Μαθήματα Πιάνου

Schumann: Kreisleriana - Gesange der Fruhe - Alegro in B minor/Maurizio Pollini (D.G. CD)

Αυτή η Kreisleriana δεν μου κάθεται καλά: είναι λίγο ξεφωνημένη, υπερ το δεόν ορμητική αλλά με λάθος τρόπο, ο Pollini την παίζει νευρωτικά, με μιά ακρίβεια που σχεδόν προσεγγίζει τη θηριωδία. Είναι εκθαμβωτική μέσα στην Τελειότητά της, με τον σολίστ κυρίαρχο σε όλες τις τεχνικές δυσκολίες της - αλλά την πληρώνει ο λυρισμός: συχνά οι μαγικές μελωδίες υποβαθμίζονται, οι φράσεις δεν έχουν χώρο να αναπνεύσουν με την ταχύτητα που διαδέχονται η μία την άλλη. Εχω ακούσει το έργο σε καλύτερες εκδοχές με πρώτη, για τα γούστα μου, αυτή του μακαρίτη Youri Egorov στην EMI: ο Ρώσσος σε γραπώνει απ το λαιμό, σε αναστατώνει, σε αποπλανεί, σχεδόν σε βιάζει. Aλησμόνητη εμπειρία.
Αλλά τα Τραγούδια της Αυγής (Gesange der Fruhe) εδώ, είναι σε ξεχωριστή, δική τους κατηγορία.
Το έργο είναι το τελευταίο που έγραψε ο Schumann για σόλο πιάνο, λίγους μήνες πριν τον εγκλεισμό του στο άσυλο φρενοβλαβών, όπου έμελλε να τελειώσει τις μέρες του. Η γυναίκα του, η Clara, τα θεωρούσε πολύ πρωτότυπα αλλά και ιδιαίτερα δύσκολα στο να τα κατανοήσει κανείς: “είναι τόσο περίεργα κατηφή και καταθλιπτικά - Δύσκολη μουσική, αχάριστη και καθόλου ανταποδοτική για τον σολίστα ” έγραψε γι αυτά σ ένα γράμμα της.
Ο Pollini βρίσκει τον ακριβή σφυγμό τους με κοντράστ που φέρνουν σε πρώτο πλάνο το σχιζοειδή χαρακτήρα τους, μεταστροφές, από τη δίνη στην ντελικάτη, λεπτεπίλεπτη διαύγεια. Κυριαρχεί μιά καθαρότητα, μιά σαφήνεια που κάνει θαύματα στο να προκύψουν σχεδόν μαγικά, από μόνες τους, η παραδοξότητα και η αστάθεια του έργου.

Brahms: Variations & Fugue on a theme by Handel / Julius Katchen, piano (Double Decca CD)

Οι Παραλλαγές Χαίντελ είναι ένα έργο-Τοτέμ για την πιανιστική φιλολογία του 19ου αιώνα. Γεφυρώνει το Μπαρόκ με τη σφοδρότητα του Ρομαντισμού και έχει παρομοιασθεί σαν ένα συγκλονιστικό ταξίδι από την Τάξη στο Χάος και τανάπαλιν. Το στιλιστικό φάσμα τους είναι ευρύτατο και μοιάζουν να ισορροπούν πάνω στην κόψη του ξυραφιού: νιώθεις ότι μία λάθος κίνηση αρκεί και όλο το οικοδόμημα θα καταρρεύσει και θα σωριασθεί.
Κάτω από τα χέρια του Julius Katchen o Βrahms παίρνει ιδιαίτερο χρώμα: ο μακαρίτης κατείχε όσο λίγοι την μέγιστη Τέχνη του να είσαι αφηγητής και μαζί ρήτορας, πράγμα που στο συγκεκριμένο έργο “έρχεται κουτί” – σαν αντιστάθμισμα βέβαια είχε ώρες ώρες βαρύ χέρι: η μουσική πρόβαλε σφριγηλή, ρωμαλέα, σχεδόν μυώδης κι αυτό της κόστιζε σε ευαισθησία, λεπτότητα, χάρη. Κοντολογής Δεν κάνει για ολόκληρο τον Brahms ο Katchen – στον πιο εσωστρεφή, ρομαντικό Brahms ταιριάζει καλύτερα ο Kempf ή ο Arrau, κορυφαίοι συνολικά οι Moiseiwitsch και Solomon. Aλλά στις Παραλλαγές o Katchen είναι στο στοιχείο του: Μυστήριο, ποίηση, ορχηστρικοί χρωματισμοί, παράφορη βία φανερώνουν μιά πλουσιοπάροχη δομή – κορυφώνονται όλα μαζί σε ένα μεγαλειώδες crescendo: μιά αυστηρή φούγκα/ήρεμη δύναμη που μοιάζει να ανασαίνει με έναν ανυπέρβλητο λυρισμό: όλος ο Brahms συμπυκνωμένος.

Brad Mehldau: Live In Tokyo (Nonesuch CD)

Solo recital. Στο Τόκυο, το 2003. Το παίξιμο είναι ένας ιριδίζων πολυφωνικός ιστός: όλη η ιστορία του τζαζ πιάνου περνάει από μπροστά σου, καθώς η μουσική κυριολεκτικά ρέει, σαν ποταμός που φτιάχνεται από μικρούς παραπόταμους, εξωτικά ηχητικά ρυάκια, jazz και blues, αλλά τότε που τα δύο είδη ήταν σχεδόν ένα. Τότε που η jazz ήταν λαϊκή, αγενής, τότε που είχε όλη την τσαχπινιά και την ανεμελιά του χαμαιτυπείου και καμμία απ τις ραγισματιές της καλλιτεχνίζουσας πόζας, αυτό το επιτηδευμένο arty νάζι και την αξίωση να την πάρουν στα Σοβαρά που απέκτησε μεταπολεμικά. Ellington και όχι Mingus, κοντολογής. Συνθέσεις του Gershwin, του Cole Porter, του Γλύπτη της Σιωπής Thelonious Monk, του Nick Drake και μια 20λεπτη βερσιόν του Paranoid Android που περνάει απο πάνω σου σαν τραίνο. Η υπερβολή σ όλο της το μεγαλείο και η έλλειψη μέτρου σαν αρετή: ο Mehldau παίρνει τα κομμάτια και τα μεταβάλλει σε Σονάτες (!) ή Etudes, ολόκληρη η σκελετική δομή τους προβάλλει διαυγής και καθάρια, ενώ στο διάβα της μουσικής που περνάει σαν χείμαρρος, συμβαίνουν τα μύρια όσα: η κορύφωση ξετυλίγεται μέσα από bluesy μοτίβα που μοιάζουν να ανοίγουν σαν φυτά της ζούγκλας μετά από τροπική νεροποντή. Του τα συγχωρείς όλα φυσικά, και τις υπερβολές και την αμετροέπεια και τους ακκισμούς του γιατί είναι, απλά, καταπληκτικός.
Ενας πολύ μεγάλος δίσκος solo πιάνου από έναν από τους σύγχρονους grand maitres – όσοι από εσάς δεν έχουν προσυλητισθεί ακόμα, έχουν μιά πολύ σοβαρή πιθανότητα να το πάθουν εδώ.

Re: Απάντηση: Μαθήματα Πιάνου

Σπύρος Σούρλας said:

Mε εντυπωσίασε η σπουδή πάνω στήν περίφημη Chaconne σε D.Minor τού Βach,μόνο για αριστερό χέρι.
O δίσκος είναι απο την Naxos με την αξιολογότατη Τουρκάλα την Idi Biret.
Γνωρίζεις τίποτα περισσότερο ,κάποια άλλη εκτέλεση??

Click to expand...

Είμαι σχεδόν βέβαιος ότι κάπου την έχω, σε βινύλιο, με τον Cziffra.
Αλλά πρεπει να ψάξω ...