Στην πρόσφατη βόλτα της φωτογραφικής ομάδας, ο ncups μας εξέφρασε την επιθυμία του να μπεί στο φιλμάτο μεσαίο φορμά. Ξεκήνησα να του γράψω μια μικρή παρουσίαση των διαφορετικών επιλογών του, αλλα μετά σκέφτηκα οτι ίσως να ήταν καλύτερα να έκανα ένα δημόσιο νήμα.
Για να μην παρεξηγηθώ, δεν θεωρώ τον εαυτό μου αυθεντία στο θέμα. Αλλά επειδή νωρίτερα φέτος βρέθηκα στην ίδια φάση και εγώ, οι εμπειρίες μου ίσως να ήταν χρήσιμες σε όποιον ενδιαφέρεται και αυτός.
Το φιλμ
Συγκριτικά τα μεγέθη των φωτογραφικών φορμά
Οι επιλογές που θα αναφέρω είναι σχεδόν όλες για το 6x6 (6cm x 6cm). Τα φιλμ του μεσαίου φορμά έρχονται σε δυο μορφές το 120 και το 220. Το 220 είναι διπλάσιο σε μήκος και αλλά δεν έχει backing paper πίσω απο το φιλμ σε όλο του το μήκος (για να έχουν τα φιλμ το ίδιο μέγεθος). Το πιό κοινό είναι το 120. 220 νομίζω οτι δεν παράγεται πλέον, αλλά μπορεις να βρείς στο ιντερνετ αρκετό. Στο 6x6 με το 120 παίρνεις 12 καρέ και με το 220 24 καρέ.
Τα πλεονεκτήματα του μεσαίου φορμά βασίζονται κυρίως στο μέγεθος του. Δυνατότητες μεγάλων εκτυπώσεων, μεγάλη δυνατότητα κροπαρίσματος, ελαχιστοποιείται το πρόβλημα του κόκκου ειδικά σε μεγάλα iso, πολύ μικρό βάθος πεδίου. Τα αποτελέσματα είναι συγκρίσιμα με το ψηφιακό μεσαίο φορμά σε ελάχιστο κλάσμα του κόστους.
Οι μηχανές
Υπάρχουν διάφοροι τύποι μηχανών, αλλά για ξεκίνημα μας ενδιαφέρουν μόνο τρεις. Οι TLR, οι box (Hasselblad) type SLR και οι κανονικές SLR.
TLR
Twin Lens Reflex. Έχουν δύο φακούς, έναν που παίρνει την φωτογραφία και βρίσκεται κάτω και έναν με τον οποίο βλέπεις και βρίσκεται πάνω. Είναι και οι πιό ρετρό λόγω του σχήματος αυτού. Είναι όμως σχεδόν αθόρυβες, και πολύ ελαφριές (συνήθως) αφού δεν έχουν καθρέπτη. Είναι ελαφρότερες μιας DSLR και πολύ πρακτικές. Συνήθως έχουν εξαιρετικούς φακούς, τους οποίους όμως με μια εξαίρεση δεν εναλλάσουν. Ένα πρόβλημα είναι οτι δεν έχεις οπτική εκτίμηση του βάθους πεδίου αφού βλέπεις απο τον πάνω φακό.
1.Lubitel/Seagul
Lubitel 2 by FordPerfect22
Τις βάζω μαζί αν και πρόκυτε για διαφορετικές μηχανές. Οι Seagul παράγονται ακόμα και μπορούν να αγοραστούν καινούργιες.
Είναι οι φθηνότερη λύση για εισαγωγή στο μεσαίο φορμά και μπορεί να βρεθούν στο eBay σε τιμές κάτω των 50Ε. Είναι και οι πιό low end λύσεις όμως. Οι φακοί τους αν και δεν είναι κακοί, δεν φτάνουν σε ποιότητα τις ακριβότερες λύσεις. Παρόλα αυτά, σε πιό κλειστά διαφράγματα είναι ικανοί για πολλά. Οι μηχανές είναι πανάλαφρες και πολύ μικρές. Έτυχε και χρησιμοποίησα μια Lubitel 2 το καλοκαίρι και έμεινα πολύ ευχαριστημένος.
Μερικά δείγματα φωτογραφιών με Lubitel και Seagul
http://www.flickr.com/photos/battousai/1473407246/
http://www.flickr.com/photos/yayalife/2293270241/
http://www.flickr.com/photos/psychic_heart/2047795096/
http://www.flickr.com/photos/_kuri/3797812432/
http://www.flickr.com/photos/duncanholley/1355055257/
http://www.flickr.com/photos/jeansman/2893821515/
http://www.flickr.com/photos/andres_medina/3100680367/
http://www.flickr.com/photos/sindrisvan/2348993342/
http://www.flickr.com/photos/redeyes_qin/3409201543/
http://www.flickr.com/photos/redskynight/64281181/
2.Yashica Mat 124
Yashica Mat 124 by RaulM
Απο τις ελάχιστες που έχουν και φωτόμετρο. Λόγω της ηλικίας όμως δεν δουλεύει σε όλες. Παρόμοια σε μέγεθος και βάρος με την Lubitel αλλά με έναν εξαιρετικά οξύ φακό (Yashinon 80mm f/3.5). Το G σε μερικές υποδηλώνει την ύπαρξη χρυσού στις επαφές, και μεγαλύτερη τιμή φυσικά. Η τιμή της έχει ανέβει τελευταία αλλά με λίγη υπομονή μπορεί να βρεθεί κάτω απο τα 150Ε σε καλή κατάσταση.
Μερικά δείγματα
http://www.flickr.com/photos/christianel/3423031609/
http://www.flickr.com/photos/mattpower/2911237473/
http://www.flickr.com/photos/kjten22/2616711670/
http://www.flickr.com/photos/necesitotratamiento/2563252251/
http://www.flickr.com/photos/kentmercurio/1260518365/
http://www.flickr.com/photos/baviddailey/2050940639/
http://www.flickr.com/photos/kingqueenknave/4179192730/
http://www.flickr.com/photos/refractionless/3194813644/
http://www.flickr.com/photos/13325210@N06/3514087519/
Παρόμοιες σε μέγεθος, βάρος, οξύτητα και τιμή είναι και οι
Minolta Autocord και Rollei Rolleicord.
3. Rollei Rolleiflex 2.8
Rolleiflex 2.8F Planar & 2.8GX Planar by Pat Thanawin
Χαρακτηρίζεται ώς καλύτερη TLR που παρήχθηκε. Φακός απο την Carl Zeiss, κορυφαία ποιότητα κατασκευής. Αντίστοιχη τιμή...
http://www.flickr.com/photos/chachahavana/3292418225/
http://www.flickr.com/photos/cyrusphotography/3467715265/
http://www.flickr.com/photos/itarfoto/3382094261/
http://www.flickr.com/photos/mechanics/384616226/
http://www.flickr.com/photos/mechanics/305637839/
4.Mamiya C220/C330
The brothers by [Kentoku]
Τα "τέρατα" των TLR. Οι μεγαλύτερες και βαρύτερες αλλα και οι πιό ιδιέτερες την ίδια στιγμή. Οι μοναδικές με εναλλάξιμους φακούς, απο ευρυγώνιους μέχρι τηλεφακούς. Έχουν ενσωματωμένες φυσούνες για macro. Οξύτατοι φακοί καθώς απευθύνονταν σε επαγγελματίες για στούντιο χρήση. Μειονέκτημα, το μεγάλο βάρος που περιορίζει την φορητότητά τους.
Οι τιμές παίζουν απο 200Ε ανάλογα με τον φακό.
Δείγματα
http://www.flickr.com/photos/esmuz/2102323926/
http://www.flickr.com/photos/louobedlam/3327706675/
http://www.flickr.com/photos/freudus/2309343077/
http://www.flickr.com/photos/artursikora/3650122792/
http://www.flickr.com/photos/greenboy/2292771548/
http://www.flickr.com/photos/mattneighbour/424648352/
http://www.flickr.com/photos/tomas-young/4055048118/
http://www.flickr.com/photos/le_carabinier/2722135915/
Αυτά απο τις TLR.
Αποτελούν ενδιαφέρουσες λύσεις, εξαιρετικά ικανές, φορητές και προσιτές με εξαίρεση την Rolleiflex
Αργότερα θα συνεχίσω με τις SLR.
Classic SLR
Συνεχίζουμε με τις κλασικού τύπου SLR. Εννοώ αυτές που το εξωτερικό σχήμα τους και χρήση θυμίζει τις SLR των 35mm. Λόγω αυτής της ομοιότητας είναι και αυτές που προκαλούν λιγότερο την προσοχή στον δρόμο.
Δυο είναι οι μηχανές που θα αναφέρω, η εξής μια και ο κλώνος της.
Pentacon Six / Kiev 60
Για όσους με ξέρεται, η παραπάνω είναι η δικιά μου.
Το βάρος πλέον σε σχέση με τις TLR έχει αυξηθεί. Αυτήν την καταλαβαίνεις οτι την κουβαλάς. Πέραν της σχεδίασης που δεν ξενίζει (όπως στις TLR και τις box SLR) το μεγάλο ατού της Pentacon Six είναι οι φακοί της. Κατασκευασμένοι απο την Carl Zeiss Jena είναι διάσημοι όχι τόσο για την οξύτητά τους (που δεν είναι αμελητέα...) αλλά για στοιχεία που γίνονται πιο ευκολα αντιληπτά στην καθημερινή πραξη. Bokeh, τρισδιάστατη απόδοση του βάθους, κόντραστ χρωμάτων κλπ. Ο 180αρης Sonnar είναι απο τους καλύτερους φακούς για πορτραίτα που κυκλοφορούν, και έχει διαπρέψει και στα τεστ που έκανε ο Βλάσσης πριν απο λίγο καιρό.
Η KIEV60 είναι παρόμοια, και μάλιστα παίρνει και τους ίδιους φακούς. Μέχρι πρόσφατα παραγόταν ακόμα απο την Ουκρανική Arsenal και μπορεί να βρεθεί καινούργια. Όπως όλα τα ρώσικα o ποιοτικός έλεγχος ποικήλει και μπορεί να βρεθείς με ελατωμματικό απο την αρχή, οπότε αγοράζουμε απο αξιόπιστο έμπορο που προσφέρει αντικατάσταση σε τέτοια περίπτωση.
Η Arsenal παρήγαγε και μια σειρά φακών για την KIEV βασισμένοι και αυτοί στους αντίστοιχους Carl Zeiss Jena. Είναι αρκετά καλοί φακοί και αυτοί και ανάλογα με το δείγμα εφάμιλλοι με τους ορίτζιναλ.
Οι τιμές για μία μηχανή σε καλή κατάσταση για τις Pentacon είναι γύρω στα 150Ε.
Ενδιαφέρον τεστ για τους φακούς
Δείγματα
http://www.flickr.com/photos/memetic/2444625124/
http://www.flickr.com/photos/theoryclub/254249448/
http://www.flickr.com/photos/jaxting/3314429300/
http://www.flickr.com/photos/zgodzinski/2902529900/
http://www.flickr.com/photos/zgodzinski/2439782898/in/set-72157619768674064/
http://www.flickr.com/photos/zgodzinski/2435267960/in/set-72157619768674064/
http://www.flickr.com/photos/zgodzinski/3696053618/in/set-72157619768674064/
http://www.flickr.com/photos/henv1824/3557727699/
http://www.flickr.com/photos/decopon/3176763588/
http://www.flickr.com/photos/memetic/2317522856/
http://www.flickr.com/photos/memetic/2577105152/
http://www.flickr.com/photos/lebedeff/529984648/
http://www.flickr.com/photos/dovevadar/2580570425/
http://www.flickr.com/photos/justinlim/2673250933/
http://www.flickr.com/photos/kentmercurio/2042181265/
http://www.flickr.com/photos/garageflower/3727212196/
http://www.flickr.com/photos/toki_dub/3135311217/
http://www.flickr.com/photos/minamitane/3024624436/
http://www.flickr.com/photos/kwsmith/3159208060/
Box (Hasselblad type) SLR
Τέλος θα μας απασχολήσουν οι SLR με σχήμα κουτιού. Αυτές αποτελούσαν την επιλογή των επαγγελματιών τα χρόνια του φιλμ, και όχι μόνο. Κυριαρχεί η Hasselblad αλλα υπάρχει χώρος και για άλλους.
Η μηχανή αποτελείτε εδώ απο 3 μέρη, τον φακό, το σώμα με τον καθρέπτη το κλείστρο και το πρίσμα και πίσω την πλάτη που παίρνει το φιλμ. Αυτό επιτρέπει στην πλάτη να αλλάζει και δίνει την δυνατότητα να εναλλάσεις διάφορους τύπου φιλμ. Μπορεις να έχεις σε μία slide και σε μια άλλη ασπρόμαυρο, τραβώντας όποιο σου κάνει κέφι κάθε φορά. Κυκλοφορούν και πλάτες polaroid με τις οποίες τραβούσαν οι επαγγελματίες τα δοκιμαστικά για να ελέγξουν την έκθεση.
1.Hasselblad
Ode to my HasselBlad 501CM by Rod Graves
Σειρά 500 (500, 501, 503)
Ο κυρίαρχος της κατηγορίας. Το όνομα είναι πιό μυθικό και απο την Leica στον χώρο του μεσαίου φορμά. Είναι απο τις ελάχιστες που ακόμη και σήμερα χρησιμοποιούνται επαγγελματικά. Ιδανικές για χρήση σε στούντιο καθώς με το leaf shutter των φακών τους συγχρονίζονται με το φλας σε όλες τις ταχύτητες. Ποιότητα κατασκευής υπεράνω κριτικής. Και βέβαια οι ίδιοι οι φακοί. Carl Zeiss (οχι jena) και ονόματα όπως Planar, Distagon...
Η τιμή ενός πλήρους σετ (νορμαλ φακός, σώμα, 2 πλάτες) σε καλή κατάσταση υπερβαίνει τα 800Ε και συχνά τα 1000Ε.
Δείγματα
http://www.flickr.com/photos/edwin_staudacher/4049704825/
http://www.flickr.com/photos/dcassaa/1790726302/
http://www.flickr.com/photos/edwardolive/572267543/
http://www.flickr.com/photos/tscarlisle/175131998/
http://www.flickr.com/photos/dovevadar/3153928210/
http://www.flickr.com/photos/society_works/3012017381/
http://www.flickr.com/photos/newage/4153289760/
http://www.flickr.com/photos/scoutparephillips/3268764354/
http://www.flickr.com/photos/thelayercake/2763866665/
http://www.flickr.com/photos/kentmercurio/2384910716/
http://www.flickr.com/photos/aagctt/2291179556/
http://www.flickr.com/photos/brother-t/2783014863/
http://www.flickr.com/photos/mikefiction/2708717596/
2.KIEV88
Kiev 88 Volna-3 by M. Skaffari
Η Hasselblad του φτωχού, Hasselblanski λένε χαιδευτικά την ΚΙΕΒ88. Βασισμένη σε παλαιό μοντέλο της Hasselblad παραγόταν απο τους Σοβιετικούς και μετέπειτα την Arsenal μέχρι πρόσφατα, που σημαίνει οτι μπορείς ακόμα να την αγοράσεις καινούργια. Κυκλοφορεί σε δύο μοντούρες, μια που δέχεται τους φακούς για Pentacon Six και μία που αποτελεί την εκδοχή της Hasselblad. Μιας και αυτές έχουν το ίδιο πρόβλημα ποιοτικού ελέγχου με τις 60 πρέπει να προσέχεις απο πού αγοράζεις. Βρίσκεται καινούργια στα 250Ε με μεταφορικά.
Η Arax και η Ηartblei προσφέρουν πλήρως αναβαθμισμένες εκδοχές, με εγγύηση και διάφορα καλούδια αλλα οι τιμές ανεβαίνουν αρκετά πλησιάζοντας τα 400Ε για τα καλά πακέτα.
Δείγματα
http://www.flickr.com/photos/tedkozak/3864557692/
http://www.flickr.com/photos/galipette/3086100429/
http://www.flickr.com/photos/pelicanisis/3546077224/
http://www.flickr.com/photos/12142152@N04/3907412264/
http://www.flickr.com/photos/garageflower/3715336055/
http://www.flickr.com/photos/thelmagunn/1989968938/
http://www.flickr.com/photos/garageflower/3713620866/in/set-72157620971800019/
http://www.flickr.com/photos/ceremadrid/2883403240/
http://www.flickr.com/photos/garageflower/3966975772/in/set-72157620971800019/
http://www.flickr.com/photos/12142152@N04/3726575639/
http://www.flickr.com/photos/12142152@N04/3704861496/
http://www.flickr.com/photos/blerphoto/2390647500/
http://www.flickr.com/photos/nach0o/2967846490/
http://www.flickr.com/photos/flowertrip/3502330614/
http://www.flickr.com/photos/mathiasbarbagallo/4091664201/
http://www.flickr.com/photos/ignacio_lpm/623269001/
3.Bronica S2A
Η παραπάνω Bronica είναι η δικιά μου. Είχα κάνει μια εκτενή αναφορά όταν την πήρα πριν απο μερικούς μήνες, θα αναφέρω τα κεντρικά σημεία.
Είναι η Ιαπωνική Hasselblad. Ο δημιουργός της ήθελε να σχεδιάσει την ιδανική κάμερα και απότελεσμα είναι να έχει διάφορες καινοτομίες. Καθρέπτης που σπάει στα δύο εξουδετερώνοντας τους καδρασμούς, μηχανισμός εστίασης (ελικωειδές) ξεχωριστός απο τον φακό που δίνει την δυνατότητα εκπληκτικά κοντινής εστίασης, δυνατότητα χρήσης φυσούνας.
Φακοί Nikkor εξαιρετικά οξύτατοι, μερικοί Zeiss και η δική της σειρά των Zenzanon στα ίδια επίπεδα.
Κόστος γύρω στα 300Ε
Δείγματα
http://www.flickr.com/photos/yarret/3675459786/
http://www.flickr.com/photos/edoardo_pasero/1360970626/
http://www.flickr.com/photos/skink74/3684093680/
http://www.flickr.com/photos/edoardo_pasero/2305411113/
http://www.flickr.com/photos/yinshen/3913030518/
http://www.flickr.com/photos/meblob/3152071460/
http://www.flickr.com/photos/hunterpix/3273383540/
http://www.flickr.com/photos/felixfasel/2067977986/
http://www.flickr.com/photos/10742500@N06/3006139978/
http://www.flickr.com/photos/meblob/4069957548/
http://www.flickr.com/photos/yinshen/3880384837/
http://www.flickr.com/photos/felixfasel/2074569617/
http://www.flickr.com/photos/41957069@N00/3298120894/
http://www.flickr.com/photos/yellowplease/3533084546/
http://www.flickr.com/photos/yinshen/3837421663/
http://www.flickr.com/photos/davesinclair/414842906/
http://www.flickr.com/photos/davesinclair/414842548/
http://www.flickr.com/photos/yellowplease/4027778233/
Μερικά σημεία να έχουμε υπόψη μας.
Προσπάθησα να αναφέρω μερικές μόνο μηχανές ώστε να μην μπερδέψω κάποιον που σκέφτεται να μπεί στο μεσαίο φορμά. Λίγα λόγια για την κάθε μια και όσο περισσότερες φωτογραφίες μπορούσα γιατί πιστεύω οτι αυτές έχουν και μεγαλύτερη σημασία.
Επέλεξα να μιλήσω μόνο για το 6x6 αν και υπάρχουν εξίσου (ίσως και καλύτερες) επιλογές για 645 και 6x7.
Ειδικά για το τελευταίο η Pentax 67 και η Mamiya RB67 αξίζουν μιας αναφοράς. Ο Billy the Κιd που έχει δουλέψει την Pentax έχει μιλήσει με τα καλύτερα λόγια για αυτήν και δεν μιλάει τυχαία. Μπορεί να επανέλθω σε δεύτερο χρόνο με περισσότερες παρουσιάσεις, ή αν έχει όρεξη κάποιος άλλος συμπληρώνει.
1.Οι μηχανές αυτές είναι τελείως manual. Αυτό σημαίνει χειροκίνητη εστίαση, και κυρίως έκθεση. Επιλέγουμε χρόνους και διαφράγματα μόνοι μας (και προφανώς και iso) χωρίς TTL φωτομέτρηση. Αυτό κάνει την χρήση ενός εξωτερικού φωτομέτρου σχεδόν απαραίτητη. Δεν είναι ανάγκη να είναι ψηφιακό. Σχεδόν μόνο με τα μεταφορικά παίρνεις αναλογικό φωτόμετρο απο το eBay που δουλεύει κανονικά σαν αυτό. Υπαρχει και ακόμα φθηνότερη λύση και εξαιρετικά εκπαιδευτική.
Για μερικές απο τις παραπάνω βέβαια υπάρχουν και πρίσματα που φωτομετρούν TTL αλλά...
2.Μεγάλο μέρος της μαγείας του να φωτογραφίζεις με μηχανή μεσαίου φορμά είναι τα Waist Level Finder. Η εικόνα σχηματίζεται πάνω σε μία μεγάλη οθόνη, την οποία κοιτάς απο πάνω. Είναι ένα απο τα πιό εντυπωσιακά πράγματα που μπορείς να δείς. Το μόνο που χρειάζεσαι είναι ένα σκίαστρο για να μην παίρνει φως και θαμπώνει. Είναι κρίμα να έχεις αυτό και να το κρύψεις βάζοντας ένα πρίσμα...
http://www.flickr.com/photos/zespiral/2454244256/
http://www.flickr.com/photos/ukaaa/3176337217/
http://www.flickr.com/photos/where/371793038/
http://www.flickr.com/photos/tagirov/2992375239/
http://www.flickr.com/photos/nuzz/2473218962/
3.Φιλμάκια υπάρχουν στα κεντρικά εγχώρια φωτογραφεία. ΟΙ τιμές όμως είναι συνήθως λίγο αυξημένες. Το ιντερνετ απο την άλλη είναι γεμάτο με φθηνά φιλμ συνήθως πρόσφατα ληγμένα. 9 στις 10 δεν θα παρατηρήσεται καμία διαφορά αν έχουν φυλαχθεί σωστά. Ειδικά στα ασπρόμαυρα δεν έχει σημασία αν είναι πρόσφατα ληγμένο (1-2 χρόνια). Απο την άλλη για φιλμ όπως το Velvia όταν το θέλω το παίρνω φρέσκο απο κατάστημα που τα έχει σε ψυγείο.
Η εμφάνιση είναι ένα πρόβλημα. Λίγα μέρη εμφανίζουν πλέον. Αθήνα υπάρχουν στο κέντρο μέρη, για τα προάστια ακόμα ψάχνω. Σε έναν που δοκίμασα δεν έμεινα ευχαριστημένος. Στην Θεσσαλονίκη τα πράγματα είναι καλύτερα. Εγώ είμαι 150% ευχαριστημένος απο τα παιδιά στην Καπαφωτ (στο συντριβάνι μέσα στο στενό της Εθνικής Τράπεζας) και απο τις τιμές (3Ε το C41, 5E το slide) και απο τον χρόνο παράδοσης. Τόσο που σκέφτομαι να τους τα στέλνω ταχυδρομικώς...
Το πιό εύκολο πάντως είναι να τραβάτε ασπρόμαυρο και να τα εμφανίζεται σπίτι. Είναι εξαιρετικά απλή διαδικασία, που την πετυχαίνεις φίνα απο την πρώτη φορά.
4.Για το σκανάρισμα η καλύτερη λύση είναι ένα flatbed στο σπίτι ή ενός φίλου. Αν τραβάμε γενικά φιλμ βέβαια. To CanoScan 8800F ήταν στα 170Ε πριν απο ένα χρόνο και κάνει εξαιρετική δουλειά.
Αν υπάρχει οποιαδήποτε απορία η παράλειψη εδώ είμαστε.
Για να μην παρεξηγηθώ, δεν θεωρώ τον εαυτό μου αυθεντία στο θέμα. Αλλά επειδή νωρίτερα φέτος βρέθηκα στην ίδια φάση και εγώ, οι εμπειρίες μου ίσως να ήταν χρήσιμες σε όποιον ενδιαφέρεται και αυτός.
Το φιλμ
Συγκριτικά τα μεγέθη των φωτογραφικών φορμά
Οι επιλογές που θα αναφέρω είναι σχεδόν όλες για το 6x6 (6cm x 6cm). Τα φιλμ του μεσαίου φορμά έρχονται σε δυο μορφές το 120 και το 220. Το 220 είναι διπλάσιο σε μήκος και αλλά δεν έχει backing paper πίσω απο το φιλμ σε όλο του το μήκος (για να έχουν τα φιλμ το ίδιο μέγεθος). Το πιό κοινό είναι το 120. 220 νομίζω οτι δεν παράγεται πλέον, αλλά μπορεις να βρείς στο ιντερνετ αρκετό. Στο 6x6 με το 120 παίρνεις 12 καρέ και με το 220 24 καρέ.
Τα πλεονεκτήματα του μεσαίου φορμά βασίζονται κυρίως στο μέγεθος του. Δυνατότητες μεγάλων εκτυπώσεων, μεγάλη δυνατότητα κροπαρίσματος, ελαχιστοποιείται το πρόβλημα του κόκκου ειδικά σε μεγάλα iso, πολύ μικρό βάθος πεδίου. Τα αποτελέσματα είναι συγκρίσιμα με το ψηφιακό μεσαίο φορμά σε ελάχιστο κλάσμα του κόστους.
Οι μηχανές
Υπάρχουν διάφοροι τύποι μηχανών, αλλά για ξεκίνημα μας ενδιαφέρουν μόνο τρεις. Οι TLR, οι box (Hasselblad) type SLR και οι κανονικές SLR.
TLR
Twin Lens Reflex. Έχουν δύο φακούς, έναν που παίρνει την φωτογραφία και βρίσκεται κάτω και έναν με τον οποίο βλέπεις και βρίσκεται πάνω. Είναι και οι πιό ρετρό λόγω του σχήματος αυτού. Είναι όμως σχεδόν αθόρυβες, και πολύ ελαφριές (συνήθως) αφού δεν έχουν καθρέπτη. Είναι ελαφρότερες μιας DSLR και πολύ πρακτικές. Συνήθως έχουν εξαιρετικούς φακούς, τους οποίους όμως με μια εξαίρεση δεν εναλλάσουν. Ένα πρόβλημα είναι οτι δεν έχεις οπτική εκτίμηση του βάθους πεδίου αφού βλέπεις απο τον πάνω φακό.
1.Lubitel/Seagul
Lubitel 2 by FordPerfect22
Τις βάζω μαζί αν και πρόκυτε για διαφορετικές μηχανές. Οι Seagul παράγονται ακόμα και μπορούν να αγοραστούν καινούργιες.
Είναι οι φθηνότερη λύση για εισαγωγή στο μεσαίο φορμά και μπορεί να βρεθούν στο eBay σε τιμές κάτω των 50Ε. Είναι και οι πιό low end λύσεις όμως. Οι φακοί τους αν και δεν είναι κακοί, δεν φτάνουν σε ποιότητα τις ακριβότερες λύσεις. Παρόλα αυτά, σε πιό κλειστά διαφράγματα είναι ικανοί για πολλά. Οι μηχανές είναι πανάλαφρες και πολύ μικρές. Έτυχε και χρησιμοποίησα μια Lubitel 2 το καλοκαίρι και έμεινα πολύ ευχαριστημένος.
Μερικά δείγματα φωτογραφιών με Lubitel και Seagul
http://www.flickr.com/photos/battousai/1473407246/
http://www.flickr.com/photos/yayalife/2293270241/
http://www.flickr.com/photos/psychic_heart/2047795096/
http://www.flickr.com/photos/_kuri/3797812432/
http://www.flickr.com/photos/duncanholley/1355055257/
http://www.flickr.com/photos/jeansman/2893821515/
http://www.flickr.com/photos/andres_medina/3100680367/
http://www.flickr.com/photos/sindrisvan/2348993342/
http://www.flickr.com/photos/redeyes_qin/3409201543/
http://www.flickr.com/photos/redskynight/64281181/
2.Yashica Mat 124
Yashica Mat 124 by RaulM
Απο τις ελάχιστες που έχουν και φωτόμετρο. Λόγω της ηλικίας όμως δεν δουλεύει σε όλες. Παρόμοια σε μέγεθος και βάρος με την Lubitel αλλά με έναν εξαιρετικά οξύ φακό (Yashinon 80mm f/3.5). Το G σε μερικές υποδηλώνει την ύπαρξη χρυσού στις επαφές, και μεγαλύτερη τιμή φυσικά. Η τιμή της έχει ανέβει τελευταία αλλά με λίγη υπομονή μπορεί να βρεθεί κάτω απο τα 150Ε σε καλή κατάσταση.
Μερικά δείγματα
http://www.flickr.com/photos/christianel/3423031609/
http://www.flickr.com/photos/mattpower/2911237473/
http://www.flickr.com/photos/kjten22/2616711670/
http://www.flickr.com/photos/necesitotratamiento/2563252251/
http://www.flickr.com/photos/kentmercurio/1260518365/
http://www.flickr.com/photos/baviddailey/2050940639/
http://www.flickr.com/photos/kingqueenknave/4179192730/
http://www.flickr.com/photos/refractionless/3194813644/
http://www.flickr.com/photos/13325210@N06/3514087519/
Παρόμοιες σε μέγεθος, βάρος, οξύτητα και τιμή είναι και οι
Minolta Autocord και Rollei Rolleicord.
3. Rollei Rolleiflex 2.8
Rolleiflex 2.8F Planar & 2.8GX Planar by Pat Thanawin
Χαρακτηρίζεται ώς καλύτερη TLR που παρήχθηκε. Φακός απο την Carl Zeiss, κορυφαία ποιότητα κατασκευής. Αντίστοιχη τιμή...
http://www.flickr.com/photos/chachahavana/3292418225/
http://www.flickr.com/photos/cyrusphotography/3467715265/
http://www.flickr.com/photos/itarfoto/3382094261/
http://www.flickr.com/photos/mechanics/384616226/
http://www.flickr.com/photos/mechanics/305637839/
4.Mamiya C220/C330
The brothers by [Kentoku]
Τα "τέρατα" των TLR. Οι μεγαλύτερες και βαρύτερες αλλα και οι πιό ιδιέτερες την ίδια στιγμή. Οι μοναδικές με εναλλάξιμους φακούς, απο ευρυγώνιους μέχρι τηλεφακούς. Έχουν ενσωματωμένες φυσούνες για macro. Οξύτατοι φακοί καθώς απευθύνονταν σε επαγγελματίες για στούντιο χρήση. Μειονέκτημα, το μεγάλο βάρος που περιορίζει την φορητότητά τους.
Οι τιμές παίζουν απο 200Ε ανάλογα με τον φακό.
Δείγματα
http://www.flickr.com/photos/esmuz/2102323926/
http://www.flickr.com/photos/louobedlam/3327706675/
http://www.flickr.com/photos/freudus/2309343077/
http://www.flickr.com/photos/artursikora/3650122792/
http://www.flickr.com/photos/greenboy/2292771548/
http://www.flickr.com/photos/mattneighbour/424648352/
http://www.flickr.com/photos/tomas-young/4055048118/
http://www.flickr.com/photos/le_carabinier/2722135915/
Αυτά απο τις TLR.
Αποτελούν ενδιαφέρουσες λύσεις, εξαιρετικά ικανές, φορητές και προσιτές με εξαίρεση την Rolleiflex
Αργότερα θα συνεχίσω με τις SLR.
Classic SLR
Συνεχίζουμε με τις κλασικού τύπου SLR. Εννοώ αυτές που το εξωτερικό σχήμα τους και χρήση θυμίζει τις SLR των 35mm. Λόγω αυτής της ομοιότητας είναι και αυτές που προκαλούν λιγότερο την προσοχή στον δρόμο.
Δυο είναι οι μηχανές που θα αναφέρω, η εξής μια και ο κλώνος της.
Pentacon Six / Kiev 60
Για όσους με ξέρεται, η παραπάνω είναι η δικιά μου.
Το βάρος πλέον σε σχέση με τις TLR έχει αυξηθεί. Αυτήν την καταλαβαίνεις οτι την κουβαλάς. Πέραν της σχεδίασης που δεν ξενίζει (όπως στις TLR και τις box SLR) το μεγάλο ατού της Pentacon Six είναι οι φακοί της. Κατασκευασμένοι απο την Carl Zeiss Jena είναι διάσημοι όχι τόσο για την οξύτητά τους (που δεν είναι αμελητέα...) αλλά για στοιχεία που γίνονται πιο ευκολα αντιληπτά στην καθημερινή πραξη. Bokeh, τρισδιάστατη απόδοση του βάθους, κόντραστ χρωμάτων κλπ. Ο 180αρης Sonnar είναι απο τους καλύτερους φακούς για πορτραίτα που κυκλοφορούν, και έχει διαπρέψει και στα τεστ που έκανε ο Βλάσσης πριν απο λίγο καιρό.
Η KIEV60 είναι παρόμοια, και μάλιστα παίρνει και τους ίδιους φακούς. Μέχρι πρόσφατα παραγόταν ακόμα απο την Ουκρανική Arsenal και μπορεί να βρεθεί καινούργια. Όπως όλα τα ρώσικα o ποιοτικός έλεγχος ποικήλει και μπορεί να βρεθείς με ελατωμματικό απο την αρχή, οπότε αγοράζουμε απο αξιόπιστο έμπορο που προσφέρει αντικατάσταση σε τέτοια περίπτωση.
Η Arsenal παρήγαγε και μια σειρά φακών για την KIEV βασισμένοι και αυτοί στους αντίστοιχους Carl Zeiss Jena. Είναι αρκετά καλοί φακοί και αυτοί και ανάλογα με το δείγμα εφάμιλλοι με τους ορίτζιναλ.
Οι τιμές για μία μηχανή σε καλή κατάσταση για τις Pentacon είναι γύρω στα 150Ε.
Ενδιαφέρον τεστ για τους φακούς
Δείγματα
http://www.flickr.com/photos/memetic/2444625124/
http://www.flickr.com/photos/theoryclub/254249448/
http://www.flickr.com/photos/jaxting/3314429300/
http://www.flickr.com/photos/zgodzinski/2902529900/
http://www.flickr.com/photos/zgodzinski/2439782898/in/set-72157619768674064/
http://www.flickr.com/photos/zgodzinski/2435267960/in/set-72157619768674064/
http://www.flickr.com/photos/zgodzinski/3696053618/in/set-72157619768674064/
http://www.flickr.com/photos/henv1824/3557727699/
http://www.flickr.com/photos/decopon/3176763588/
http://www.flickr.com/photos/memetic/2317522856/
http://www.flickr.com/photos/memetic/2577105152/
http://www.flickr.com/photos/lebedeff/529984648/
http://www.flickr.com/photos/dovevadar/2580570425/
http://www.flickr.com/photos/justinlim/2673250933/
http://www.flickr.com/photos/kentmercurio/2042181265/
http://www.flickr.com/photos/garageflower/3727212196/
http://www.flickr.com/photos/toki_dub/3135311217/
http://www.flickr.com/photos/minamitane/3024624436/
http://www.flickr.com/photos/kwsmith/3159208060/
Box (Hasselblad type) SLR
Τέλος θα μας απασχολήσουν οι SLR με σχήμα κουτιού. Αυτές αποτελούσαν την επιλογή των επαγγελματιών τα χρόνια του φιλμ, και όχι μόνο. Κυριαρχεί η Hasselblad αλλα υπάρχει χώρος και για άλλους.
Η μηχανή αποτελείτε εδώ απο 3 μέρη, τον φακό, το σώμα με τον καθρέπτη το κλείστρο και το πρίσμα και πίσω την πλάτη που παίρνει το φιλμ. Αυτό επιτρέπει στην πλάτη να αλλάζει και δίνει την δυνατότητα να εναλλάσεις διάφορους τύπου φιλμ. Μπορεις να έχεις σε μία slide και σε μια άλλη ασπρόμαυρο, τραβώντας όποιο σου κάνει κέφι κάθε φορά. Κυκλοφορούν και πλάτες polaroid με τις οποίες τραβούσαν οι επαγγελματίες τα δοκιμαστικά για να ελέγξουν την έκθεση.
1.Hasselblad
Ode to my HasselBlad 501CM by Rod Graves
Σειρά 500 (500, 501, 503)
Ο κυρίαρχος της κατηγορίας. Το όνομα είναι πιό μυθικό και απο την Leica στον χώρο του μεσαίου φορμά. Είναι απο τις ελάχιστες που ακόμη και σήμερα χρησιμοποιούνται επαγγελματικά. Ιδανικές για χρήση σε στούντιο καθώς με το leaf shutter των φακών τους συγχρονίζονται με το φλας σε όλες τις ταχύτητες. Ποιότητα κατασκευής υπεράνω κριτικής. Και βέβαια οι ίδιοι οι φακοί. Carl Zeiss (οχι jena) και ονόματα όπως Planar, Distagon...
Η τιμή ενός πλήρους σετ (νορμαλ φακός, σώμα, 2 πλάτες) σε καλή κατάσταση υπερβαίνει τα 800Ε και συχνά τα 1000Ε.
Δείγματα
http://www.flickr.com/photos/edwin_staudacher/4049704825/
http://www.flickr.com/photos/dcassaa/1790726302/
http://www.flickr.com/photos/edwardolive/572267543/
http://www.flickr.com/photos/tscarlisle/175131998/
http://www.flickr.com/photos/dovevadar/3153928210/
http://www.flickr.com/photos/society_works/3012017381/
http://www.flickr.com/photos/newage/4153289760/
http://www.flickr.com/photos/scoutparephillips/3268764354/
http://www.flickr.com/photos/thelayercake/2763866665/
http://www.flickr.com/photos/kentmercurio/2384910716/
http://www.flickr.com/photos/aagctt/2291179556/
http://www.flickr.com/photos/brother-t/2783014863/
http://www.flickr.com/photos/mikefiction/2708717596/
2.KIEV88
Kiev 88 Volna-3 by M. Skaffari
Η Hasselblad του φτωχού, Hasselblanski λένε χαιδευτικά την ΚΙΕΒ88. Βασισμένη σε παλαιό μοντέλο της Hasselblad παραγόταν απο τους Σοβιετικούς και μετέπειτα την Arsenal μέχρι πρόσφατα, που σημαίνει οτι μπορείς ακόμα να την αγοράσεις καινούργια. Κυκλοφορεί σε δύο μοντούρες, μια που δέχεται τους φακούς για Pentacon Six και μία που αποτελεί την εκδοχή της Hasselblad. Μιας και αυτές έχουν το ίδιο πρόβλημα ποιοτικού ελέγχου με τις 60 πρέπει να προσέχεις απο πού αγοράζεις. Βρίσκεται καινούργια στα 250Ε με μεταφορικά.
Η Arax και η Ηartblei προσφέρουν πλήρως αναβαθμισμένες εκδοχές, με εγγύηση και διάφορα καλούδια αλλα οι τιμές ανεβαίνουν αρκετά πλησιάζοντας τα 400Ε για τα καλά πακέτα.
Δείγματα
http://www.flickr.com/photos/tedkozak/3864557692/
http://www.flickr.com/photos/galipette/3086100429/
http://www.flickr.com/photos/pelicanisis/3546077224/
http://www.flickr.com/photos/12142152@N04/3907412264/
http://www.flickr.com/photos/garageflower/3715336055/
http://www.flickr.com/photos/thelmagunn/1989968938/
http://www.flickr.com/photos/garageflower/3713620866/in/set-72157620971800019/
http://www.flickr.com/photos/ceremadrid/2883403240/
http://www.flickr.com/photos/garageflower/3966975772/in/set-72157620971800019/
http://www.flickr.com/photos/12142152@N04/3726575639/
http://www.flickr.com/photos/12142152@N04/3704861496/
http://www.flickr.com/photos/blerphoto/2390647500/
http://www.flickr.com/photos/nach0o/2967846490/
http://www.flickr.com/photos/flowertrip/3502330614/
http://www.flickr.com/photos/mathiasbarbagallo/4091664201/
http://www.flickr.com/photos/ignacio_lpm/623269001/
3.Bronica S2A
Η παραπάνω Bronica είναι η δικιά μου. Είχα κάνει μια εκτενή αναφορά όταν την πήρα πριν απο μερικούς μήνες, θα αναφέρω τα κεντρικά σημεία.
Είναι η Ιαπωνική Hasselblad. Ο δημιουργός της ήθελε να σχεδιάσει την ιδανική κάμερα και απότελεσμα είναι να έχει διάφορες καινοτομίες. Καθρέπτης που σπάει στα δύο εξουδετερώνοντας τους καδρασμούς, μηχανισμός εστίασης (ελικωειδές) ξεχωριστός απο τον φακό που δίνει την δυνατότητα εκπληκτικά κοντινής εστίασης, δυνατότητα χρήσης φυσούνας.
Φακοί Nikkor εξαιρετικά οξύτατοι, μερικοί Zeiss και η δική της σειρά των Zenzanon στα ίδια επίπεδα.
Κόστος γύρω στα 300Ε
Δείγματα
http://www.flickr.com/photos/yarret/3675459786/
http://www.flickr.com/photos/edoardo_pasero/1360970626/
http://www.flickr.com/photos/skink74/3684093680/
http://www.flickr.com/photos/edoardo_pasero/2305411113/
http://www.flickr.com/photos/yinshen/3913030518/
http://www.flickr.com/photos/meblob/3152071460/
http://www.flickr.com/photos/hunterpix/3273383540/
http://www.flickr.com/photos/felixfasel/2067977986/
http://www.flickr.com/photos/10742500@N06/3006139978/
http://www.flickr.com/photos/meblob/4069957548/
http://www.flickr.com/photos/yinshen/3880384837/
http://www.flickr.com/photos/felixfasel/2074569617/
http://www.flickr.com/photos/41957069@N00/3298120894/
http://www.flickr.com/photos/yellowplease/3533084546/
http://www.flickr.com/photos/yinshen/3837421663/
http://www.flickr.com/photos/davesinclair/414842906/
http://www.flickr.com/photos/davesinclair/414842548/
http://www.flickr.com/photos/yellowplease/4027778233/
Μερικά σημεία να έχουμε υπόψη μας.
Προσπάθησα να αναφέρω μερικές μόνο μηχανές ώστε να μην μπερδέψω κάποιον που σκέφτεται να μπεί στο μεσαίο φορμά. Λίγα λόγια για την κάθε μια και όσο περισσότερες φωτογραφίες μπορούσα γιατί πιστεύω οτι αυτές έχουν και μεγαλύτερη σημασία.
Επέλεξα να μιλήσω μόνο για το 6x6 αν και υπάρχουν εξίσου (ίσως και καλύτερες) επιλογές για 645 και 6x7.
Ειδικά για το τελευταίο η Pentax 67 και η Mamiya RB67 αξίζουν μιας αναφοράς. Ο Billy the Κιd που έχει δουλέψει την Pentax έχει μιλήσει με τα καλύτερα λόγια για αυτήν και δεν μιλάει τυχαία. Μπορεί να επανέλθω σε δεύτερο χρόνο με περισσότερες παρουσιάσεις, ή αν έχει όρεξη κάποιος άλλος συμπληρώνει.
1.Οι μηχανές αυτές είναι τελείως manual. Αυτό σημαίνει χειροκίνητη εστίαση, και κυρίως έκθεση. Επιλέγουμε χρόνους και διαφράγματα μόνοι μας (και προφανώς και iso) χωρίς TTL φωτομέτρηση. Αυτό κάνει την χρήση ενός εξωτερικού φωτομέτρου σχεδόν απαραίτητη. Δεν είναι ανάγκη να είναι ψηφιακό. Σχεδόν μόνο με τα μεταφορικά παίρνεις αναλογικό φωτόμετρο απο το eBay που δουλεύει κανονικά σαν αυτό. Υπαρχει και ακόμα φθηνότερη λύση και εξαιρετικά εκπαιδευτική.
Για μερικές απο τις παραπάνω βέβαια υπάρχουν και πρίσματα που φωτομετρούν TTL αλλά...
2.Μεγάλο μέρος της μαγείας του να φωτογραφίζεις με μηχανή μεσαίου φορμά είναι τα Waist Level Finder. Η εικόνα σχηματίζεται πάνω σε μία μεγάλη οθόνη, την οποία κοιτάς απο πάνω. Είναι ένα απο τα πιό εντυπωσιακά πράγματα που μπορείς να δείς. Το μόνο που χρειάζεσαι είναι ένα σκίαστρο για να μην παίρνει φως και θαμπώνει. Είναι κρίμα να έχεις αυτό και να το κρύψεις βάζοντας ένα πρίσμα...
http://www.flickr.com/photos/zespiral/2454244256/
http://www.flickr.com/photos/ukaaa/3176337217/
http://www.flickr.com/photos/where/371793038/
http://www.flickr.com/photos/tagirov/2992375239/
http://www.flickr.com/photos/nuzz/2473218962/
3.Φιλμάκια υπάρχουν στα κεντρικά εγχώρια φωτογραφεία. ΟΙ τιμές όμως είναι συνήθως λίγο αυξημένες. Το ιντερνετ απο την άλλη είναι γεμάτο με φθηνά φιλμ συνήθως πρόσφατα ληγμένα. 9 στις 10 δεν θα παρατηρήσεται καμία διαφορά αν έχουν φυλαχθεί σωστά. Ειδικά στα ασπρόμαυρα δεν έχει σημασία αν είναι πρόσφατα ληγμένο (1-2 χρόνια). Απο την άλλη για φιλμ όπως το Velvia όταν το θέλω το παίρνω φρέσκο απο κατάστημα που τα έχει σε ψυγείο.
Η εμφάνιση είναι ένα πρόβλημα. Λίγα μέρη εμφανίζουν πλέον. Αθήνα υπάρχουν στο κέντρο μέρη, για τα προάστια ακόμα ψάχνω. Σε έναν που δοκίμασα δεν έμεινα ευχαριστημένος. Στην Θεσσαλονίκη τα πράγματα είναι καλύτερα. Εγώ είμαι 150% ευχαριστημένος απο τα παιδιά στην Καπαφωτ (στο συντριβάνι μέσα στο στενό της Εθνικής Τράπεζας) και απο τις τιμές (3Ε το C41, 5E το slide) και απο τον χρόνο παράδοσης. Τόσο που σκέφτομαι να τους τα στέλνω ταχυδρομικώς...
Το πιό εύκολο πάντως είναι να τραβάτε ασπρόμαυρο και να τα εμφανίζεται σπίτι. Είναι εξαιρετικά απλή διαδικασία, που την πετυχαίνεις φίνα απο την πρώτη φορά.
4.Για το σκανάρισμα η καλύτερη λύση είναι ένα flatbed στο σπίτι ή ενός φίλου. Αν τραβάμε γενικά φιλμ βέβαια. To CanoScan 8800F ήταν στα 170Ε πριν απο ένα χρόνο και κάνει εξαιρετική δουλειά.
Αν υπάρχει οποιαδήποτε απορία η παράλειψη εδώ είμαστε.
Last edited by a moderator: