή, γαλήνη.
Etsuko Chida: Japon - Chants Courtois (Buda Musique 2002)
Ο δίσκος της Etsuko Chida “Chants Courtois” είναι ένας μοναχικός δίσκος. Είναι επίσης ένας σκληρός δίσκος, όσο κι αν ο τίτλος του μας διαβεβαιώνει για το αντίθετο.
Ας τον ακούσει μόνο όποιος αγαπά τις σκιές.
*Oδηγοί μου στη διαδρομή μέσα από τις σκιές, τα αγαπημένα μου βιβλία του Junichiro Tanizaki «Το εγκώμιο της Σκιάς» και «Το Πορτραίτο της Σούνκιν», καθώς και το kotonokoto.org
Last edited:
